Η Τουρκία κινήθηκε αθόρυβα και ταχύτατα και κατάφερε χωρίς κανείς να την πάρει χαμπάρι να πράξει το ακατόρθωτο. Να αγοράσει αεροπλανοφόρο.
Το άκουσμα αυτής της είδησης και μόνο μπορεί να προκαλέσει διάφορους συνειρμούς, ωστόσο τα πράγματα είναι μάλλον περίπλοκα και τελικά ίσως αυτή η απόπειρα της γυρίσει μπούμερανγκ.
Η ιστορία ξεκινά το 1961, όταν η Γαλλία ναυπήγησε δύο πλοία κλάσης Clemenceau (Κλεμανσώ). Το πρώτο, το ομώνυμο, αποσύρθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και το δεύτερο Foch επωλήθη στο βραζιλιάνικο πολεμικό ναυτικό προς 12 εκατ. δολλάρια. Οι Βραζιλιάνοι του έδωσαν το όνομα Sao Paolo κι επένδυσαν σε αυτό 250 εκατ. στις μηχανές, τα αμυντικά του συστήματα, τα ηλεκτρονικά και γενικώς στον εκσυγχρονισμό του πλοίου ώστε να γίνει αξιόπλοο.
Το μήκους 266 μέτρων πετρελαιοκίνητο πλοίο μπορεί να μεταφέρει 39 μαχητικά αεροσκάφη κι ελικόπτερα κι έχει πλήρωμα 1.920 ατόμων, εκ των οποίων οι 64 αξιωματικοί, 1.274 ναύτες και 582 πιλότοι, ελεγκτές και τεχνικοί αεροσκαφών κι ελικοπτέρων.
Στις 14 Φεβρουαρίου 2017 η Βραζιλία έθεσε εκτός υπηρεσίας το θηριώδες πλοίο και στις 12 Μαρτίου 2021 επωλήθη στην τουρκική εταιρεία SÖK Denizcilik για σκραπ (παλιοσίδερα) έναντι του ποσού των 1,5 εκατ. ευρώ.
Άλλωστε, η Τουρκία φημίζεται για τα 5 πιο ενεργά διαλυτήρια πλοίων παγκοσμίως. Όλα θα σταματούσαν εδώ εάν ο απόστρατος Ναύαρχος κι εμπνευστής του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» Τσιχάτ Γιαϊτσί δεν άναβε φωτιές αποκαλύπτοντας τα σχέδια της Τουρκίας.
Όπως δήλωσε σε τηλεοπτική εκπομπή, η Τουρκία θα μπορούσε να μην οδηγήσει το πλοίο στο διαλυτήριο αλλά να το λειτουργήσει ως εκπαιδευτικό πλοίο ώστε όταν θα είναι έτοιμα τα αεροπλανοφόρα της να έχει έτοιμο προσωπικό. Μάλιστα πρότεινε την αγορά και των ρωσικών μαχητικών Su-27 ή των νεότερων Su-33 που έχουν κατασκευαστεί για να επιχειρούν από αεροπλανοφόρα.
Όπως η Κίνα
Η εισήγηση Γιαϊτσί είναι πονηρή όσο και αποκαλυπτική για τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας. Κι αυτό διότι η τουρκική εταιρεία SÖK Denizcilik που αγόρασε το πλοίο δεσμεύτηκε να το διαλύσει και να προχωρήσει στην ανακύκλωση των χαλύβδινων τμημάτων. Επ’ αυτού υπάρχουν οι αποφάσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ) και τις απαιτήσεις της Σύμβασης της Βασιλείας. Σύμφωνα με τις συμβάσεις αυτές η Τουρκία δεν επιτρέπεται να το χρησιμοποιήσει για επιχειρησιακούς σκοπούς.
Μπορεί, όμως, να κάνει μία νομική ντρίμπλα αντιγράφοντας το παράδειγμα της Κίνας.
Την δεκαετία του ‘80 η Σοβιετική Ένωση ναυπηγούσε αεροπλανοφόρα κλάσης Kuznetsov (Κουζνέτσοφ). Το 1983 παραγγέλθηκε η ναυπήγηση του Varyag στα Σοβιετικά ναυπηγεία που βρίσκονταν στην Ουκρανία. Το πλοίο καθελκύστηκε το 1988 όντας έτοιμο κατά 60%. Μόνο που η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1990 και η ανεξαρτησία της Ουκρανίας, έφεραν το θηριώδες πλοίο των 304 μέτρων ημιτελές και χωρίς πόρους ολοκλήρωσης των εργασιών και φυσικά για να μπει σε υπηρεσία. Έτσι αποφασίστηκε να βγει στο σφυρί. Εμφανίστηκε μία κινεζική εταιρεία με έδρα το Χονγκ Κονγκ, η οποία το αγόρασε το 1998 προς 25 εκατ. δολ. με σκοπό την μετατροπή του σε πλωτό καζίνο. Αυτό δεν έγινε ποτέ. Οι νομικοί όροι έλεγαν ότι δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πολεμικό πλοίο. Κι οι Κινέζοι βρήκαν την νομική λύση… μετατρέποντάς το για να εκπαιδεύσει τους πιλότους για την υπηρεσία αεροπλανοφόρων.
Φαίνεται λοιπόν πώς η Τουρκία έχει σκοπό όχι μόνο να μην οδηγήσει το Sao Paulo στο διαλυτήριο αλλά να το εξοπλίσει με εγχώριας κατασκευής οπλικά συστήματα και ηλεκτρονικά, να προχωρήσει σε ένα γενναίο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και να το βγάλει στην Μεσόγειο – ειδικά στην περιοχή ανάμεσα από Κρήτη και Λιβύη – ως… εκπαιδευτικό.
Του Χρήστου Μαζανίτη
