Η «Κοιμωμένη» του Γιαννούλη Χαλεπά που σκεπάζει τον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη στο Α΄Νεκροταφείο Αθηνών πρόκειται να μεταφερθεί οριστικά στη Γλυπτοθήκη της Εθνικής Πινακοθήκης, στο Άλσος Στρατού, στην περιοχή Γουδή.
Το θρυλικό επιτύμβιο άγαλμα του Χαλεπά χρειάζεται άμεση συντήρηση κι αυτός είναι ο λόγος της μεταφοράς του, σύμφωνα και με την επιθυμία ων κληρονόμων του καλλιτέχνη. Στη θέση του πρωτότυπου έργου θα τοποθετηθεί ένα αντίγραφο υψηλών προδιαγραφών.
Η ιστορία του αγάλματος αλλά και του δημιουργού του
Το πρόσωπο της κοιμωμένης του χαλεπά είναι σμιλεμένο περίτεχνα, δείχνει ήρεμο. Η κοπέλα έχει γείρει στο πλάι, σα να κοιμάται. Είναι ντυμένη για τον ύπνο με το κοριτσίστικο νυχτικό της προσεκτικά κουμπωμένο μέχρι ψηλά στο στέρνο. Τα χέρια της μοιάζουν να είναι ζωντανά ενώ είναι σκεπασμένη με ένα σεντόνι.
Ο γλύπτης Γιαννούλης Χαλεπάς ήταν γόνος οικογένειας φημισμένων μαρμαρογλυπτών από την Τήνο. Ο πατέρας του και ο θείος του είχαν μεγάλη οικογενειακή επιχείρηση μαρμαρογλυπτικής με παραρτήματα στο Βουκουρέστι, την Σμύρνη και τον Πειραιά. Το 1877 άρχισε να δουλεύει το πιο διάσημο γλυπτό του, την Κοιμωμένη για τον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Το επιτύμβιο μνημείο της Σοφής όπως την αποκαλούσαν στο στενό της περιβάλλον παραγγέλθηκε από τον θείο της, ευεργέτη της Κιμώλου. Η κοπέλα πέθανε το 1873 σε ηλικία 18 χρόνων από φυματίωση και πέρασε στην αθανασία χάρη στη σμίλη του Γιαννούλη Χαλεπά.
Το 1875 ο Χαλεπάς ανοίγει εργαστήριο στην Αθήνα και γνωρίζεται με τον έρωτα της ζωής του, τη Μαριγώ. 2 χρόνια μετά όμως υπέστη νευρικό κλονισμό και χωρίς κανέναν προφανή λόγο, άρχισε να καταστρέφει έργα του. Λέγεται ότι ονειρεύτηκε το άγαλμα της κοιμωμένης, πάνω στο οποίο διαπίστωσε ότι είχε κάνει ένα λάθος. Τα πόδια της κοπέλας στο άγαλμα είναι ελαφρώς λυγισμένα. Όταν όμως αυτά τεντωθούν, τότε προεξέχουν από το κρεβάτι της. Αυτό το “λάθος” του ήταν η αφορμή να βάλει τέρμα στην ζωή του. Νωρίτερα μια μικρή παρατήρηση της μητέρας Αφεντάκη σχετικά με το σχήμα του προσώπου της κόρης της ήταν αρκετή για να εξαγριωθεί ο καλλιτέχνης, σε τέτοιον βαθμό ώστε να καταστρέψει το κεφάλι του αγάλματος με ένα σφυρί και στην συνέχεια να το ξαναφτιάξει.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα αίτια της ψυχασθένειάς του ήταν η τελειομανία του, η υπερκόπωση από την αδιάκοπη εργασία και ένας ατυχής έρωτας για μία νεαρή συμπατριώτισσά του, που την ζήτησε σε γάμο και οι γονείς της αρνήθηκαν να του την δώσουν. Ωστόσο, εκείνη την εποχή, οι γονείς του Χαλεπά και οι γιατροί δεν μπορούσαν να καταλάβουν τα βαθύτερα αίτια της ψυχασθένειας του νεαρού γλύπτη και έτσι αποφάσισαν να τον κλείσουν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας. Το 1901, πέθανε ο πατέρας του και έναν χρόνο μετά, η μητέρα του τον πήρε μαζί της στον Πύργο της Τήνου. Όταν πέθανε η μητέρα του το 1916, ο Χαλεπάς είχε ξεκόψει παντελώς από την τέχνη του. Ζούσε πάμφτωχος βοσκώντας πρόβατα και φέροντας το βαρύ στίγμα του τρελού του χωριού.
Πληροφορίες από το: diasimesistories.blogspot.gr
