Η Ελλάδα είναι φθηνότερη στα είδη σούπερ μάρκετ από ό,τι άλλες χώρες όπως η Αγγλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Ερευνα του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) έδειξε ότι η Ελλάδα, σε ονομαστικές τιμές, είναι από 14% έως 39% πιο φθηνή σε ένα τυπικό καλάθι σε σχέση με τις προαναφερθείσες χώρες.
Πιο ακριβή είναι η Γαλλία (+39% σε σχέση με την Ελλάδα), ενώ πιο κοντά στις χρεώσεις των ελληνικών σούπερ μάρκετ είναι εκείνα της Πορτογαλίας (+14%). Για την αξιολόγηση, το ΙΕΛΚΑ χρησιμοποίησε ένα τυπικό καλάθι αγορών που περιέλαβε 20 προϊόντα (π.χ. αλεύρι, αναψυκτικά κόλα, εμφιαλωμένο νερό, γάλα, απορρυπαντικό πιάτων, κρεμμύδια, σπορέλαιο κ.ά.).
Στην Ελλάδα, το συγκεκριμένο καλάθι κοστίζει 46,68 ευρώ, ενώ στην Πορτογαλία 54,59 ευρώ, στην Ισπανία 56,96 ευρώ κ.ο.κ. Αξιοσημείωτο είναι ότι, όπως θα ανέμενε κάποιος, οι διαφορές των χρεώσεων είναι πολύ μεγαλύτερες, αν εξαιρεθεί η φορολογία, δηλαδή ο ΦΠΑ.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το ίδιο καλάθι κοστίζει στις εξεταζόμενες χώρες από 19% έως 52% περισσότερο απ’ ό,τι στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την ΙΕΛΚΑ καταγράφεται άνοιγμα της ψαλίδας υπέρ των Ελλήνων καταναλωτών με τις άλλες χώρες, λόγω έντασης του ανταγωνισμού. Σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση της έρευνας (Νοέμβριος 2016) καταγράφεται αύξηση της διαφοράς του ελληνικού καλαθιού με τις άλλες χώρες κατά περίπου 3%. Η εξέλιξη αποδίδεται στην ένταση προσφορών και εκπτώσεων την τελευταία περίοδο στην Ελλάδα, αλλά και στην ένταση του ανταγωνισμού λόγω των πρόσφατων επιχειρηματικών εξελίξεων στην ελληνική αγορά. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι συγκριτικά με τη Γαλλία και την Αγγλία η ποσοστιαία διαφορά με την Ελλάδα φαίνεται πως μεγαλώνει εξαιτίας κυρίως του αποπληθωρισμού στην Ελλάδα και του πληθωρισμού σε αυτές τις χώρες, καθώς και λόγω των εξελίξεων της ισοτιμίας ευρώ-λίρας Αγγλίας που επηρεάζει τη σύγκριση με την Αγγλία.
Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ διεξάγεται σε εξαμηνιαία βάση και η τελευταία διεξήχθη τον Ιούλιο 2017. Για την παρούσα ανάλυση συγκρίθηκαν οι τιμές σε 20 υποκατηγορίες προϊόντων και εξετάστηκε ένα σημαντικό δείγμα περισσοτέρων από 2.300 τιμών προϊόντων σε 29 διαφορετικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ των πέντε χωρών, προκειμένου να υπολογιστούν οι μέσες τιμές. Τα στοιχεία περιλαμβάνουν τόσο τιμές προϊόντων σε προσφορά όσο και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε κάθε χώρα. Σε ό,τι αφορά τον ΦΠΑ, το ΙΕΛΚΑ σημειώνει ότι τον Ιούλιο στην Ελλάδα είναι 13% και 24% και είναι σημαντικά υψηλότερος από την Αγγλία (0%) και τη Γαλλία (10% και 5,5%), την Ισπανία (10% και 4%), την Πορτογαλία (13% και 6%), αλλά και τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.
«Η βασική διαφορά είναι», παραδέχεται το ΙΕΛΚΑ, «ότι τρόφιμα που στην Ελλάδα υπάγονται στον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ με 24% στις υπόλοιπες χώρες υπάγονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος είναι και χαμηλότερος του ελληνικού με 6%, 5,5%, 4% ή ακόμα και 0%». Σημειώνεται ότι η εισαγωγή ειδικών φόρων κατανάλωσης (π.χ. καφές) δεν είναι δυνατόν να συνυπολογιστεί στα παραπάνω στοιχεία.
Ανταγωνισμός
Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, είναι ότι το οργανωμένο ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων (σούπερ μάρκετ) παρέχει στους Ελληνες καταναλωτές πρόσβαση σε προϊόντα για το τυπικό του καλάθι κατά μέσον όρο σε πολύ χαμηλότερη τιμή, ακόμα και στα φθηνά προϊόντα των τυπικών 20 κατηγοριών. Αυτό σημειώνει είναι αποτέλεσμα της οργανωμένης προσπάθειας των προμηθευτών και των λιανεμπόρων για συγκράτηση των τιμών τα τελευταία χρόνια. Η τάση αυτή με μικρές διακυμάνσεις είναι διαχρονική την τελευταία 5ετία που πραγματοποιείται η συγκεκριμένη έρευνα από το ΙΕΛΚΑ.
