Ασφαλιστικό: Τα “ψιλά γράμματα” του νομοσχεδίου – Οι παγίδες και τα οφέλη

Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο κρύβει αρκετές «παγίδες» αλλά και «ωφέλειες”, που δεν είναι ορατές με μια πρώτη ανάγνωση, καθώς στις 171 σελίδες, υπάρχουν πολλές ρυθμίσεις, για ασφαλισμένους και συνταξιούχους. Ο δικηγόρος – εργατολόγος, Διονύσης Τεμπονέρας αναδεικνύει τα “ψιλά γράμματα” του ασφαλιστικού νομοσχεδίου προκειμένου να φωτιστούν όλες οι πλευρές εκείνες που δεν είναι ορατές “δια γυμνού οφθαλμού”.

“Είναι εξαιρετικά χρήσιμο να αναδειχθούν τα σημεία «κλειδιά» και να φωτιστούν όλες οι πλευρές του νομοσχεδίου.

1. Επί της αρχής ο νέος, σύντομα, ασφαλιστικός νόμος του κράτους, διαφέρει από τον προηγούμενο ν.4387/2016 ως προς το σκοπό του. Ο περιβόητος «νόμος Κατρούγκαλου» σκοπό είχε την αξιοπρεπή διαβίωση και την κοινωνική προστασία των πολιτών, ενώ στο νομοσχέδιο, σκοπός είναι η διατήρηση της βιωσιμότητας του e-ΕΦΚΑ και η επάρκεια συντάξεων. Η διαφορά είναι ουσιώδης, έστω και σημειολογικά, με την έννοια ότι μετατοπιζόμαστε σε μια θεώρηση περισσότερο οικονομική-λογιστική, που εισάγει τον κανόνα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού των φορέων κοινωνικής ασφαλίσεως, στα πλαίσια της αλληλεγγύης των γενεών.
2. Οι αυξήσεις των συντάξεων αφορούν σε εκείνους που βρίσκονται στην κλίμακα από 30 έως 44 έτη ασφάλισης και έχουν υψηλές αποδοχές κατά κανόνα, δηλ. πάνω από 1.500 ευρώ. Όσοι έχουν λιγότερα από 30 έτη, δεν επηρεάζονται, ενώ όσοι έχουν 44+ έτη χάνουν χρήματα, σε σχέση με τον παλιό νόμο.
3. Όσοι έχουν λάβει σύνταξη, είτε πριν τις 13.5.2016, είτε την μεταβατική περίοδο μέχρι τέλους του 2018, και έχουν μικρή προσωπική διαφορά, δηλ. κάτω των 50 ευρώ, είτε θα συμψηφίσουν την διαφορά, με τις επερχόμενες αυξήσεις, είτε θα περάσουν στη λεγόμενη αρνητική προσωπική διαφορά, λαμβάνοντας ελάχιστες αυξήσεις της τάξης των 2 ή 3 ευρώ σε πέντε ετήσιες δόσεις. Η προσωπική διαφορά της μεταβατικής περιόδου 2016-2018 παραμένει. Όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί μετά τις 13.5.2016, θα δουν αυξήσεις εφόσον έχουν 30-44 έτη, αναδρομικά από αρχές Οκτωβρίου 2019. Μένει να δούμε, πότε το αρμόδιο Υπουργείο, θα αποφασίσει να δώσει τα αναδρομικά και αν θα τα δώσει εφάπαξ ή σε δόσεις.
4. Οι συνταξιούχοι των επικουρικών ταμείων χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Σε εκείνους που δεν είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ τον 9ο του 2016 και δεν πρόκειται να έχουν καμία αύξηση και σε όσους ξεπέρασαν τον «κόφτη», οι οποίοι θα δουν αυξήσεις αναδρομικά από 1.10.2019.Μένει να δούμε πότε το αρμόδιο Υπουργείο, θα αποφασίσει να δώσει τα αναδρομικά και αν θα τα δώσει εφάπαξ ή σε δόσεις.

5 .Όλοι οι συνταξιούχοι πρόκειται να χάσουν την «13η σύνταξη» του ν.4611/2019. Ο υπολογισμός ήταν ποσοστιαίος ανάλογα με τη μεικτή μηνιαία κύρια σύνταξη: Για συντάξεις έως και 500€ δόθηκε το 100%, για συντάξεις 500 – 600 ευρώ το 70%, για συντάξεις 600- 1.000 ευρώ το 50%, για συντάξεις 1.000 ευρώ και άνω, το 30%.Στο νέο νόμο δεν προβλέπεται σχετική ρύθμιση, ενώ το άρθρο αντικαθίσταται ουσιαστικά με Κ.Υ.Α., που θα κάνει χρήση των σχετικών κονδυλίων, με στόχο να ενισχυθεί μόνο η υγεία και η πρόνοια, αφού όμως εξοφληθούν πρώτα, οι αναδρομικές αυξήσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις. Το ποσό που θα μείνει, θα κληθεί να καλύψει ενδεχομένως κάποια προνοιακού τύπου παροχή, δίχως όμως να εξειδικεύονται περισσότερες λεπτομέρειες. Πλέον όμως δεν μιλάμε για συνταξιοδοτική αλλά για προνοιακή παροχή(που ενδέχεται να έχει εισοδηματικά – περιουσιακά κριτήρια κλπ).

