Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν έφθασε στο Ισραήλ την Πέμπτη, καθώς η Ουάσινγκτον εντείνει τις προσπάθειές της για να αποτρέψει τον πόλεμο της χώρας με τη Χαμάς από το να εξελιχθεί σε περιφερειακή σύγκρουση.
Η επίσκεψη του Μπλίνκεν συμπίπτει με τον σχηματισμό στο Ισραήλ κυβέρνησης ενότητας και τη σκλήρυνση της πολιορκία στην Λωρίδα της Γάζας, με εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινούς στρατιώτες να επιστρατεύονται ενόψει μιας αναμενόμενης χερσαίας επίθεσης στον θύλακο. Ο αρχηγός του Στέιτ Ντηπάρτμεντ αναμένεται αύριο Παρασκευή, μετά την συνάντηση του με ισραηλινούς αξιωματούχους, να συναντηθεί με τον επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούτ Αμπας στην Ιορδανία .
Επίσης έχει προγραμματισθεί συνάντηση του επικεφαλής του Στειτ Ντηπάρτμεντ με τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα .
Ο κορυφαίος Αμερικανός διπλωμάτης θα προσπαθήσει επίσης να συμβάλει στην απελευθέρωση των ομήρων που έχει απαγάγει η Χαμάς -μερικοί από τους οποίους είναι Αμερικανοί- και στην ασφαλή διέλευση των πολιτών της Γάζας από τον πυκνοκατοικημένο θύλακα ενόψει μιας πιθανής ισραηλινής χερσαίας εισβολής.
Ο Ρίτσαρντ Χεχτ, εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, δήλωσε το πρωί της Πέμπτης ότι οι ισραηλινές δυνάμεις εξακολουθούσαν να αποκρούουν σποραδικές προσπάθειες μαχητών της Χαμάς να εισέλθουν στο Ισραήλ από τη θάλασσα και προετοιμάζονταν για το επόμενο στάδιο του πολέμου. Ωστόσο είπε ότι “δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση” για το πώς θα διεξαχθεί.
Η επίσκεψη του Μπλίνκεν έρχεται αφού το Ισραήλ σχημάτισε νέα κυβέρνηση ενότητας την Τετάρτη και σκλήρυνε την πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας, με εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες να επιστρατεύονται ενόψει μιας αναμενόμενης χερσαίας επίθεσης στον θύλακα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν καταδίκασε για μια ακόμα φορά, χθες Τετάρτη, την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ το Σαββατοκύριακο, κάνοντας λόγο για την «πιο θανατηφόρα ημέρα για τους Εβραίους μετά το Ολοκαύτωμα». Ο πρόεδρος των ΗΠΑ τόνισε, απευθυνόμενος σε Ισραηλινούς αξιωματούχους που συγκεντρώθηκαν στο Λευκό Οίκο: «Αυτή η επίθεση ήταν εκστρατεία καθαρής σκληρότητας – όχι μόνο μίσους, αλλά σκληρότητας – εναντίον του εβραϊκού λαού και θα έλεγα ότι είναι η πιο θανατηφόρα μέρα για τους Εβραίους από το Ολοκαύτωμα”. Είπε ότι μίλησε ξανά εχθες με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, και ότι οι ΗΠΑ “αυξάνουν” την πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια προς τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις. Πρόσθεσε μάλιστα ότι οι ΗΠΑ “εργάζονται σε κάθε πτυχή” της κρίσης ομηρίας στο Ισραήλ.
Σε Ιράκ και Λίβανο ο Ιρανός ΥΠΕΞ
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν αρχίζει σήμερα περιφερειακή περιοδεία, κατά την οποία θα μεταβεί στο Ιράκ και στον Λίβανο.
“Υπό το φως των τρεχουσών παλαιστινιακών γεγονότων, των εγκλημάτων που διαπράττονται κατά της Γάζας και των επικίνδυνων επακολούθων τους, η περιφερειακή περιοδεία του υπουργού Εξωτερικών θα αρχίσει σήμερα”, μετέδωσε το Tasnim, επικαλούμενο δηλώσεις του πρεσβευτή του Ιράν στον Λίβανο.
Η Σαουδική Αραβία επιχειρεί την αποκλιμάκωση χωρίς να καταδικάζει τη Χαμάς
Από την πλευρά τους οι Άραβες υπουργοί Εξωτερικών κάλεσαν το Ισραήλ να εκπληρώσει τις διεθνείς υποχρεώσεις του ως κατοχική δύναμη και να επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις για μια λύση δύο κρατών που θα παρέχει ένα βιώσιμο κράτος για την Παλαιστίνη. Σε έκτακτη συνεδρίαση του Αραβικού Συνδέσμου στο Κάιρο την Τετάρτη, οι υπουργοί υπογράμμισαν “τη σημασία της επανάληψης της ειρηνευτικής διαδικασίας και της έναρξης σοβαρών διαπραγματεύσεων μεταξύ της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και του Ισραήλ”.
