Ένα δειλό βήμα για τη δημιουργία μουσείου στο κτήριο του πρώην ανακτόρου Τατοΐου έγινε από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων.
Το ΚΝΣΜ εξέτασε, επιτέλους, την προμελέτη αποκατάστασης, η οποία ήταν έτοιμη εδώ και ενάμιση χρόνο αλλά παρέμενε στα συρτάρια. Αν δεν ήταν οι πιέσεις του Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου και τα δημοσιεύματα για την τραγική κατάσταση του πρώην βασιλικού κτήματος, ποιος ξέρει πόσο θα ήταν ακόμα εκεί.
Η κατάσταση του κτίσματος, που αποτελεί αντίγραφο αγροικίας των θερινών ανακτόρων στο Πέτερχοφ της Ρωσίας, δεν είναι ιδιαίτερα κακή, παρά την πολύχρονη εγκατάλειψη. Η στατική προμελέτη μιλά, βεβαίως, για ανάγκη ενίσχυσής του σε διάφορα σημεία, ωστόσο δεν διαπιστώνει ανυπέρβλητα προβλήματα.
Ολόκληρο το πρώην βασιλικό κτήμα έχει έκταση 42.000 στρεμμάτων και το 2003 πολλά κτίσματα κηρύχθηκαν διατηρητέα, με τον κεντρικό πυρήνα του κτήματος (60 στρέμματα) να κηρύσσεται επίσης ιστορικός τόπος. Έκτοτε πολύ λίγα έχουν γίνει ως προς την αναστήλωση και αποκατάσταση των κτηρίων καθώς πρώτα απ’ όλα πρέπει η πολιτεία να αποφασίσει τι θέλει να κάνει με το Τατόι. Επί προηγούμενων κυβερνήσεων πάντως, έχουν συνταχθεί μελέτες, που θα μπορούσαν να έχουν εξεταστεί από το ΚΣΝΜ, να έχουν ωριμάσει, και να μπορούν τώρα να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ, όμως η παρούσα κυβέρνηση δεν έδειξε το παραμικρό ενδιαφέρον. Κι όμως, η λειτουργία μουσείου στην περιοχή, θα μπορούσε να εξασφαλίσει έσοδα για την προστασία των κτισμάτων όπως και του περιβάλλοντος, που αποτελεί ένα πανέμορφο, πλην άγριο πλέον, δάσος.
Η μελέτη της Αναστασίας Μαγκουρίλου παρουσιάστηκε χθες στο Συμβούλιο, και πήρε έγκριση για την επόμενη φάση, που είναι η σύνταξη της οριστικής μελέτης.
Το κεντρικό κτήριο, σε σχέδια Σάββα Μπούκη, θεμελιώθηκε το 1884 από τον Γεώργιο τον Α’ και γύρω του αναπτύχθηκαν ειδικά σχεδιασμένοι κήποι και ένα αισθητικό δάσος, τα οποία επίσης θα αποκατασταθούν. Μερικά από τα δέντρα είναι πλέον αιωνόβια και θα προστατευθούν. Το κτήριο που αντιγράφηκε είχε κτισθεί κατά το 1826 έως 28. Το 1937 έγιναν παρεμβάσεις με οπλισμένο σκυρόδεμα (τσιμέντο) οι οποίες άλλαξαν και την εικόνα των προσόψεων, καθώς φουρούσια και κομψές κατασκευές από χυτοσίδηρο ξηλώθηκαν, πόρτες τειχίστηκαν και ανοίχτηκαν άλλες.
Το 1953 έγιναν αλλαγές και στο υπόγειο, ώστε να δημιουργηθεί κινηματογράφος. Επίσης, προστέθηκαν χώροι υγιεινής για κάθε δωμάτιο και πισίνα σε εξωτερικό χώρο, η οποία είχε εξαρχής αστοχίες και τώρα προτείνεται να κλείσει. Θα χρησιμοποιηθεί όμως ως αποθήκη νερού για πυρόσβεση.
Η αποκατάσταση θα έχει στο επίκεντρό της την αρχική εσωτερική και εξωτερική μορφή του ανακτόρου καθώς και της εσωτερικής κυκλοφορίας. Οι δύο όροφοι έχουν εμβαδόν από 1.100 τετραγωνικά μέτρα, η σοφίτα 582 και το υπόγειο 1219. Είναι αρκετοί για να στεγαστεί εκεί ένα μουσείο αλλά όχι και οι βοηθητικοί χώροι. Αυτοί θα λειτουργούν στο παρακείμενο κτήριο των μαγειρίων, από τα ελάχιστα που έχουν αναστηλωθεί.
Έγιναν αρκετές ερωτήσεις για το αν υπάρχουν αντικείμενα που να μπορούν να στηρίξουν λειτουργία μουσείου και απαντήθηκε πως βεβαίως και υπάρχουν. Όμως, ένα μεγάλο μέρος επίπλων είναι στοιβαγμένο σε αποθήκες και υπάρχουν ακόμη 500 κιβώτια με αντικείμενα που δεν έχουν καν ανοιχθεί. Θα γίνει πάντως προσπάθεια για ανάκτηση του αρχικού διακόσμου σε κάθε δωμάτιο, αν και από ό,τι φαίνεται, η ατμόσφαιρα θα είναι από τα τελευταία χρόνια λειτουργίας του ανακτόρου, κατά τη δεκαετία του ’60. Όπως εξήγησε η Τέτη Χατζηνικολάου, στο Τατόι έχει συγκεντρωθεί ό,τι βρέθηκε στην Ηρώδου Αττικού, όπως και στο Πολυδένδρι.
Το βέβαιο είναι πως για να δημιουργηθεί εκεί το πολυπόθητο μουσείο, απομένουν να γίνουν πολλά. Το ζήτημα είναι: θέλει το υπουργείο Πολιτισμού, ή θα συνεχίσει να κρατά στα συρτάρια του μελέτες και ωριμάνσεις μελετών; Αν όμως χαθεί το ΕΣΠΑ, από πού θα εξασφαλιστούν τα χρήματα;
