Οριστική πρέπει να θεωρείται η μείωση των κρατήσεων της ΕΑΣ στις κύριες συντάξεις, πέραν του σεναρίου κατάργησης της κράτησης από τις επικουρικές. Το υπουργείο Εργασίας σχεδιάζει να καταθέσει νομοθετική ρύθμιση για τις αλλαγές εντός του καλοκαιριού.
Τα αρμόδια στελέχη υπουργείου και ΕΦΚΑ εξετάζουν δύο σενάρια για τη μείωση της ΕΑΣ στις κύριες συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ.
Η πρόσθετη αύξηση συντάξεων από τα σενάρια που εξετάζονται μπορεί να ξεπεράσει και τα 50 ευρώ μηνιαίως, με κερδισμένους 360.000 νέους και πάνω από 500.000 παλαιούς συνταξιούχους.
Από τους νέους συνταξιούχους που καταβάλλουν ΕΑΣ, στην πρώτη κλίμακα, με συντάξεις από 1.400 ως 1.700 ευρώ, είναι περίπου 188.200 συνταξιούχοι με κράτηση 3%. Στη δεύτερη κλίμακα, με συντάξεις από 1.700 ως 2.000 ευρώ, είναι περίπου 80.240 συνταξιούχοι με κράτηση 6%. Στην τρίτη κλίμακα, με συντάξεις μεταξύ 2.000 και 2.300 ευρώ, είναι περίπου 41.400 συνταξιούχοι με κράτηση 7%, στην τέταρτη κλίμακα, με συντάξεις μεταξύ 2.300 και 2.600 ευρώ, είναι περίπου 23.000 συνταξιούχοι με κράτηση 9% και στις υπόλοιπες 4 κλίμακες, με συντάξεις από 2.600 ευρώ και άνω, βρίσκονται περίπου 33.300 συνταξιούχοι με κράτηση από 10% ως 14%.
Τα σενάρια που εξετάζονται προβλέπουν νέες κλίμακες, που μπορεί να είναι ως 4 αντί 8 που ισχύουν σήμερα. Η ΕΑΣ θα επιβάλλεται μετά τα 1.400 ευρώ, αλλά στη διαφορά του ποσού σύνταξης της κάθε κλίμακας.
Σήμερα ένας συνταξιούχος που παίρνει κύρια σύνταξη 1.600 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 3% σε όλη τη σύνταξη, δηλαδή έχει κράτηση 3% επί των 1.600 ευρώ και δίνει 48 ευρώ το μήνα για ΕΑΣ. Με το νέο σύστημα, η κράτηση θα πιάνει τα 200 ευρώ, δηλαδή το τμήμα σύνταξης από τα 1.400 ως τα 1.600 ευρώ, αλλά με διαφορετικό συντελεστή. Το αρχικό ποσοστό θα ξεκινά ενδεχομένως από το 15%, που σημαίνει κράτηση 30 ευρώ αντί 48 ευρώ που είναι σήμερα. Ο συνταξιούχος ωφελείται με έμμεση αύξηση κατά 18 ευρώ στη σύνταξή του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το επικρατέστερο σχέδιο είναι η ΕΑΣ με 3 ή 4 κλίμακες και με ποσοστά που θα ξεκινούν από 15% και θα καταλήγουν στο 25% ή στο 30%.
Στο σενάριο με 3 κλίμακες, οι κρατήσεις που εξετάζονται θα είναι περίπου με τα παρακάτω ποροστά:
Κράτηση 15% στο τμήμα κύριας σύνταξης αθροίσματος κύριων συντάξεων από τα 1.400 ευρώ ως τις 2.000 ευρώ.
Κράτηση 20% στο τμήμα κύριας σύνταξης αθροίσματος κύριων συντάξεων από τις 2.000 ευρώ ως τις 2.500 ευρώ.
Κράτηση 25% στο τμήμα κύριας σύνταξης αθροίσματος κύριων συντάξεων από τις 2.500 ευρώ και άνω.