1. Απασχολούμενοι συνταξιούχοι θα έχουν πλέον περικοπή στο 30% μόνο της σύνταξης τους ενώ, ειδικά πολύτεκνοι συνταξιούχοι που εργάζονται και έχουν ένα παιδί ανήλικο ή κάτω των 24 ετών εφόσον σπουδάζει, εξαιρούνται της περικοπής.
2. Μειώνεται ο χρόνος για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας(κάλυψη υγειονομικής περίθαλψης) και πλέον θα απαιτούνται 50 ένσημα(2 μήνες) εις το διηνεκές προκειμένου κάποιος να καλυφτεί για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
3. Υποψήφιοι συνταξιούχοι άνω των 67 με διαδοχική ασφάλιση, δεν θα γίνονται πλέον «μπαλάκι» μεταξύ των ταμείων και θα βγαίνουν στην σύνταξη από τον τελευταίο φορέα δίχως μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις.
4. Δίνεται η δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησής από την επικουρική σύνταξη σε δημοσίους υπαλλήλους, που εξαγοράζουν χρόνο στο πρώην ΤΕΑΔΥ, ώστε να θεμελιώσουν δικαίωμα σύνταξης, εφόσον το ποσό δεν υπερβαίνει τα 3.000 ευρώ.
5. Μειώνεται η εισφορά υπέρ ΟΑΕΔ για τους μισθωτούς με αποτέλεσμα να υπάρξουν ελάχιστες αυξήσεις στους μισθούς των εργαζομένων από το Καλοκαίρι και μετά. Η δέσμευση για σταδιακή μείωση των εισφορών μέχρι το 2023 δεν αποτυπώνεται στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο.
6. Οι υπηρετούντες σε Ειδικές Δυνάµεις (βατραχάνθρωποι καταδροµείς, αλεξιπτωτιστές, πιλότοι, πυροτεχνουργοί κ.ά.), θα δουν τα ποσοστά αναπλήρωσης στις συντάξεις τους να προσαυξάνονται κατά ποσοστό 1,5% επιπλέον για κάθε έτος µετά το 45ο ασφαλιστικό έτος.
7. Δίνεται η δυνατότητα να λάβει σύνταξη από ίδιο δικαίωµα ο γονέας, σύζυγος ή αδελφός αναπήρου που είχε λάβει σύνταξη με ειδικές διατάξεις, αλλά αυτή έχει ανασταλεί επειδή το προστατευόμενο μέλος, έπιασε δουλειά ως μισθωτός.
8. Μέχρι τις 12 Μαρτίου πρέπει να πληρωθούν οι πρώτες εισφορές Ιανουαρίου των μη μισθωτών που θα υπολογιστούν με το νέο σύστημα των ελεύθερων κλάσεων. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες θα κληθούν τις επόμενες ημέρες να δηλώσουν την ασφαλιστική κλίµακα στην οποία επιθυμούν να ενταχθούν για το 2020, σε ειδική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ.
9. Οι μισθωτοί με παράλληλη απασχόληση ως ελεύθεροι επαγγελματίες, απαλλάσσονται πλήρως από την υποχρέωση καταβολής εισφοράς για το «μπλοκάκι», με την προϋπόθεση ότι καλύπτεται από τη μισθωτή απασχόληση η εισφορά των 252 ευρώ τον μήνα, για σύνταξη και υγεία. Για να καλυφθεί η εισφορά, πρέπει ο απασχολούμενος να λαμβάνει αμοιβή 930 ευρώ και πάνω στην μισθωτή απασχόληση. Διαφορετικά καταβάλλει τη διαφορά που υπολείπεται.
10. Καταργείται ο ελάχιστος χρόνος ασφάλισης για θεμελίωση αυτοτελούς δικαιώματος εφάπαξ παροχής και θεσπίζεται η ενιαία αντιμετώπιση όλων των ασφαλισμένων, ενώ απλοποιείται και η διαδικασία απονομής. Επίσης καταργείται η διάταξη που έθετε ως προϋπόθεση την ασφάλιση 3 ετών για την επιστροφή των εισφορών για το εφάπαξ.
11. Ορίζεται ρητά, στο ύψος των 6.500 ευρώ, το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών υπαλλήλων του Δημοσίου και Ν.Π.Δ.Δ. αποσυνδεόμενο από τον εκάστοτε κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού”