Πολυετές και εκτεταμένο είναι το σχέδιο ερευνών και γεωτρήσεων της τουρκικής εταιρείας πετρελαίων (ΤΡΑΟ) στην Ανατολική Μεσόγειο, με αυτό να επεκτείνεται πλέον και στην ελληνική υφαλοκρηπίδα στην περιοχή του Καστελόριζου.
Εκτιμάται πως η περιοχή θα μετατραπεί σε πυρήνα εξελίξεων στο άμεσο μέλλον καθώς η αυξανόμενη επιθετικότητα της Τουρκίας έρχεται σε αντίθεση με τους ενεργειακούς και γεωπολιτικούς προγραμματισμούς μεγαλύτερων δυνάμεων.
Εκτός από την εντατική δραστηριότητά της εντός των ορίων της κυπριακής ΑΟΖ, η ΤΡΑΟ έχει ήδη διεξαγάγει τις πρώτες επιβεβαιωτικές σεισμικές έρευνες μέσα σε ορισμένες περιοχές ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπου υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη κοιτασμάτων, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάζονται στην «Καθημερινή της Κυριακής».
Τα στοιχεία αυτά έχουν ήδη κοινοποιηθεί και στη διεθνή επιστημονική κοινότητα μέσω σχετικών δημοσιευμάτων.
Τα επόμενα βήματα του σχεδιασμού της Άγκυρας προβλέπουν συμπληρωματικές έρευνες για να επιλεγούν οι γεωτρητικοί στόχοι με απώτερο σκοπό τη δημιουργία τετελεσμένων με την εγκατάσταση εξεδρών παραγωγής, εκμεταλλευόμενη και την ελληνική αδράνεια.
Βάσει των στοιχείων, που επικαλείται η εφημερίδα, οι πρώτες σεισμικές έρευνες για την περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού φαίνεται ότι, κατά πάσα πιθανότητα διεξήχθησαν σε δύο περιόδους.
Οι σεισμικές έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα
Από το 2012 έως και 2015 έγιναν κατά κύριο λόγο από το παλαιότερης τεχνολογίας «Cesme» ενώ κατά την περίοδο από το 2015 και έπειτα ανέλαβε το πολύ πιο εξελιγμένο «Barbaros».
Υπενθυμίζεται ότι, το «Barbaros» αποκτήθηκε για να ξεπεραστούν οι σκόπελοι που συναντούσε η ΤΡΑΟ με ένα σκάφος που δεν ήταν ιδιοκτησίας της.
Ο ερευνητικός στόλος ιδιοκτησίας του τουρκικού κράτους ολοκληρώθηκε το 2018 και το 2019, όταν αποκτήθηκαν αρχικά το πλωτό γεωτρύπανο «Fatih» και στη συνέχεια το «Yavuz». Μία ένδειξη της διεξαγωγής σεισμικών ερευνών σε ελληνική υφαλοκρηπίδα είναι αυτή του περασμένου Οκτωβρίου.
Τότε η τουρκική υδρογραφική υπηρεσία εξέδωσε NAVTEX για σεισμικές έρευνες από το «Barbaros» σε μία περιοχή η οποία περιείχε – πέρα από ορισμένες τουρκικές θαλάσσιες εκτάσεις – κατά κύριο λόγο τα οικόπεδα 4 και 5 της κυπριακής ΑΟΖ αλλά και μία τριγωνική περιοχή περίπου 600 τετραγωνικών χιλιομέτρων που συμπίπτει με το ανατολικότερο άκρο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Τότε η Αθήνα αντέδρασε στέλνοντας μονάδα του Πολεμικού Ναυτικού αρχικά τη φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» και ακολούθως τη «Σαλαμίς».
Τα δύο πολεμικά επί περίπου δύο εβδομάδες είχαν αναλάβει διαδοχικά την αποστολή να εκπέμπουν προς το τουρκικό ερευνητικό σήμα με το οποίο κοινοποιούνταν οι πληροφορίες περί πλου σε ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, παρά τις οχλήσεις, το «Barbaros» ολοκλήρωσε τις σεισμικές έρευνές του στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, προτού προχωρήσει προς την κυπριακή.
Η αναβάθμιση της Ανατολικής Μεσογείου σε περιοχή κρισιμότητας για την τουρκική ασφάλεια εφάμιλλης με τη βόρεια Συρία υποδηλώνει τη σημασία που αποδίδει ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan σε όλη την περιοχή μεταξύ 28ου και 32ου μεσημβρινού που, κατά την αντίληψη της Άγκυρας ταυτίζεται με τα όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
Η Άγκυρα περιγράφει αυτές τις διεκδικήσεις περίπου ως εντασσόμενες σε μία αντίληψη περίπου φυσικού δικαίου (jus naturale) παρερμηνεύοντας σκοπίμως την κατάθεση συντεταγμένων το 2004 στον ΟΗΕ με την αναγνώριση από τη διεθνή κοινότητα των αποκαλούμενων από την Τουρκία εξωτερικών ορίων της υφαλοκρηπίδας της.
Εξάλλου η διεκδίκηση τμήματος των φυσικών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου εντάσσεται σε μία μακροπρόθεσμη στρατηγική της Άγκυρας, προκειμένου να καλυφθούν οι τεράστιες ανάγκες της σε φυσικό αέριο που υπολογίζονται σε περίπου 52 δισ. κυβικά μέτρα κατ΄έτος.
Ανησυχία αλλά και ετοιμότητα στην Αθήνα
Την ίδια ώρα ανησυχία επικρατεί στην ελληνική κυβέρνηση για τουρκική πρόκληση στην περιοχή του Καστελόριζου μέσα στον Αύγουστο.
Η κυβέρνηση και η ηγεσία του στρατεύματος έχουν πληροφορίες ότι οι Τούρκοι προετοιμάζουν την αποστολή ερευνητικού σκάφους στην περιοχή, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Realnews».
Είναι ενδεικτικό πως ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος έχει διαμηνύσει, πως το υπουργείο του είναι ενήμερο γι΄αυτά τα σενάρια και τόνισε πως έχουν γίνει προετοιμασίες ώστε η απάντηση της ελληνικής πλευράς, αναλόγως της πρόκλησης να είναι άμεση και αποτελεσματική:
«Δεν θα κάτσουμε αμέριμνοι αν η Τουρκία κάνει έρευνες στο Καστελόριζο», ήταν το αυστηρό μήνυμα του υπουργού προς την Άγκυρα.
Πέρα από την ανησυχία ότι είναι πιθανόν η Τουρκία να επιχειρήσει να δοκιμάσει τα αντανακλαστικά της νέας ελληνικής κυβέρνησης, υπάρχει και το προηγούμενο των αποφάσεων της ΕΕ για τις τουρκικές παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, που δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικό, καθώς οι Βρυξέλλες απέφυγαν επώδυνες κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας.