Η κίνηση αυτή αποτελεί μέρος μιας διπλής κατεύθυνσης – και σε μεγάλο βαθμό υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας – πρωτοβουλίας που έχει ως στόχο να αποκλιμακώσει την κρίση, αλλά και να κάνει το Ισραήλ να αποδεχτεί ότι η άρνησή του να διαπραγματευτεί οδήγησε στην κατάρρευση των σχέσεων με τη Χαμάς.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει εκφράσει κατ’ ιδίαν την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία -μακριά από το να καταδικάσει τις βίαιες επιθέσεις της Χαμάς το Σαββατοκύριακο- υποστηρίζει ότι η βία δεν θα είχε εκδηλωθεί αν είχε παραχωρηθεί στους Παλαιστίνιους το ανεξάρτητο κράτος που ζητούν εδώ και δεκαετίες.
Η στάση της Σαουδικής Αραβίας συγκρίνεται δυσμενώς από την Ουάσιγκτον με την προθυμία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων να καταδικάσουν ρητά τα εγκλήματα που διέπραξε η Χαμάς. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εξομάλυναν πλήρως τις σχέσεις τους με το Ισραήλ μετά τις Συμφωνίες του Αβραάμ το 2019, αλλά το Ριάντ δεν το έχει κάνει, παρά το γεγονός ότι κρέμεται μια πιθανή προσέγγιση.
Μετά την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς το Σάββατο, ο Σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν έχει μιλήσει τηλεφωνικά με ηγέτες του Κόλπου και της Δύσης -μεταξύ άλλων και με τον υπουργό Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Τζέιμς Κλίβερλι- προσπαθώντας να αποκλιμακώσει την κρίση. Σε σαουδαραβική ανακοίνωση που ακολούθησε καλούσε τη διεθνή κοινότητα “να ενωθεί για να ικανοποιήσει τις προσδοκίες του αδελφικού παλαιστινιακού λαού”. Η ανάγνωση αναφερόταν επίσης στην ανάγκη προστασίας των άοπλων πολιτών ως αποτέλεσμα των στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Η αρχική σαουδαραβική δήλωση επέρριπτε την ευθύνη για την κλιμάκωση στη “συνεχιζόμενη κατοχή” και στη “στέρηση των νόμιμων δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού”.
Η Σαουδική Αραβία που διαδραμάτισε επίσης μεγάλο ρόλο στο κοινό Συμβούλιο Συνεργασίας ΕΕ-Περσικού Κόλπου που ζήτησε λύση δύο κρατών δηλώνει ότι δεν εντυπωσιάστηκε από την απόφαση των ΗΠΑ να στείλουν αεροπλανοφόρο στην περιοχή. Σε μια ένδειξη ότι η Σαουδική Αραβία δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την παλαιστινιακή υπόθεση, ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν έχει ήδη τηλεφωνήσει στον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, για να τονίσει ότι το βασίλειο του Κόλπου “καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να συνεργαστεί με όλα τα διεθνή και περιφερειακά μέρη για να σταματήσει η συνεχιζόμενη κλιμάκωση και να αποτρέψει την περαιτέρω εξάπλωσή της στην περιοχή”, τονίζοντας τη σημασία της προστασίας των ζωών των αμάχων.
Ο πρίγκιπας διάδοχος επανέλαβε επίσης την αμέριστη υποστήριξη του βασιλείου προς τον παλαιστινιακό λαό “στην επιδίωξη των νόμιμων δικαιωμάτων του”, χωρίς να αναφερθεί στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Η Σαουδική Αραβία έχει επαφές με την πολιτική πτέρυγα της Χαμάς, κυρίως μέσω του Κατάρ, αλλά δεν έχει καμία σχέση με την ηγεσία της. Δεν έχει ακόμη κατηγορήσει τη Χαμάς ότι προσπαθεί να τερματίσει τη συμφιλίωση στη Μέση Ανατολή ή δεν έχει ισχυριστεί ότι το Ιράν βρίσκεται πίσω από την επίθεση του Σαββατοκύριακου. Το Ιράν έχει πει στη Σαουδική Αραβία να μην συνάψει συμφωνία με τις ΗΠΑ, προειδοποιώντας ότι οι Σαουδάραβες θα στήριζαν το λάθος άλογο.
Οι σαουδαραβικές εφημερίδες έχουν γίνει πιο σαφείς λέγοντας ότι δεν θα υπάρξει ειρήνη στην περιοχή αν δεν παραχωρηθεί στην Παλαιστίνη το δικό της κράτος – ακόμη και αν διστάζουν να κατηγορήσουν δημοσίως τη Χαμάς ότι σχεδιάζει να σαμποτάρει μια πιθανή τριμερή ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ισραήλ, Σαουδικής Αραβίας και ΗΠΑ, η οποία, όπως φοβόταν η Χαμάς, θα μπορούσε να παραγκωνίσει τις εναπομείνασες παλαιστινιακές ελπίδες για λύση δύο κρατών.
