Η μεξικανικής καταγωγής Αμερικανίδα φωτογράφος Μαρία Βαρέλα ήταν παρούσα σε κάποιες από τις πιο δραματικές στιγμές του κινήματος για τα Δικαιώματα στις ΗΠΑ. Έχει καταγράψει διαδηλώσεις για το δικαίωμα ψήφου στην Αλαμπάμα, τις προσπάθειες λειτουργίας προγραμμάτων εκπαίδευσης σε φτωχές, απομακρυσμένες περιοχές.
«Ουσιαστικά, περπατούσε μέσα στην ιστορία. Και η δουλειά της είναι τρυφερή και έντιμη. Δεν έτυχε να φωτογραφίσει κάτι που συνέβη. Ήταν μέρος αυτού που συνέβαινε», ανέφερε στο ΑΡ στέλεχος του Εθνικού Μουσείου Μεξικανικής Τέχνης στο Σικάγο. Εκεί εκτίθενται από τις αρχές του μήνα μέχρι τον Ιούλιο, 28 φωτογραφίες της από την Αλμπουκέρκη. Ιστορικοί θεωρούν πως η δουλειά της συχνά υποτιμήθηκε, καθώς ήταν από τις λίγες Λατίνας που αναμίχθηκε στο κίνημα των μαύρων.
Οι πορείες στο Μισσισσιππή
Το 1963, η Βαρέλα που μεγάλωσε στο Σικάγο, εντάχθηκε στη συντονιστική επιτροπή του μη βίαιου φοιτητικού κινήματος, το οποίο δραστηριοποιείτο στη Σέλμα της Αλαμπάμα, για την εκπαίδευση ψηφοφόρων. Ντόπιος σερίφης συνέλαβε το προσωπικό και διέκοψε το πρόγραμμα. Η Βαρέλα εστάλη τότε στο Μισσισσιππή. Στη Νέα Ορλεάνη, αφού εκπαιδεύτηκε από το γνωστό φωτογράφο Ματ Χέρρον, πήρε τη φωτογραφική της μηχανή και έφτιαξε δικό της στούντιο, γιατί τα τοπικά φωτογραφεία αρνούνταν να εμφανίσουν τα φιλμς της. Φορούσε φούστα και μαντήλα και προσπαθούσε να τραβάει τις φωτογραφίες όσο πιο διακριτικά γινόταν.
Η πορεία Ενάντια στο Φόβο
Το υλικό της αποτέλεσε τμήμα ενημερωτικών φυλλαδίων που διανέμονταν σε αγρότες, κατοίκους αστικών κέντρων και γονείς που αντιστέκονταν στο διαχωρισμό λόγω χρώματος και στη φτώχεια. Έφτιαξε φυλλάδια εκπαίδευσης ακτιβιστών για πολιτικές εκστρατείες και δημιουργία αγροτικών συνεταιρισμών. Φωτογραφίες της χρησιμοποιήθηκαν για μια βιογραφία της ακτιβίστριας Φάνι Λου Χάμερ.
«Πολλές φορές δε σκεφτόμουν. Μόνο φωτογράφιζα. Άλλοτε ζουμάριζα σε δυνατά πρόσωπα.. ανθρώπων με αποφασιστική έκφραση», λέει. Η οργάνωση όπου ανήκε, της ανέθετε την κάλυψη πορειών και διαδηλώσεων. Οι οργανωτές τους πίστευαν πως οι δυνάμεις ασφαλείας δεν θα χτυπούσαν τους διαδηλωτές, αν υπήρχαν περισσότερες κάμερες. Μία αποστολή της, ήταν να τραβήξει φωτογραφίες το 1966, της «Πορείας Ενάντια στο Φόβο» στο Μισσισσιππή, που είχε οργανώσει η ακτιβίστρια Τζέιμς Μέρεντιθ, προκειμένου να τολμήσουν περισσότεροι έγχρωμοι να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους. Η Μέρεντιθ δολοφονήθηκε από ελεύθερο σκοπευτή τη δεύτερη μέρα της πορείας. Την πορεία συνέχισε η οργάνωση του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Ιστορικοί πιστεύουν πως στη διάρκεια αυτού του γεγονότος, ο Στόουκλι Κάρμαϊκλ φώναξε τη φράση «μαύρη δύναμη».
