Όταν το 1981 ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε μιλήσει για το πρόγραμμα των 100 πρώτων ημερών ελάχιστοι φαντάζονταν ότι το εφεύρημα του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ θα το έκανε πράξη ο υιός του βασικού του αντιπάλου, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, Κυριάκος.
Από το 1981 πολλάκις έχουμε ακούσει για τις περιβόητες 100 πρώτες ημέρες της εκάστοτε νέας κυβέρνησης, αλλά στην πράξη το είδαμε το καλοκαίρι του 2019, όταν η κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη πέρασε ένα σωρό νομοσχέδια στην Βουλή με φοροελαφρύνσεις, όπως είχε δεσμευθεί προεκλογικά.
Κάτι ανάλογο αναμένεται να πράξει και τώρα. Ήδη έχει γίνει σχετική ενημέρωση και στον Κώστα Τασούλα, ο οποίος θα ψηφιστεί εκ νέου πρόεδρος της Βουλής. Ότι ο Ιούλιος θα είναι πυκνός σε ό,τι αφορά την κατάθεση νομοσχεδίων και στην ψήφιση αυτών στην Βουλή. Εξάλλου όπως αναφέρουν και οι συνεργάτες του πρωθυπουργού η δεύτερη κυβερνητική θητεία του Κυριάκου Μητσοτάκη ξεκινά χωρίς καμία περίοδος χάριτος έχοντας πολλά και ανοικτά μέτωπα. Η ακρίβεια είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα. Ναι μεν είναι απότοκο του κλεισίματος των οικονομιών λόγω της πανδημίας, της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου, αλλά αναμένουν πιο αποτελεσματικά μέτρα από το «Καλάθι του νοικοκυριού», που βοήθησε μεν, αλλά δεν έλυσε το πρόβλημα, δε.
Σε ότι αφορά τα πρώτα νομοσχέδια, αυτά θα είναι για την επικαιροποίηση του επιτελικού κράτους, με τις μεταφορές αρμοδιοτήτων από υπουργείο σε υπουργείο (ο αθλητισμός από την αιγίδα του Πολιτισμού μεταγράφεται στο Παιδείας), τη δημιουργία νέων κυβερνητικών δομών (υπουργείο Οικογένειας) και τη συνακόλουθη δημιουργία των αντίστοιχων θέσεων. Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες το νομοσχέδιο θα προβλέπει:
- Ουσιαστική διεύρυνση των υπηρεσιών «μιας στάσης» για τους πολίτες που θα απευθύνονται σε μια υπηρεσία, η οποία θα αναλαμβάνει να διεκπεραιώνει το αίτημα εντός της «περιμέτρου» του Δημοσίου, χωρίς ο ενδιαφερόμενος να υποχρεούται να πηγαίνει ο ίδιος από τον έναν φορέα στον άλλον.
- Προθεσμίες εντός των οποίων το Δημόσιο θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε υποχρεώσεις του ή σε αιτήματα των πολιτών. Μάλιστα στο νομοσχέδιο θα προβλέπεται αποζημίωση των πολιτών, εάν οι προθεσμίες παραβιάζονται.
- Αξιολόγηση, αναδιάρθρωση και ψηφιοποίηση των υφιστάμενων δομών. Το συγκεκριμένο μέτρο εκ πρώτης όψεως δείχνει «ουδέτερο» για τον πολίτη, αλλά μπορεί να συμβάλει καθοριστικά –στο πλαίσιο του κανόνα μία πρόσληψη ανά μία αποχώρηση στο Δημόσιο– στην ενίσχυση του προσωπικού σε τομείς που συνιστούν προτεραιότητα, όπως η Υγεία.
- Αξιολόγηση των προϊσταμένων των δομών του Δημοσίου, με προσπάθεια για στροφή σε πρόσωπα με τεχνοκρατικά χαρακτηριστικά.
Οι φοροελαφρύνσεις
Το δεύτερο νομοσχέδιο θα είναι αυτό που θα περιγράφει τις προτεραιότητες και τους κεντρικούς στόχους της οικονομικής πολιτικής της νέας κυβέρνησης, όπως αυτές θα έχουν αποτυπωθεί και στις προγραμματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού, οι οποίες θα αναγνωστούν και θα συζητηθούν στη Βουλή, το τριήμερο 6- 8 Ιουλίου.
Με ελαφρύνσεις θα ξεκινήσει τη νέα του θητεία ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως ακριβώς έκανε και στην αρχή της πρώτης, το καλοκαίρι του 2019. Στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα αποτυπώνεται:
- Η μείωση των τεκμηρίων
- Η μείωση του ΕΝΦΙΑ για όσους ασφαλίζουν το ακίνητό τους
- Η αύξηση του αφορολόγητου
- Η μείωση του τέλους επιτηδεύματος.
