Το απευκταίο σενάριο της ανεξέλεγκτης πορείας του κορονοϊού, με 4.000 κρούσματα την ημέρα και δεκάδες θανάτους στο τέλος του χρόνου, περιγράφεται στην τελευταία τεχνική έκθεση του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία βρίσκεται στα χέρια του πρωθυπουργού. Το μοντέλο προσομοίωσης δείχνει ότι το επόμενο χρονικό διάστημα είναι η τελευταία ευκαιρία που έχει η χώρα μας για να ανακόψει την εξάπλωση της επιδημίας πριν να γίνει… Ιταλία. Το ενθαρρυντικό είναι ότι η αυστηρή εφαρμογή της καθολικής χρήσης μάσκας μπορεί να κρατήσει τα ημερήσια κρούσματα κάτω από 300 μέχρι το τέλος του χρόνου. Ειδικότερα, το υπολογιστικό εργαλείο διαχείρισης του κινδύνου από την COVID-19 αναπτύχθηκε από το εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ και την ομάδα «HERACLES», σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Προηγμένων Σπουδών στην Ιταλία.
Μάλιστα, η οµάδα του καθηγητή ∆ηµοσθένη Σαρηγιάννη έχει καταφέρει να προβλέψει µε εντυπωσιακή ακρίβεια την έναρξη του δεύτερου επιδηµικού κύµατος και τη µέχρι τώρα πορεία της πανδηµίας στη χώρα µας. Σύµφωνα λοιπόν µε την τελευταία τεχνική έκθεση του εργαστηρίου, που βρίσκεται στη διάθεση της Realnews, εάν δεν ανακοπεί άµεσα η συνεχής αύξηση των κρουσµάτων, που διαφαίνεται το τελευταίο διάστηµα, µε την αυστηρή εφαρµογή των µέτρων και κυρίως την καθολική χρήση µάσκας, τότε την τελευταία εβδοµάδα του Οκτωβρίου θα φθάσουµε τα 1.200 νέα κρούσµατα την ηµέρα. Στην περίπτωση αυτή, στις 30 Νοεµβρίου τα ηµερήσια νέα περιστατικά θα είναι γύρω στα 2.000, ενώ ο συνολικός αριθµός κρουσµάτων αναµένεται να διαµορφωθεί σε περίπου 85.000. Οι θάνατοι θα είναι περίπου 940 και οι ηµερήσιες ανάγκες για κλίνες σε ΜΕΘ θα αριθµούν σε 230. Σε αυτή την περίπτωση, ο ρυθµός αύξησης των κρουσµάτων θα µπορούσε να φτάσει και τα 4.000 την ηµέρα, στα τέλη ∆εκεµβρίου.
Το καλό σενάριο
Το ενθαρρυντικό είναι ότι τα νέα µέτρα µπορούν να περιορίσουν τη διασπορά του ιού και να ανακόψουν την πορεία της πανδηµίας στη χώρα µας. Καθοριστικό ρόλο, σύµφωνα µε το µαθηµατικό µοντέλο, παίζει η καθολική εφαρµογή της χρήσης µάσκας, µέτρο το οποίο είναι ικανό να επιφέρει σηµαντική επιβράδυνση της διασποράς του ιού. Εάν το µέτρο εφαρµοστεί καθολικά, θα επιφέρει σηµαντική µείωση τόσο των κρουσµάτων όσο και των θυµάτων, αλλά και των ηµερησίων αναγκών σε ΜΕΘ. Ειδικότερα, µε την καθολική εφαρµογή της µάσκας ο συνολικός αριθµός κρουσµάτων στις 30 Νοεµβρίου αναµένεται να διαµορφωθεί σε περίπου 52.000, ενώ οι θάνατοι θα είναι περίπου 793 και οι ηµερήσιες ανάγκες για κλίνες ΜΕΘ θα είναι 76. Αντίστοιχα, ο ηµερήσιος ρυθµός αύξησης των κρουσµάτων θα µπορούσε να κρατηθεί µέχρι και τα τέλη ∆εκεµβρίου στα 300 έως 350 κρούσµατα την ηµέρα. Πρέπει, βέβαια, να επισηµανθεί ότι εάν η καθολική χρήση της µάσκας είχε εφαρµοστεί µία εβδοµάδα νωρίτερα, τότε τα ηµερήσια νέα περιστατικά δεν θα ήταν πάνω από 200 µέχρι το τέλος του χρόνου.