Διαπραγματεύσεις για ανθρωπιστικό διάδρομο και ομήρους
Ταυτόχρονα η Αίγυπτος υποστηρίζει ότι βρίσκεται στο τελικό στάδιο μιας συμφωνίας με το Ισραήλ για τη δημιουργία “ανθρωπιστικού διαδρόμου” που θα δώσει την ευκαιρία να εγκαταλείψουν οι πρόσφυγες τη Λωρίδα της Γάζας.
Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ) βρίσκεται σε επαφή με τη Χαμάς και το Ισραήλ για να προσπαθήσει να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση των ομήρων που έχουν συλληφθεί στη Γάζα, ανακοίνωσε η ομάδα την Πέμπτη. Τουλάχιστον 150 Ισραηλινοί και ξένοι – μεταξύ των οποίων στρατιώτες, πολίτες, παιδιά και γυναίκες – κρατούνται όμηροι στη Λωρίδα της Γάζας μετά την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ το Σάββατο.
Το Ισραήλ είχε προειδοποιηθεί γαι την επίθεση από τη Λωρίδα της Γάζας
Ο πρόεδρος της ισχυρής επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων δήλωσε ότι το Ισραήλ έλαβε προειδοποίηση από την Αίγυπτο για ενδεχόμενη βία τρεις ημέρες πριν η Χαμάς αιφνιδιάσει τις ισραηλινές δυνάμεις σε μια μεγάλης κλίμακας επίθεση.
“Γνωρίζουμε ότι η Αίγυπτος προειδοποίησε τους Ισραηλινούς τρεις ημέρες πριν ότι ένα τέτοιο γεγονός θα μπορούσε να συμβεί”, δήλωσε ο Ρεπουμπλικάνος Μάικλ ΜακΚόουλ στους δημοσιογράφους την Τετάρτη, μετά από μια κλειστή ενημέρωση των μυστικών υπηρεσιών για τους νομοθέτες σχετικά με την κρίση.
“Δεν θέλω να υπεισέλθω πολύ σε απόρρητες [λεπτομέρειες], αλλά δόθηκε προειδοποίηση”, είπε. “Νομίζω ότι το ερώτημα ήταν σε ποιο επίπεδο”.
Ο ΜαΚοουλ δήλωσε ότι η επίθεση μπορεί να είχε σχεδιαστεί ήδη από ένα χρόνο πριν. “Δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι πώς μας διέφυγε. Δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι πώς το Ισραήλ το έχασε”, δήλωσε στους δημοσιογράφους. Το Κάιρο δεν έχει σχολιάσει επίσημα τις υποδείξεις ότι μπορεί να προσέφερε έγκαιρη προειδοποίηση στο Ισραήλ. Ωστόσο, αιγυπτιακά μέσα ενημέρωσης με στενούς δεσμούς με τις υπηρεσίες πληροφοριών ανέφεραν την Τετάρτη ανώτερες πηγές ασφαλείας που διέψευσαν δημοσιεύματα του ισραηλινού Τύπου ότι δόθηκε μια τέτοια προειδοποίηση.
Οι αιγυπτιακές υπηρεσίες πληροφοριών προειδοποίησαν επανειλημμένα το Ισραήλ ότι η απελπιστική ανθρωπιστική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας σήμαινε ότι θα μπορούσε να “εκραγεί”, ανέφεραν και οι Financial Times την Τετάρτη επικαλούμενοι δύο αξιωματούχους. Οι προειδοποιήσεις δεν αφορούσαν συγκεκριμένη επίθεση αλλά ήταν πιο γενικές, φέρεται να είπαν οι αξιωματούχοι.
Τη Δευτέρα, ένας Αιγύπτιος αξιωματούχος δήλωσε στο Associated Press ότι η Αίγυπτος, η οποία συχνά λειτουργεί ως μεσολαβητής μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, είχε μιλήσει επανειλημμένα με τους Ισραηλινούς για “κάτι μεγάλο”, χωρίς να διευκρινίσει.
Ο ανώνυμος αξιωματούχος υποστήριξε ότι οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι επικεντρώθηκαν στη Δυτική Όχθη και υποβάθμισαν την απειλή από τη Γάζα. “Τους έχουμε προειδοποιήσει ότι μια έκρηξη της κατάστασης έρχεται, και μάλιστα πολύ σύντομα, και θα είναι μεγάλη. Αλλά υποτίμησαν αυτές τις προειδοποιήσεις”, δήλωσε ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
