Μέχρι το τέλος του επόμενου έτους το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σχεδιάζει να έχει γκρεμίσει σχεδόν όλους τους σταθμούς διοδίων, προκειμένου να υλοποιηθεί η αναλογική χρέωση µε τη χρήση δορυφορικής τεχνολογίας και οπτικής αναγνώρισης πινακίδων στο εθνικό δίκτυο.
Το σχέδιο της κυβέρνησης ενεργοποιείται τον Φεβρουάριο, με την προκήρυξη σχετικού διαγωνισμού συνολικού ύψους 400,5 εκατομμυρίων ευρώ που προκηρύσσει το υπουργείο Υποδομών τον επόμενο μήνα, και κινείται στη λογική της κρατικοποίησης του ταμείου των διοδίων που σήμερα ανήκει στην δικαιοδοσία του κάθε παραχωρησιούχου ξεχωριστά. Διαχειριστής του ταμείου θα είναι η νέα Υπηρεσία Οδικών Τελών, που προβλέφθηκε με τροπολογία του κ. Σπίρτζη και στην οποία ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών έχει μελετήσει να εκχωρήσει πλήθος εξουσιών και αρμοδιοτήτων.
Στις ενστάσεις που διατυπώνουν οι εταιρείες παραχώρησης είναι η ικανότητα του νέου φορέα να διαχειριστεί αποτελεσματικά τους αυτοκινητόδρομους αλλά και το αποτυχημένο και αμαρτωλό Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας, που αποτελεί αναμφισβήτητα ένα κακό παράδειγμα της προηγούμενης περιόδου.
Χιλιομετρική χρέωση
Μολονότι το υπουργείο δεν έχει ανοίξει πλήρως τα χαρτιά του ως προς τις λεπτομέρειες του σχεδιασμού, η δημοπράτηση του αναλογικού συστήματος δρομολογεί τις διαδικασίες για τη μετάβαση στη χιλιομετρική χρέωση, που είναι ο απώτερος σκοπός του νέου μηχανισμού.
Το κόστος του αναλογικού συστήματος θα επωμιστεί ο κρατικός προϋπολογισμός, αρχής γενομένης από φέτος που προβλέπεται η δέσμευση ποσού 100 εκ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα διατεθεί για την εγκατάσταση του συστήματος στην Εγνατία Οδό. Για το 2019 προβλέπεται να εξαπλωθεί και στους άλλους αυτοκινητοδρόμους με την διάθεση 270 εκ. ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό θα κατανεμηθεί με ετήσιες δαπάνες περίπου 10 εκ. ευρώ από το 2020 έως το 2022. Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται οι παλαιότερες συμβάσεις της Αττικής Οδού και της Γέφυρας Ρίο-Αντίρριο.
Η Υπηρεσία Οδικών Τελών φημολογείται ότι θα στελεχωθεί με προσωπικό που προγραμματίζεται να ξεπεράσει τα 400 άτομα ενώ θα αναλάβει την είσπραξη, την εκκαθάριση και την απόδοση στους ιδιώτες των διοδίων κατόπιν διαπραγμάτευσης με τους παραχωρησιούχους και πρωτίστως τις τράπεζες.
Σήμερα, οι σταθμοί διοδίων απασχολούν πάνω από το 50% του εργαζομένων των εταιρειών παραχώρησης που σύμφωνα με στοιχεία της Hellastron (εταιρεία που εκπροσωπεί το σύνολο των αυτοκινητοδρόμων με διόδια) ξεπερνούν τα 3.360 άτομα προσωπικό. Εξ αυτών 469 άτομα η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (Μαλιακός-Κλειδί), 455 η Ολυμπία Οδός (Κορίνθου-Πατρών), 321 η Νέα Οδός (Αντίρριο- Γιάννενα και Μεταμόρφωση-Σκάρφεια), 311 ο Μορέας (Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα) και 119 άτομα η Κεντρική Οδός (Ξυνιάδα-Τρίκαλα).
Στον αέρα οι μισοί εργαζόμενοι
Εφόσον υλοποιηθεί ο σχεδιασμός, πάνω από το 50% θα χρειαστεί να εγκαταλείψουν τις θέσεις εργασίας τους, αφού το δορυφορικό σύστημα δεν επιτρέπει την λειτουργία σταθμών διοδίων. Ωστόσο την προηγούμενη Παρασκευή, ο Χρήστος Σπίρτζης εκτίμησε ότι ένα μεγάλο ποσοστό αυτών εργαζόμενων μπορεί να διοχετευτεί σε άλλες θέσεις, όπως την παρακολούθηση του δορυφορικού συστήματος,
Το υπουργείο Υποδομών θεωρεί ότι με την λειτουργία των αναλογικών διοδίων εξαλείφεται ένα μεγάλο λειτουργικό κόστος των παραχωρήσεων, γεγονός που ανοίγει το δρόμο για την επαναδιαπραγμάτευση με τις τράπεζες και τους παραχωρησιούχους των εσόδων των οδικών αξόνων. Οι εταιρείες από την πλευρά τους εμφανίζονται διστακτικές στην προοπτική του αναλογικού συστήματος και προσπαθούν να ζυγίσουν τις επιπτώσεις που θα έχει στις εισπράξεις τους. Τα επιχειρήματα του υπουργείου είναι ότι οι χρήστες δεν θα σταματούν συχνά για να πληρώσουν διόδια αλλά και ότι στους αυτοκινητοδρόμους θα μπουν αυτοκίνητα που σήμερα επιλέγουν τους παράδρομους ή άλλες διαδρομές για να μην πληρώνουν.