Με το σενάριο αυτό κερδίζουν περισσότερα οι συνταξιούχοι που παίρνουν από 1.420 ευρώ ως 2.200 ευρώ.
Η χρυσή τομή που αναζητά το υπουργείο Εργασίας είναι να μειωθούν οι κρατήσεις ώστε να έχουν πρόσθετη αύξηση οι συνταξιούχοι που τώρα θίγονται, χωρίς όμως να πέσουν δραματικά τα έσοδα από τη νέα ΕΑΣ.
Αυτή τη στιγμή τα έσοδα από τις κρατήσεις ΕΑΣ είναι περίπου στα 700 εκατ. ευρώ το χρόνο και με κάποια σενάρια που έχουν εξεταστεί πέφτουν στα 350 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι αναζητείται η μέση οδός ώστε οι αλλαγές να είναι μεν προς όφελος των συνταξιούχων, χωρίς όμως να υπάρξουν και δραματικές απώλειες στον κουμπαρά της ΕΑΣ (τον ΑΚΑΓΕ), που σκοπός του είναι να μαζεύει αποθεματικά για τις μελλοντικές συντάξεις. Ο κουμπαράς «ανοίχτηκε» το 2008 και αυτή τη στιγμή έχει μέσα περίπου 15 δισ. ευρώ για «ώρα ανάγκης» στις συντάξεις.
Αύξηση σύνταξης αλλά και προσωπικής διαφοράς στους παλαιούς
Η ΕΑΣ επιβάλλεται και σε περίπου 500.000 παλαιούς συνταξιούχους (πριν το νόμο Κατρούγκαλου), για τους οποίους υπάρχει προβληματισμός για το πώς θα γίνει μείωση της κράτησης, μια που οι συντάξεις τους έχουν επανυπολογιστεί με προσωπική διαφορά, και πώς θα φανεί το όφελος. Αυτό που έχει διαπιστωθεί είναι ότι αν μειωθεί η ΕΑΣ στις παλιές συντάξεις, η αύξηση που θα προκύψει θα περάσει στο ποσό της προσωπικής διαφοράς. Οι συνταξιούχοι θα δουν όφελος μεν με αύξηση της συνολικής τους σύνταξης, αλλά θα απομακρυνθεί το χρονοδιάγραμμα για το μηδενισμό της προσωπικής τους διαφοράς, επειδή θα μεγαλώσει το ποσό και θα χρειαστούν περισσότερα χρόνια μέχρι να την ισοφαρίσουν με τις ετήσιες αυξήσεις.
Οι αυξήσεις στις κύριες συντάξεις με τις νέες κλίμακες
Με βάση το σενάριο της νέας ΕΑΣ με 3 κλίμακες, οι συνταξιούχοι θα έχουν όφελος ως εξής:
*Συνταξιούχος με μικτή σύνταξη 1.655 ευρώ ως το 2023 είχε ΕΑΣ 3% και πλήρωνε 50 ευρώ. Με την αύξηση 3% από 1ης/1/2024 η σύνταξη ανέβηκε στα 1.705 ευρώ και η ΕΑΣ πήγε στο 6% με κράτηση 102 ευρώ. Με το νέο σχέδιο, η ΕΑΣ θα επιβάλλεται στη διαφορά σύνταξης από τα 1.400 ευρώ ως τα 1.705 ευρώ, δηλαδή στα 305 ευρώ με συντελεστή 15% και θα πληρώνει 46 ευρώ. Ο συνταξιούχος θα ωφεληθεί με αύξηση κατά 53 ευρώ το μήνα λόγω μείωσης της ΕΑΣ.
