Μέσα σε 48 ώρες από την έναρξη του πολέμου του κατά του Ιράν, το Ισραήλ δήλωσε ότι εξασφάλισε την αεροπορική κυριαρχία πάνω από το δυτικό τμήμα της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Τεχεράνης. Τα ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη άρχισαν να ρίχνουν βόμβες από το εσωτερικό του Ιράν, αντί να στηρίζονται σε ακριβούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Αυτό είναι ένα κατόρθωμα που η γιγαντιαία ρωσική πολεμική αεροπορία δεν μπόρεσε να επιτύχει στην Ουκρανία, σε τρεισήμισι χρόνια πολέμου.
Είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους τα στρατεύματα της Μόσχας έχουν κολλήσει σε έναν εξοντωτικό πόλεμο χαρακωμάτων, βιώνοντας συγκλονιστικές απώλειες, από την ώρα που απέτυχαν να καταλάβουν άμεσα την πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, τον Φεβρουάριο του 2022.
Οι δύο πόλεμοι είναι πολύ διαφορετικοί από πολλές απόψεις- στην ισραηλινή εκστρατεία κατά του Ιράν δεν υπάρχουν χερσαίες επιχειρήσεις. Αλλά η πρακτική αυτών των δύο συγκρούσεων, που παρακολουθούνται στενά από τους στρατούς σε όλο τον κόσμο, ενισχύει αυτό που οι στρατηγοί γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες: Ο έλεγχος του αέρα είναι το παν, αν μπορείς να τον αποκτήσεις.
H θεμελιώδης σημασία της αεροπορικής υπεροχής
«Οι δύο εκστρατείες δείχνουν τη θεμελιώδη σημασία της αεροπορικής υπεροχής προκειμένου να πετύχεις τους στρατιωτικούς σου στόχους», δήλωσε ο απόστρατος αντιστράτηγος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ Ντέιβιντ Ντεπτούλα, κοσμήτορας του Ινστιτούτου Αεροδιαστημικών Σπουδών Μίτσελ, ο οποίος επέβλεψε τις αεροπορικές επιχειρήσεις των συμμάχων κατά των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν το 2001.
Οι Ισραηλινοί έχουν τώρα «τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν ολόκληρη τη γκάμα των επιθετικών τους όπλων – σε μεγαλύτερη κλίμακα, και πιο αποτελεσματικά» δήλωσε ο απόστρατος Βρετανός στρατάρχης Μάρτιν Σάμπσον, ο οποίος διηύθυνε τις βρετανικές αεροπορικές επιχειρήσεις κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και το Ιράκ και τώρα είναι επικεφαλής του γραφείου Μέσης Ανατολής του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών.
Ευκολότερος στόχος η αεράμυνα του Ιράν
Οι Ισραηλινοί σίγουρα έμαθαν από τις ρωσικές αποτυχίες -και τις ουκρανικές επιτυχίες- καθώς σχεδίαζαν τη δική τους εκστρατεία κατά του Ιράν. Αλλά, όπως λένε στρατιωτικοί αξιωματούχοι και αναλυτές, είναι ξεκάθαρο ότι η ισραηλινή αεροπορία είναι εγγενώς πιο ικανή από τους Ρώσους -ενώ η Ουκρανία είναι πολύ καλύτερη στην άμυνα από το Ιράν.
«Το Ισραήλ κατάφερε να αιφνιδιάσει και να υπερκεράσει την αεράμυνα του Ιράν, η οποία αποτελεί ένα πολύ ευκολότερο σύνολο στόχων από την αεράμυνα της Ουκρανίας σχεδόν από κάθε άποψη», δήλωσε ο Μάικλ Κόφμαν, ανώτερος συνεργάτης του Carnegie Endowment και ειδικός στον ρωσικό και ουκρανικό στρατό.
«Η ασυμμετρία στην ποιοτική ικανότητα μεταξύ της αεροπορίας του Ισραήλ και της Ρωσίας είναι επίσης τεράστια και μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί».
