Την ώρα που η ανεργία παραμένει στα ύψη, όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι συμβιβάζονται και δουλεύουν για μισθούς πείνας.
Μισθούς που αφήνουν ελάχιστα περιθώρια για αισιόδοξες σκέψεις. Αποδοχές που αναγκάζουν πολλούς να παίρνουν το δρόμο της ξενιτιάς για ένα καλύτερο αύριο. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή», που παρουσιάζει στοιχεία από τις αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις που υποβάλλονται στον ΕΦΚΑ, για να έχει πιθανότητες εξασφάλισης ενός τετραψήφιου καθαρού μισθού, ο εργαζόμενος θα πρέπει να έχει περάσει τα 50!
Όσον αφορά τους νέους, τα νούμερα προκαλούν αίσθηση. Τα παιδιά ηλικίας 24 ετών αμείβονται σήμερα στην Ελλάδα με 380 ευρώ τον μήνα κατά μέσο όρο, ενώ ο ηλικίας 18 ετών – αν βρει δουλειά θα πρέπει να συμβιβαστεί με 265 ευρώ καθαρά κατά μέσο όρο. Τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία για την κατανομή των μισθών, με βάση την ηλικία των εργαζομένων, προέρχονται από την επεξεργασία των αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων που υποβάλλονται στο ΙΚΑ και αφορούν τον Ιούνιο του 2016 (έκτοτε εκτιμάται ότι έχουν υπάρξει και άλλες μειώσεις κυρίως λόγω αύξησης του μεριδίου της μερικής απασχόλησης στη συνολική απασχόληση).
Αλίμονο… στους νέους εργαζόμενους
Στη χειρότερη μοίρα, όπως αναμενόταν άλλωστε, βρίσκονται οι νεότεροι εργαζόμενοι ηλικίας 19 ετών και κάτω. Οι ασφαλισμένοι της ηλικιακής ομάδας έως 19, είναι μόλις 33.000 άτομα και η μέση αμοιβή διαμορφώνεται στα 315,34 ευρώ μεικτά ή στα 264,88 ευρώ αν αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές του εργαζόμενου. Βέβαια, συγκριτικά με τα προ κρίσης επίπεδα, οι αμοιβές εμφανίζουν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση από όλες τις ηλικιακές ομάδες. Το 2009, οι νέοι ηλικίας 18 ετών εισέπρατταν 548 ευρώ μεικτά (κατά μέσο όρο), κάτι που σημαίνει ότι από τότε μέχρι σήμερα έχουν χάσει το 42% του μισθού τους.
Ανάλογη είναι η εικόνα και στους νέους ηλικίας 20 ετών. Στην ηλικιακή ομάδα 20 – 24 ετών, η μέση αμοιβή έχει υποχωρήσει στα 454 ευρώ μεικτά ή στα 381 ευρώ καθαρά. Σε σύνολο περίπου δύο εκατομμυρίων ασφαλισμένων μισθωτών στο ΙΚΑ, στην ηλικιακή ομάδα των 20 – 24 ετών ανήκουν αυτήν τη στιγμή 178.000 άτομα, δηλαδή περίπου 8 στους 100. Και για τους ηλικίας 20 ετών, η μέση μείωση αποδοχών ανέρχεται στο 42% συγκριτικά με τον Δεκέμβριο του 2009.
Η ηλικιακή ομάδα 25 – 29 ετών με 257.198 «εκπροσώπους» ζει κατά μέσο όρο με 606 ευρώ μεικτά ή 509 ευρώ καθαρά αν αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές. Λόγω της μερικής απασχόλησης και της «βύθισης» του βασικού μισθού, έχει καταγραφεί μείωση της τάξεως του 36,49% συγκριτικά με τον Δεκέμβριο του 2009.
Στην ηλικία των 30 – 34 ετών ο μέσος μισθός τον Δεκέμβριο του 2009 έφτανε στα 1.146 ευρώ μεικτά, για να υποχωρήσει τον Ιούνιο του 2016 κατά 31% στα 785,82 ευρώ μεικτά ή στα 660 ευρώ καθαρά. Από τα 35 -39 ο μέσος καθαρός μισθός είναι 796 ευρώ (αντιστοιχεί σε μεικτές αποδοχές 968 ευρώ). Προ κρίσης, οι μέσες μεικτές αποδοχές έφταναν στα 1.310 ευρώ. Οι σαραντάρηδες είχαν το 2009 μέσες μεικτές αποδοχές της τάξεως των 1.422 ευρώ (για όσους ανήκαν στο πρώτο μισό της δεκαετίας) έως 1.530 ευρώ. Οι εκπρόσωποι της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας εμφανίζονται – ποσοστιαία τουλάχιστον – να έχουν υποστεί μικρότερες περικοπές σε σχέση με τους νεότερους.
Η μοίρα των 40άρηδων στην Ελλάδα της κρίσης
Σε ποσοστιαία βάση, στους σαραντάρηδες, η μείωση σε επίπεδο μεικτών αποδοχών έφτασε στο 25%, με αποτέλεσμα τα 1.422 – 1.530 ευρώ του 2009 να γίνουν σήμερα 1.059 έως 1.153 ευρώ. Το δυστύχημα γι’ αυτήν την ηλικιακή κατηγορία είναι ότι εκτός από τη μείωση των εισοδημάτων έχουν να αντιμετωπίσουν και την αύξηση των κρατήσεων για τους φόρους. Οι σαραντάρηδες αμείβονται πλέον με σαφώς λιγότερα από 1.000 ευρώ καθαρά σε μια πολύ δύσκολη περίοδο της ζωής τους – έχουν δημιουργήσει οικογένεια πριν ξεσπάσει η κρίση και πλέον αναγκάζονται να σηκώσουν τα οικογενειακά βάρη αντιμέτωποι και με περισσότερες φορολογικές υποχρεώσεις και με χαμηλότερες αποδοχές.
Οι σημερινοί ασφαλισμένοι της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας είναι περίπου 548.000 άτομα. Οι ασφαλισμένοι άνω των 50 είναι σήμερα περίπου 335.000 άτομα. Εχουν υποστεί «κούρεμα» αποδοχών της τάξεως του 16%-20% σε σχέση με το 2009 και πλέον οι μεικτές αμοιβές τους κυμαίνονται από τα 1.260 έως τα 1.320 ευρώ. Πριν από την κρίση, χιλιάδες εξ αυτών έσπαγαν ακόμη και το φράγμα των 1.600 ευρώ.
Η εικόνα συμπληρώνεται με τους συνταξιούχους: Τους σημερινούς συνταξιούχους τούς περιμένει πρώτα ένα «κούρεμα» (αυτό του 2019 λόγω της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς) και στη συνέχεια ένα «πάγωμα» μέχρι το 2022 και μάλιστα σε συνθήκες πληθωρισμού. Όσοι θα συνταξιοδοτηθούν από εδώ και στο εξής, τους περιμένει η αντικατάσταση ενός μισθού, ο οποίος ξεπερνά τα 1.200-1.300 ευρώ κατά μέσο όρο, με μια σύνταξη η οποία δύσκολα θα κυμαίνεται πάνω από τα επίπεδα των 500-600 ευρώ. Συμπέρασμα; Όλα οδηγούν στην πρόβλεψη ότι οι μέσες αποδοχές θα συνεχίσουν να μειώνονται και τα επόμενα χρόνια ανεξάρτητα από το αν η οικονομία θα αναπτύσσεται και σε ποιο βαθμό.
