Το 82% των ψαριών στη Μεσόγειο υπεραλιεύεται, ενώ τα τελευταία 40 χρόνια έχει εξαφανιστεί έως το 50% της θαλάσσιας ζωής στον πλανήτη. Τα αλιεύματα που χάνονται παγκοσμίως θα μπορούσαν να θρέψουν ετησίως 20 εκατομμύρια ανθρώπους, την ώρα, που κάθε χρόνο, 11 έως 26 εκατομμύρια τόνοι ψαριών συνολικής αξίας 10 έως 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων αλιεύονται παράνομα.
Φως στις τρομακτικές συνέπειες της υπεραλίευσης ρίχνει η WWF, με στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα, καλώντας σε δράση καταναλωτές, επιχειρήσεις και φορείς, για τη στήριξη της βιώσιμης αλιείας και την υπεύθυνη κατανάλωση ψαρικών, μέσω της νέας εκστρατείας Fish Forward / Ψάρι για πάντα.
«Η υπεραλίευση αποτελεί τη μάστιγα της εποχής μας» δηλώνει ο γνωστός σεφ Λευτέρης Λαζάρου, πρεσβευτής της νέας εκστρατείας του WWF, στέλνοντας στους καταναλωτές το μήνυμα ότι μπορούν να κάνουν τη διαφορά, καθώς το 87% των Ελλήνων θεωρεί σημαντικό να είναι διαθέσιμα τα βιώσιμα ψαρικά. «Να φύγουμε από τη σκέψη ότι το μικρό ψάρι είναι λιχουδιά. Είναι ένας μύθος. Το ψάρι για να μαγειρευτεί και για να το απολαύσεις, πρέπει να έχει τους χυμούς του, να έχει βάρος και μέγεθος σωστό. Δεν γίνεται να απολαύσουμε ένα μπαρμπουνάκι 6 – 7 εκατοστά. Δεν είναι λιχουδιά. Είναι δολοφονία. Σταματάμε να αγοράζουμε γόνο και προσέχουμε το μέγεθος! Μαθαίνουμε για το ψάρι μας στο wwf.gr/fish και προστατεύουμε την τροφή μας, προστατεύουμε τη θάλασσά μας, την ιστορία μας. Ας αφήσουμε τα ψάρια να μεγαλώσουν για να τα έχουμε και αύριο» σημειώνει.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δημήτρης Καραβέλλας διευθυντής της WWF, επισημαίνει: «Υπάρχει το παράδειγμα περιοχών της Ισπανίας, αλλά και της Ιταλίας, όπου μέσω της προστασίας θαλάσσιων περιοχών, εξασφαλίστηκε η βιωσιμότητα της αλιείας, με εντυπωσιακά αποτελέσματα: Όχι μόνο αυξήθηκαν οι πληθυσμοί των ψαριών, οι αλιείς ενίσχυσαν σημαντικά το εισόδημά τους, οι καταναλωτές εξασφάλισαν πολύ ποιοτικότερη τροφή, αλλά και οι έμποροι διέθεσαν πολύ ανταγωνιστικότερα προϊόντα».
Στην Ελλάδα, χώρα στην οποία η αλιεία αποτελεί βασικό πυλώνα του παραγωγικού μας ιστού, δραστηριοποιούνται περίπου 24.000 ψαράδες, το 96,4% εκ των οποίων παράκτιοι. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα, εισάγει σήμερα 36.000 τόνους ψαρικών από περισσότερες από 40 χώρες, ενώ το 62% των Ελλήνων δεν γνωρίζει που μπορεί να προμηθευτεί βιώσιμα ψαρικά. «Πόσο ακόμα θα αφήνουμε αναξιοποίητο το πολύτιμο αυτό κεφάλαιο, που θα μπορούσε να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας και στην ευημερία χιλιάδων ανθρώπων που εργάζονται στην αλιεία και σε σχετικές υπηρεσίες;» διερωτάται ο κ. Καραβέλλας. Τονίζει δε, ότι «οι πολίτες μπορούμε να στείλουμε το μήνυμα τόσο με τις καταναλωτικές μας επιλογές όσο και με την πίεσή μας προς την Πολιτεία», καθώς όπως λέει «η βιώσιμη αλιεία και κατανάλωση είναι μονόδρομος τόσο για την Ελλάδα όσο και για ολόκληρο τον πλανήτη».