Ο βαρύς χειµώνας
Ο καθηγητής ∆ηµ. Σαρηγιάννης εξηγεί ότι ένας παράγοντας που µπορεί να επιβαρύνει σηµαντικά την κατάσταση είναι ο ψυχρός χειµώνας που έχουµε µπροστά µας. Σύµφωνα, µάλιστα, µε τα µετεωρολογικά µοντέλα, το επόµενο δίµηνο αναµένεται να έχουµε χειρότερες καιρικές συνθήκες από άλλες χρονιές. «Αυτός είναι ένας ακόµα λόγος για τον οποίον είναι κρίσιµο να ανακοπεί η διασπορά του ιού όσο ο καιρός ακόµα είναι καλός», τονίζει ο καθηγητής και εξηγεί ότι, όπως προκύπτει από το µοντέλα προσοµοίωσης της οµάδας του, η καθολική εφαρµογή της µάσκας σε συνδυασµό µε την απόσταση και την τήρηση της προσωπικής υγιεινής είναι καθοριστικής σηµασίας για την ανακοπή της πορείας της πανδηµίας. «Είναι σαφές ότι εάν η κατάσταση παρέµενε ως είχε, χωρίς δηλαδή την αυστηροποίηση των µέτρων, τότε η Ελλάδα θα κινδύνευε τον ∆εκέµβριο να µπει στη λίστα των κόκκινων χωρών», τονίζει ο κ. Σαρηγιάννης.
Αύξηση λόγω ρύπανσης
Η συσχέτιση της ατµοσφαιρικής ρύπανσης µε την πανδηµία του κορωνοϊού είναι µία ακόµα ενδιαφέρουσα µελέτη που έχει κάνει η οµάδα του ΑΠΘ και βρίσκεται στη διάθεση της «R». Οπως αναφέρεται στα συµπεράσµατα της µελέτης, έχει αποδειχθεί ότι το επίπεδο της ατµοσφαιρικής ρύπανσης απο αιωρούµενα σωµατίδια επηρεάζει τη διασπορά του SARS-CoV-2 και τη σοβαρότητα των επιπτώσεων του υγειονοµικού κινδύνου. Eιδικότερα, στις πόλεις που παρουσιάζουν υψηλή ατµοσφαιρική ρύπανση η διασπορά παρουσιάζει ραγδαία αύξηση. Αντιθέτως, η αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας, της θερµοκρασίας και της υγρασίας συσχετίζονται αρνητικά µε την επιβίωση του κορωνοϊού. Η οµάδα του ΑΠΘ επισηµαίνει ότι το ιδιαίτερα αυξηµένο ποσοστό θνησιµότητας (79,01%) εξαιτίας των σωµατιδίων ΡΜ2, που διαπιστώθηκε σε γαλλική µελέτη, έγκειται στο γεγονός ότι τα σωµατίδια µικρότερα των 5 mm µπορούν να φτάσουν στις κυψελίδες των πνευµόνων, όπου βρίσκονται οι υποδοχείς ΑCE2 για τον SARS-CοV-2, και να εναποθέσουν εκεί το ιικό φορτίο στην περίπ τωση που τα σωµατίδια του ιού έχουν προσροφηθεί στα αιωρούµενα σωµατίδια ρύπανσης. «Η έκθεση στην ατµοσφαιρική ρύπανση µπορεί να αυξήσει την ευπάθεια στον κορωνοϊό, οδηγώντας σε επιβλαβείς επιπτώσεις για την υγεία», σχολιάζει ο κ. Σαρηγιάννης και προσθέτει ότι µε βάση πρόσφατες µετρήσεις σωµατιδιακής ρύπανσης που συντόνισε η οµάδα του στο ΑΠΘ σε εννέα ευρωπαϊκές πόλεις (εκ των οποίων η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη) στα πλαίσια του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράµµατος «ICARUS», η συγκέντρωση ΡΜ2.5 αυξάνεται µεσοσταθµικά κατά 9 mg/m3 ανάµεσα στο καλοκαίρι και τον χειµώνα. “Αυτή η αύξηση θα µπορούσε να οδηγήσει και σε αύξηση κατά 70%-90% της θνητότητας από την COVID-19 στις ευπαθείς οµάδες πληθυσµού, εάν συγκρίνουµε τους καλοκαιρινούς µήνες µε την ψυχρή περίοδο του έτους”.
