Κύματα καύσωνα, πυρκαγιές, ξηρασίες και καταιγίδες απειλούν πολλά είδη, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που ήδη αντιμετωπίζουν μεγάλες πιέσεις.
Οι συνθήκες ξηρασίας στέγνωσαν την τροφή μελισσών, το ανθικό νέκταρ και την γύρη που χρειάζονται οι μέλισσες για να παράγουν μέλι και να παραμείνουν υγιείς. Παράλληλα, η ακραία βροχή περιόρισε τις ώρες που οι μέλισσες μπορούσαν να πετάξουν για τροφή.
Ο Στέλιος Κεχαγιάς, Πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου Ροδόπης, επισημαίνει πως έχει αλλάξει το κλίμα τα τελευταία δυο χρόνια, με ζεστούς χειμώνες και οι απότομες μεταβολές με το κρύο προκαλεί την θνησιμότητα των μελισσών.
Ο μελισσοκόμος δεν μπορεί να παρέμβει στις εξωτερικές συνθήκες και ως μόνη λύση έχει να παράσχει τροφή, με διάφορα μείγματα κατά την φθινοπωρινή περίοδο που έχει παραταθεί έως τα μέσα Ιανουαρίου. Έτσι δίνει συμπληρώματα ζαχαρόνερου και γύρης περισσότερο από ότι συνήθως για να κρατήσει τις αποικίες του ζωντανές, τονίζει ο κ. Κεχαγιάς.
Οι μέλισσες εξαρτώνται από τις μυρωδιές για να αναζητήσουν την τροφή τους, το νέκταρ των φυτών. Τα αρώματα λουλουδιών είναι μοναδικά για κάθε λουλούδι και φυτό. Οι μέλισσες έχουν μια ιδιαίτερη ικανότητα να θυμούνται αυτές τις μυρωδιές. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή έχει ως αποτέλεσμα τα φυτά να αλλάζουν τις μυρωδιές τους επειδή υποφέρουν από τις αλλαγές του κλίματος. Ως αποτέλεσμα, είναι δύσκολο για τις μέλισσες να βρουν φυτά για τροφή, με αποτέλεσμα απώλειες στον πληθυσμό των μελισσών.
Επίσης ο χρόνος της ανθοφορίας είναι κρίσιμος για την επικονίαση. Η κλιματική κρίση έχει ως αποτέλεσμα την αναντιστοιχία μεταξύ της περιόδου κατά την οποία τα λουλούδια παράγουν γύρη και του χρόνου που οι μέλισσες είναι έτοιμες να τραφούν με αυτήν- μειώνοντας την παραγωγή σπόρων και προκαλώντας ελλείψεις τροφής.
Τέλος, αλλά εξίσου σημαντικό είναι ότι έχουν περιοριστεί οι περιοχές των ενδιαιτημάτων για τις μέλισσες και δυσκολεύονται στην αναζήτηση τόπου όπου θα αναζητήσουν τροφή. Σε αντίθεση με ορισμένα άλλα έντομα που προσαρμόζονται εύκολα σε νέες σειρές οικοτόπων, ορισμένα είδη μελισσών σπάνια αλλάζουν το περιβάλλον τους. Η αυξημένη απώλεια οικοτόπων από την κλιματική κρίση έχει οδηγήσει στις γηγενείς μέλισσες να αντιμετωπίζουν την μεγαλύτερη από ποτέ απειλή εξαφάνισης.
Αφ’ ης στιγμής η τροφή των μελισσών είναι τα φυτά, γίνεται κατανοητό τι σημαίνει η χρήση φυτοφαρμάκων-ζιζανικτόνων στις πέριξ περιοχές. Στους στρεσογόνους παράγοντες που απειλούν την υγεία των μελισσών, κυριότερος είναι τα φυτοφάρμακα, που μπορούν να προκαλέσουν θανατηφόρα αποτελέσματα. Κάποια, όπως η χλωροθαλονίλη, η πυμετροζίνη, η νεονικοτινοειδή χρησιμοποιούνται με περιορισμούς σε κάποιες χώρες, αλλά δεν έχουν απαγορευτεί, ενώ η γλυφοσάτη (glyphosate), εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως.[1]
Το πως ο υπαγόμενος στα Ηνωμένα Έθνη Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας FAO (Food & Agriculture Organization) εγκρίνει καρκινογόνα και θανατηφόρα σκευάσματα ερεύνησε επί μήνες και παρουσίασε η DW στις 9 Φεβρουαρίου 2024. Τι σήμαινε η απόφαση της ΕΕ να μειωθεί κατά 30% η χρήση φυτοφαρμάκων έως το 2030; Τι θα σήμαινε για τις πολυεθνικές του κλάδου και την μείωση κατά 30% των κερδών τους, εκατοντάδων δις. Τι οδήγησε τους αγρότες της Ευρώπης στους δρόμους ζητώντας να μην εφαρμοστεί το αυτονόητο και τελικά ποιος βγαίνει κερδισμένος;[2]
[1] Sciencedirect, Lethal, sublethal, and combined effects of pesticides on bees: A meta-analysis and new risk assessment tools, Simone Tosi Cynthia Sfeir, Edoardo Carnesecchi, Dennis vanEngelsdorp, Marie-Pierre Chauzat, Vol. 844, 20 October 2022, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0048969722039547?via%3Dihub.
[2] DW Documentary, China’s grab for the UN‘s Food and Agriculture Organization, Feb. 9. 2024, https://youtu.be/gOOyOWsQy-E?si=uMe6rSfwLQmb_MpG.