Οι τρόποι και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται διαφέρουν σε σχέση με την αλιευτική τους ικανότητα με διαφορετικές επιπτώσεις στην υπεραλίευση, ενώ η παράνομη αλιεία είναι ένα αρκετά εκτεταμένο φαινόμενο στη χώρα.
Όσον αφορά το ρόλο της πολιτείας, ο διευθυντής της WWF αναφέρει: «Η αλιεία για να είναι βιώσιμη απαιτεί όραμα και πολιτική βούληση, ορθούς κανόνες διαχείρισης στη βάση επαρκών στοιχείων και βεβαίως εφαρμογή της νομοθεσίας», καθώς ειδικά στη χώρα μας το πλαίσιο φαίνεται να είναι ανεπαρκές τόσο σε επίπεδο νομοθεσίας, όσο και στο επίπεδο της εφαρμογής της, καθώς οι θαλάσσιοι πόροι είναι συνεχώς μειούμενοι.
Κομβικός επίσης είναι και ο ρόλος των επιχειρήσεων, καθώς καλούνται να ανταποκριθούν και να βελτιώσουν τις πρακτικές τους, με βάση τις διεθνείς καλές πρακτικές.
Η εικόνα στην Μεσόγειο είναι αποθαρρυντική σύμφωνα με τα στοιχεία της διεθνούς περιβαλλοντικής οργάνωσης, ωστόσο ο κ. Καραβέλλας παραμένει αισιόδοξος, καθώς όπου εφαρμόστηκαν μοντέλα βιώσιμης αλιείας τα αποτελέσματα ήταν πολύ θετικά. «Απαιτείται ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των καταναλωτών, των αλιέων, και των εμπόρων, πολιτική βούληση, και λίγος χρόνος» τονίζει.
Σημειώνεται ότι, τo Εθνικό Πρόγραμμα Συλλογής Αλιευτικών Δεδομένων, το οποίο αποτελεί συμβατική υποχρέωση της χώρας μας προς την ΕΕ, με καθυστέρηση, πέντε ετών επανεκκίνησε το 2012 με εθνικούς πόρους και το 2013 με κοινοτική συγχρηματοδότηση. Ενώ εξασφαλίστηκε η πλήρης εφαρμογή του προγράμματος για το 2014, ξεκίνησε με καθυστέρηση για το 2015. Σύμφωνα με τη WWF, για να είναι αξιοποιήσιμα το δεδομένα του εθνικού προγράμματος από διαχειριστικής απόψεως, θα πρέπει να υπάρχει απαραιτήτως συνέχεια κι συνέπεια στην υλοποίηση του, προκειμένου να δημιουργούνται «χρονοσειρές» δεδομένων.
Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ψαρικών και το 50% προέρχεται από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Το 97% των εργαζομένων στον τομέα της αλιείας παγκοσμίως ζει σε αναπτυσσόμενες χώρες και το 90% είναι ψαράδες μικρής κλίμακας. Το ψάρι καλύπτει τις καθημερινές ανάγκες 3 δισεκ. ανθρώπων σε πρωτεΐνη. Το ψάρι και τα θαλασσινά εξασφαλίζουν εισόδημα για περισσότερους από 800 εκατομμύρια ανθρώπους και τις οικογένειές τους, που απασχολούνται στην αλιεία, την επεξεργασία και σε άλλες σχετικές εργασίες.
Μέσω της νέας ενημερωτικής ιστοσελίδας wwf.gr/fish, η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση κινητοποιεί καταναλωτές, επιχειρήσεις και φορείς και προτείνει βιώσιμες λύσεις για την κοινωνία και τη θάλασσα, κρούοντας παράλληλα τον κώδωνα του κινδύνου για την αντιμετώπιση της υπεραλίευσης.