*Συνταξιούχος με μικτή σύνταξη 1.400 ευρώ ως το 2023 δεν πλήρωνε ΕΑΣ. Με την αύξηση 3% από 1ης/1/2024 η σύνταξη ανέβηκε στα 1.442 ευρώ και έχει ΕΑΣ 3%, δηλαδή η αύξηση που πήρε μηδενίστηκε και καταλήγει να παίρνει τα ίδια με πριν (1.316 ευρώ προ φόρου). Με το νέο σχέδιο, η κράτηση ΕΑΣ θα επιβάλλεται στο τμήμα σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.400 ευρώ, δηλαδή στα 42 ευρώ με συντελεστή 15% και θα πληρώνει ΕΑΣ 6 ευρώ. Ο συνταξιούχος θα ωφεληθεί με αύξηση κατά 34 ευρώ το μήνα λόγω μείωσης της ΕΑΣ.
*Συνταξιούχος με μικτή σύνταξη 2.240 ευρώ ως το 2023 είχε ΕΑΣ 7% και πλήρωνε 157 ευρώ, ενώ μετά και την κράτηση ασθένειας και πριν το φόρο τού έμεναν 1.958 ευρώ. Με την αύξηση 3% από 1ης/1/2024 η σύνταξη ανέβηκε στις 2.307 ευρώ και η ΕΑΣ πήγε στο 9% με 208 ευρώ. Με το νέο σχέδιο, η ΕΑΣ θα επιβάλλεται στη διαφορά σύνταξης από τα 1.400 ευρώ ως τις 2.307 ευρώ, δηλαδή στα 907 ευρώ με συντελεστή 15% για τα πρώτα 600 ευρώ και 20% για τα επόμενα 307 ευρώ (90 ευρώ για τα 600 ευρώ και 61,4 ευρώ για τα επόμενα 307 ευρώ), οπότε συνολικά θα πληρώνει 151 ευρώ. Ο συνταξιούχος κερδίζει αύξηση κατά 53 ευρώ το μήνα λόγω μείωσης της ΕΑΣ.
Πώς η ΕΑΣ κόβει τις αυξήσεις από τις συντάξεις;
Η μείωση της ΕΑΣ είναι επιβεβλημένη όχι μόνο γιατί κόβει τις αυξήσεις, αλλά επειδή, σε πολλές περιπτώσεις, οι συνταξιούχοι παίρνουν λιγότερα από αυτά που είχαν πριν την αύξηση εξαιτίας της ΕΑΣ. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με 1.695 ευρώ μικτά το 2023 είχε ΕΑΣ 3% και κράτηση 50,85 ευρώ. Η σύνταξή του μετά την ΕΑΣ ήταν 1.644,15 ευρώ. Με την αύξηση κατά 3% για το 2024 (στα μικτά) η σύνταξη ανέβηκε στα 1.745,85 ευρώ, ενώ η ΕΑΣ διπλασιάστηκε στο 6%, και η κράτηση έγινε 104,75 ευρώ! Με τη νέα κράτηση εξαφανίζεται όλη η αύξηση και η σύνταξη από τα 1.745,85 ευρώ μειώνεται στα 1.641,09 ευρώ! Ο συνταξιούχος δηλαδή παίρνει λιγότερα από όσα είχε πριν την αύξηση, γιατί πέρασε σε νέα κλίμακα και η ΕΑΣ από το 3% πήγε στο 6%.
ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ
ΟΙ παλαιοί συνταξιούχοι που μηδένισαν την προσωπική διαφορά βγαίνουν κερδισμένοι από τις αλλαγές της ΕΑΣ, καθώς, εφόσον η σύνταξή τους είναι πάνω από 1.400 ευρώ, θα δουν νέα αύξηση με μείωση της κράτησης για την ΕΑΣ.
ΧΑΜΕΝΟΙ
Οι συνταξιούχοι που έχουν τις μεγαλύτερες κρατήσεις λόγω υψηλής σύναξης θα πληρώνουν και πάλι περισσότερα παρά τη μείωση της ΕΑΣ. Ισως θα έπρεπε να εξεταστεί μια εδική κλίμακα για να έχουν μεγαλύτερο όφελος, μια που οι κρατήσεις τους για την ΕΑΣ είναι πιο πάνω κάθε μήνα και από το ποσό της εθνικής σύναξης των 426,17 ευρώ.