Έχουν την τεχνογνωσία και καλύτερη εκπαίδευση
Ο απόστρατος Βρετανός στρατάρχης Έντουαρντ Στίνγκερ, ο οποίος διηύθυνε την αεροπορική εκστρατεία στη Λιβύη το 2011 και ήταν επικεφαλής των επιχειρήσεων του βρετανικού υπουργείου Άμυνας, δήλωσε ότι η συνολική κουλτούρα, η εξελιγμένη εκπαίδευση και η καινοτομία της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας, σε συνδυασμό με την ενσωμάτωσή της στις δυνατότητες πληροφοριών και στον κυβερνοχώρο, είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο οι Ισραηλινοί πέτυχαν εκεί που οι Ρώσοι απέτυχαν.
Η ουκρανική αεράμυνα -κυρίως τα σοβιετικής εποχής συστήματα S-300 και Buk- ήταν πολύ πιο ισχυρή και καλύτερα οργανωμένη το 2022 απ’ ό,τι η αντίστοιχη του Ιράν, όταν το Ισραήλ επιτέθηκε. Η Τεχεράνη βασίζεται σε ένα συνονθύλευμα από S-300, κινεζικές συστοιχίες και αυτοσχέδια συστήματα αεράμυνας τοπικής κατασκευής.
Εξίσου κρίσιμο ήταν το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Χάρη στις προειδοποιήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών για την επικείμενη ρωσική εισβολή, η ουκρανική στρατιωτική διοίκηση έκρυψε το μεγαλύτερο μέρος της κινητής αεράμυνάς της τον Φεβρουάριο του 2022. Μετά την κατάρριψη μερικών ρωσικών αεροσκαφών πάνω από ουκρανικές πόλεις, τα επανδρωμένα ρωσικά αεροσκάφη σταμάτησαν να επιχειρούν πέρα από τη γραμμή του μετώπου – κατάσταση που παραμένει σε ισχύ μέχρι σήμερα. Για να πλήξει στόχους βαθιά μέσα στην Ουκρανία, η Ρωσία πρέπει να βασιστεί στην περιορισμένη ποσότητα πυραύλων κρουζ ή βαλλιστικών πυραύλων ή σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποί μεταφέρουν περιορισμένο ωφέλιμο φορτίο. Η Ουκρανία χρησιμοποιεί τα δικά της μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να αντεπιτεθεί.
Σε αντίθεση με την Ουκρανία του 2022, το Ιράν αιφνιδιάστηκε – εν μέρει λόγω των παραπλανητικών ισραηλινών απειλών για την εξαπόλυση της επίθεσης σε περίπτωση που οι συνομιλίες ΗΠΑ-Ιράν που είχαν προγραμματιστεί για τις 15 Ιουνίου δεν θα οδηγούσαν σε επίτευξη προόδου. Αντ’ αυτού, ο πόλεμος ξεκίνησε δύο ημέρες νωρίτερα.
«Βασικά, αυτό που έκανε το Ισραήλ με το Ιράν είναι αυτό που ήθελε να κάνει η Ρωσία με την Ουκρανία: Νόμιζαν ότι θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν κάποια μυστική επιχείρηση, να διεισδύσουν και να αποκεφαλίσουν το ουκρανικό καθεστώς», δήλωσε ο Μάικλ Χόροβιτς, ισραηλινός γεωπολιτικός αναλυτής. «Αλλά αποδείχθηκε ότι η ουκρανική κοινωνία έχει ανθεκτικότητα και κανείς δεν μπορεί να διεισδύσει τόσο εύκολα – ενώ όταν μιλάμε για το Ιράν, το καθεστώς είναι τόσο αντιδημοφιλές που είναι εύκολο να βρεθούν άνθρωποι που θα συμφωνήσουν να συνεργαστούν με το Ισραήλ».
