…Μια μόνο φορά γεννήθηκε ο Χριστός και ήτο αρκετό για την σωτηρία του κόσμου.
Στην θέση του σπηλαίου όμως υψώθηκαν αναρίθμητες εκκλησίες, όπου όχι μόνο μια φορά τον χρόνο, αλλά κάθε ημέρα επαναλαμβάνεται το θαύμα της γεννήσεως του Κυρίου στον καιρό της τελέσεως της Θείας Λειτουργίας.
Λοιπόν, η Θεία Λειτουργία, κατά τους Πατέρες, είναι η επανάληψις του θαύματος της Βηθλεέμ. Με μία μόνο διαφορά: ότι τότε ο Χριστός φανερώθηκε στους ανθρώπους πραγματικά, πρόσωπο με πρόσωπο, όταν σχεδόν κανείς δεν Τον επίστευε, ενώ τώρα φανερώνεται κεκαλυμένα, εν μυστηρίω και πλήθος πιστών Τον ακολουθούν. Συνεπώς πιο εύπιστα αποδεικνύονται τα αυτιά των ανθρώπων, διά μέσου των χριστιανικών αιώνων, παρά τα μάτια και τα χέρια του περιουσίου λαού που ψηλαφούσαν τον Χριστό.
Τότε φανερώθηκε Βρέφος σπαργανομένο στην φάτνη, ενώ τώρα αποκαλύπτεται με την μορφή του ῎Αρτου και του Οίνου στο ‘Ιερό Ποτήριο. Τότε η Παρθένος Μαρία Τον εγέννησε, τώρα η ‘Εκκλησία Τον κρατεί στην αγκαλιά της. Τότε το σπήλαιο και η φάτνη Τον εστέγαζαν, ενώ τώρα το ῞Αγιο Βήμα Τον αναπαύει. Τότε οι Προφήτες Τον ανήγγειλλαν, τώρα οι ιερείς Τον κηρύττουν. Τότε τρεις μάγοι Τον προσκύνησαν, ενώ τώρα όλα τα έθνη υποκλίνονται μπροστά Του. Λοιπόν, με άλλη μορφή ο Χριστός <γεννάται> στον νόμο της Χάριτος. Πανάχραντη Παρθένος τώρα είναι η Χριστιανική ‘Εκκλησία, ο γέροντας ‘Ιωσήφ συμβολίζει τόσο την Παλαιά Διαθήκη όσο και τον εκλεκτό λαό, ο οποίος πιστεύει στον Χριστό στα γεράματά του, δηλαδή στο τέλος των αιώνων. ‘Η Βηθλεέμ είναι ο σκληρόκαρδος κόσμος, σπήλαιο είναι το Βήμα του Χριστιανισμού, όπου επιτελούνται όλα τα μυστήρια, φάτνη είναι το ῞Αγιο Ποτήριο.
Οι μεγάλοι Προφήτες: ‘Ησαΐας, ‘Ιερεμίας, Δανιήλ και ‘Ιεζεκιήλ συνευρίσκονται στον νόμο της Χάριτος μαζί με τους τέσσερεις Ευαγγελιστές· οι άλλοι δώδεκα Προφήτες είναι οι δώδεκα άγιοι ‘Απόστολοι της Χάριτος· ‘Ηλίας είναι ο άγιος ‘Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, ενώ ο μέγας Μωϋσής, κατά τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης, είναι ο ‘Ιησούς Χριστός, ο Σωτήρ του κόσμου, ο οποίος μας έβγαλε από την δουλεία της Αιγύπτου. Οι τρεις μάγοι είναι τα έθνη, που επιστρέφουν στην αληθινή πίστι, τα δώρα τους είναι τα καλά έργα, κτήνη είναι οι πεσμένοι στην αμαρτία άνθρωποι, οι οποίοι θέλουν να μετανοούν, ποιμένες είναι οι υπηρέτες της ‘Εκκλησίας, ενώ σπάργανα του Βρέφους είναι τα ιερά άμφια.
Με την μυστική μορφή ο Χριστός γεννάται στην γη, όσες φορές επιτελείται η θεία Λειτουργία. ‘Αλλά με τρόπο παραδοσιακό, εις ανάμνησιν του θαύματος της Βηθλεέμ, εθέσπισαν οι ῞Αγιοι Πατέρες και με τρόπο ορατό να εορτάζεται η γέννησις του Κυρίου μια φορά τον χρόνο, στις 25 Δεκεμβρίου. Καθιερώθηκε αυτή η εορτή στο τέλος του χρόνου, διότι ο ‘Ιησούς Χριστός ήλθε στον κόσμο στο τέλος των αιώνων και σε καιρό χειμώνος, διότι οι καρδιές των ανθρώπων είναι κρύες και στερούνται της θέρμης της αγάπης του Χριστού.
῎Οχι λιγώτερο προετοιμάζεται τώρα η ‘Εκκλησία για την μεγάλη εορτή, που είναι ενώπιόν μας. Τα τροπάρια της μετανοίας και κατανύξεως αντικαθίστανται με άλλα εγκωμιαστικά, όπως ακούσαμε και εμείς σήμερα. ‘Ενδύεται με καλύμματα καινούργια και φωτεινά, στολίζεται με ο,τι καθαρώτερο, πολυτιμώτερο και επάξιο για τον Χριστό έχει.
Εκτός απ’ αυτά η ‘Εκκλησία σήμερα επιτελεί την μνήμη όλων των αγίων της Παλαιάς Διαθήκης και όλων των αγίων Προπατόρων, από τους οποίους προήλθε ο Χριστός κατά το σώμα. Σήμερα μνημονεύονται ο ‘Αδάμ, ο ῎Αβελ, ο Σηθ, ο άμεμπτος ‘Ενώχ. ‘Επίσης ο Νώε, ο ‘Αβραάμ ο φιλόξενος, ο ‘Ισαάκ, ο ‘Ιακώβ και οι δώδεκα πατριάρχες. Τώρα μνημονεύονται η πραότης του Μωϋσέως, η ικανότης του ‘Ααρών, του ‘Ιησού του Ναυή και του μεγάλου Δαβίδ, ανδρός κατά την καρδίαν του Θεού, από τους οποίους γεννήθηκε ο Χριστός. Τώρα μνημονεύεται ο Δανιήλ, ο άνδρας των επιθυμιών του Πνεύματος, ο οποίος έκλεισε τα στόματα των λεόντων και οι τρεις Παίδες που έσβησαν την δύναμι της φλογός με την δύναμι της πίστεώς τους. Και στην σειρά ακόμη μνημονεύονται τα έθνη του Κυρίου μέχρι τον δίκαιο ‘Ιωσήφ αποδεικνύοντας έτσι με πόση σοφία και φροντίδα ετοιμάζεται η ‘Εκκλησία να εορτάση την Γέννησι του Κυρίου.