Η ΕΑΣ που πληρώνουν οι νέοι συνταξιούχοι μετά τον Μάιο του 2016
ΜΙΚΤΟ ΠΟΣΟ ΚΥΡΙΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ (€) ΠΛΗΘΟΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΟ ΠΟΣΟ ΕΑΣ (€)
1.400-1.700 188.180 51
1.700-2.000 80.244 120
2.000-2.300 41.362 161
2.300-2.600 22.830 234
2.600-2.900 13.447 290
2.900-3.200 7.492 384
3.200-3.500 4.641 455
3.500 και άνω 7.758 490 και άνω
Οι νέες κλίμακες ΕΑΣ (σενάριο)
Ποσοστό κράτησης Ποσό κλίμακας (€) Τμήμα σύνταξης για κράτηση ΕΑΣ (€) Ανώτατο ποσό κράτησης (€)
15% 1.400-2.000 600 90
20% 2.000-2.500 500 100
25% 2.500 και άνω 500 και άνω 125
ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΜΕ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΑΣ
Συντάξεις από 1.411 ως 1.751 ευρώ
Σύνταξη από 1ης/1/2024 με αύξηση 3% (μικτά) ΕΑΣ 2024 Σύνταξη προ φόρου Νέα ΕΑΣ Νέα σύνταξη προ φόρου Αύξηση σύνταξης λόγω μείωσης ΕΑΣ
1.411 11 1.316 2 1.325 9
1.427 27 1.316 4 1.337 21
1.442 42 1.316 6 1.350 34
1.457 44 1.329 9 1.362 33
1.473 44 1.343 11 1.374 31
1.488 45 1.357 13 1.387 30
1.504 45 1.371 16 1.399 28
1.535 46 1.399 20 1.424 24
1.581 47 1.442 27 1.461 19
1.705 102 1.506 46 1.559 53
1.720 103 1.520 48 1.572 52
1.736 104 1.534 50 1.584 51
1.751 105 1.547 53 1.596 49
Συντάξεις από 1.766 ως 2.060 ευρώ
Σύνταξη από 1ης/1/2024 με αύξηση 3% (μικτά) ΕΑΣ 2024 Σύνταξη 2024 προ φόρου Νέα ΕΑΣ Σύνταξη 1η/1/2024 προ φόρου Αύξηση σύνταξης λόγω μείωσης ΕΑΣ
1.766 106 1.561 55 1.609 48
1.782 107 1.574 57 1.621 47
1.797 108 1.588 60 1.633 45
1.813 109 1.602 62 1.646 44
1.828 110 1.615 64 1.658 43
1.844 111 1.629 67 1.671 41
1.859 112 1.643 69 1.683 40
1.875 112 1.656 71 1.695 39
1.890 113 1.670 74 1.708 38
1.906 114 1.684 76 1.720 36
1.998 120 1.766 90 1.794 28
2.060 144 1.801 102 1.841 40
Συντάξεις από 2.075 ως 3.651 ευρώ (*)
Σύνταξη από 1ης/1/2024 με αύξηση 3% (μικτά) ΕΑΣ 2024 Σύνταξη 2024 προ φόρου Νέα ΕΑΣ Σύνταξη 1η/1/2024 προ φόρου Αύξηση σύνταξης λόγω μείωσης ΕΑΣ
2.075 145 1.814 105 1.852 38
2.307 208 1.974 151 2.026 53
2.570 231 2.198 207 2.221 22
2.663 266 2.253 231 2.286 33
3.064 368 2.535 331 2.569 34
3.234 420 2.645 374 2.689 44
3.342 435 2.733 401 2.765 32
3.389 441 2.771 412 2.798 27
3.404 443 2.784 416 2.809 25
3.651 511 2.952 478 2.983 31
(*) Για συντάξεις πάνω από τις 3.500 ευρώ θα υπάρχει πλαφόν κρατήσεων ΕΑΣ, ώστε σε κάθε περίπτωση οι συνταξιούχοι να έχουν αύξηση στο καταβαλλόμενο ποσό.
Πηγή: eleftherostypos.gr