Αναμένεται επίσης η αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, η αύξηση επιδομάτων όπως της μητρότητας για ελεύθερες επαγγελματίες, η νέα μείωση ασφαλιστικών εισφορών και το youth pass για όσους είναι 18 ετών.
Θα ακολουθήσουν τα νομοσχέδια για την επιστροφή της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ από το Υπερταμείο στον έλεγχο του Δημοσίου, τη θέσπιση κοινωνικού τιμολογίου για το ρεύμα των πολυτέκνων, καθώς και οι προβλέψεις για αύξηση των συντάξεων, τον εξορθολογισμό της Εισφοράς Αλληλεγγύης κλπ.
Κρίσιμο ορόσημο για τη νέα κυβέρνηση και τη χώρα αποτελεί η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας που τοποθετείται το φθινόπωρο, με πιθανότερο μήνα τον Οκτώβριο. Στο πρωθυπουργικό περιβάλλον η επενδυτική βαθμίδα προεξοφλείται με βάση κάποια δεδομένα.
Όπως για παράδειγμα όλες οι εγχώριες και διεθνείς προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2023 αλλά και στη συνέχεια είναι θετικές. Επίσης μετά τις εκλογές ακόμη και ο πλέον δύσπιστος είδε ότι η πολιτική σταθερότητα για τη χώρα που ήταν το ζητούμενο επιτεύχθηκε με βάση και τα αποτελέσματα των δύο εκλογικών αναμετρήσεων. Και το σπουδαιότερο είναι πως ο κ. Μητσοτάκης έχει αποφασίσει να κινηθεί και τη νέα τετραετία με σύνεση και λαμβάνοντας υπόψη τα μηνύματα που θα εκπέμπει η χώρα προς τις αγορές, παρότι υπάρχουν εκτιμήσεις πως στο τέλος του 2023 μπορεί να υπάρξει δημοσιονομικός χώρος, ο οποίος δεν αποκλείεται να προσεγγίσει τα 2,5 δισ. ευρώ.
Τα Εθνικά θέματα
Αναμφίβολα τα εθνικά μας θέματα, αλλά και η διατήρηση της αποκλιμάκωσης της έντασης με την Τουρκία είναι μεταξύ των στόχων του πρωθυπουργού. Κάτι που αναμένεται να συζητηθεί στο τετ-α-τετ Μητσοτάκη-Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούλιο στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Φυσικά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να προεξοφληθεί το αποτέλεσμά της συνάντησης, όμως όπως τονίζουν οι συνεργάτες του πρωθυπουργού «θα καταβληθεί προσπάθεια να αξιοποιηθεί ως όχημα για αλλαγή του μοντέλου επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας». Τα τελευταία χρόνια για πολύ μεγάλα διαστήματα οι δίαυλοι μεταξύ των δύο πλευρών ήταν ανύπαρκτοι ή είχαν περιοριστεί σε στρατιωτικό επίπεδο, με μια στοιχειώδη επαφή των πρώην υπουργών Άμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου και Χουλουσί Ακάρ.
Πλέον υπάρχει η δυνατότητα το μοντέλο να λειτουργήσει «από πάνω προς τα κάτω», δηλαδή τον τόνο να δίνουν ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο πρόεδρος της Τουρκίας και τα γραφεία τους, με στόχο μια νέα σελίδα ελάχιστης δυνατής έντασης στις διμερείς σχέσεις, ακόμη και εάν μια συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες αποτελεί απομακρυσμένο ζητούμενο. Τα ανωτέρω, βεβαίως, δεν αναιρούν το ότι στη συνάντηση στο Βίλνιους ο κ. Μητσοτάκης θα επαναλάβει τις πάγιες ελληνικές θέσεις για ζητήματα –εάν τεθούν– όπως η κυριαρχία των νησιών και θα αναφερθεί σε άλλα που ανέκυψαν πρόσφατα, όπως η εμπλοκή του τουρκικού προξενείου στην εκλογική διαδικασία.
Το νέο δίδυμο της εξωτερικής μας πολιτικής, οι Μητσοτάκης– Γεραπετρίτης πρέπει να ισορροπήσουν ανάμεσα στην ενίσχυση της αποτρεπτικής δυνατότητας της χώρας με τους εξοπλισμούς από τη μια και τη διεύρυνση κι ενδυνάμωση των διεθνών ερεισμάτων της χώρας από την άλλη, και τη διατήρηση κι ενίσχυση των διαύλων επικοινωνίας Αθήνας- Άγκυρας, με προοπτική την ουσιαστική συζήτηση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ ή την παραπομπή του θέματος στο Διεθνές δικαστήριο της Χάγης. Παράλληλα η νέα ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών πρέπει να αναπτύξει την ευρωπαϊκή διπλωματία και να πιέζει τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε να αποφασίζουν νωρίτερα και πιο αποφασιστικά, σε έναν κόσμο με τεράστιες αλλαγές και επικείμενες συγκρούσεις σε περιβάλλον έντονης αβεβαιότητας και ρευστότητας.
