Σε νέα μέτρα για την ακρίβεια, προς επόμενη ενίσχυση των νοικοκυριών, προχωρούν η κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών, έχοντας βέβαια να ικανοποιήσουν και ορισμένες… έξωθεν απαιτήσεις.
Μετά τις τελευταίες κατευθύνσεις του Eurogroup η απόφαση της Αθήνας είναι τα όποια νέα μέτρα κατά της ακρίβειας να μην επηρεάσουν τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί, δηλαδή τη μείωση του χρέους στο 180,5% του ΑΕΠ και τον περιορισμό του πρωτογενούς ελλείμματος στο 2% του ΑΕΠ.
Αυτό σημαίνει δύο πράγματα:
Τα μέτρα θα χρηματοδοτηθούν από την υπέρβαση στα φορολογικά έσοδα και όχι από νέο ακριβό δανεισμό (κάτι τέτοιο θα αύξανε το χρέος).
Το περιθώριο για αύξηση των δαπανών θα προέλθει από την όποια εξοικονόμηση υπάρξει απ’ τα ήδη ανακοινωμένα μέτρα.
Τα μέτρα για το ρεύμα και οι πιθανότητες συνέχειας του Fuel Pass
Αρμόδια πηγή του ΥΠΟΙΚ τόνιζε, σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο» ότι η μεγάλη, αναδρομική παρέμβαση των 3,2 δισ. που έχει ανακοινωθεί για το ρεύμα έχει ως βάση ότι η τιμή του φυσικού αερίου θα είναι πέριξ των 100 ευρώ τη θερμική μεγαβατώρα. Σήμερα η τιμή του φυσικού αερίου έχει υποχωρήσει στα 85 ευρώ τη μεγαβατώρα. Αν μείνει εκεί, υπάρχει μια εξοικονόμηση περίπου 450 εκατ. ευρώ στα χρήματα που είχαν υπολογιστεί και μπορούν να γίνουν και νέες παρεμβάσεις για τον μετριασμό των ανατιμήσεων στα υγρά καύσιμα και να υπάρξει και κάποια οικονομική βοήθεια στους περισσότερο οικονομικά ευάλωτους.
Οι ίδιες πηγές εξηγούσαν ότι εφεξής και μετά τις εντολές της Κομισιόν για φρένο στις δαπάνες των χωρών με υψηλό χρέος για μέτρα στήριξης και την εμπλοκή της Γερμανίας στην παράταση της ρήτρας συνολικής διαφυγής υπό προϋποθέσεις και για το 2023, το πρώτο δεδομένο ότι δεν μπορούν να επαναληφθούν οριζόντια μέτρα.
Αυτό δεν επηρεάζει την εφαρμογή της οριζόντιας παρέμβαση ύψους 3,2 δισ. ευρώ για να μετριαστούν οι αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος η οποία έχει συζητηθεί με τους θεσμούς και έχει ήδη συμφωνηθεί η υλοποίησή της.
Σε ό,τι αφορά όμως ενδεχόμενα πρόσθετα μέτρα τα περιθώρια θα είναι περιορισμένα και ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο που θα προκύπτει κάθε μήνα.
Ειδικότερα:
Η επιδότηση των καυσίμων από 40 έως και 55 ευρώ ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή που κινείται το όχημα μάλλον αλλάζει μορφή. Το συγκεκριμένο μέτρο που ανακοινώθηκε το Απρίλιο και εφαρμόστηκε μέσα σε αυτόν το μήνα έχει ισχύ μέχρι και το τέλος Ιουνίου. Η επανάληψη θα αφορά και πάλι σε μια επιδότηση η οποία θα είναι μηνιαία και θα μπορεί να αυξομειώνεται ανάλογα με τη διακύμανση των τιμών ώστε να απορροφά σε κάθε περίπτωση ένα μέρος των ανατιμήσεων. Ανάλογα με το διαθέσιμο ποσό που θα υπάρχει για το μέτρο μπορεί να ισχύει μόνο για ένα Ι.Χ. ανά νοικοκυριό. Η παράταση είναι σίγουρη μέχρι και τον Σεπτέμβριο οπότε το μέτρο θα επανεξεταστεί αλλά πηγές του ΥΠΟΙΚ θεωρούν ότι σε κάποια μορφή θα συνεχίσει να ισχύει μέχρι και το τέλος του χρόνου, με τις τιμές των καυσίμων να έχουν εκ νέου «εκτοξευθεί».
Η ειδική επιδότηση στο πετρέλαιο κίνησης κατά 15 λεπτά στην τιμή διυλιστηρίου θα πάρει και δεύτερη παράταση (έχει ήδη παραταθεί για τον Μάιο και τον Ιούνιο) ίσως και μέχρι και το τέλος του χρόνου, ανάλογα με την πορεία των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Ανάλογα με τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο μπορεί η επιδότηση να αυξηθεί από τα 15 στα 20 λεπτά το λίτρο στην τιμή από το διυλιστήριο.
Μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το μέτρο που θα πρέπει να επιλεγεί για να βοηθήσει τους οικονομικά ασθενέστερους. Σε πρώτη φάση αυτό έγινε με την επιταγή ακρίβειας από την οποία επωφελήθηκαν περίπου 1,6 εκατ. φορολογούμενοι. Τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας εξετάζουν ένα νέο μέτρο με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ίσως με ένα ανανεούμενο μηνιαίο ποσό μέχρι και το τέλος του χρόνου, ώστε να μετριαστεί το κόστος των ανατιμήσεων όχι μόνο στα καύσιμα αλλά και στα τρόφιμα που πλήττουν περισσότερο τους οικονομικά αδύναμους. Η παρέμβαση και ο αριθμός των δικαιούχων αναμένεται ότι θα οριστικοποιηθούν το φθινόπωρο, ανάλογα με την πορεία των εσόδων.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα δούμε παρεμβάσεις στους έμμεσους φόρους (π.χ. στον ΕΦΚ στα καύσιμα) αλλά και στον ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής καθώς και τα δύο αυτά εξετάστηκαν από το οικονομικό επιτελείο και κρίθηκαν ως αναποτελεσματικά αφού εμπεριέχουν μεγάλο δημοσιονομικό κόστος ενώ η αποτελεσματικότητά τους είναι αμφίβολη. Από εκεί και πέρα η εργαλειοθήκη κατά της ακρίβειας μπορεί να επεκταθεί ανάλογα με την πορεία των φορολογικών εσόδων και τις συνεννοήσεις που θα γίνουν και με τους θεσμούς. Με δεδομένο ότι οι δαπάνες για τα μέτρα στήριξης θα επιβαρύνουν το έλλειμμα θα πρέπει να συμφωνηθεί κυρίως με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ESM μια νέα αύξηση του ελλείμματος η οποία όμως δεν θα έχει επίδραση στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2023.
