Σε κάποιον αγωνιστή πού προσπαθούσε να κατακτήσει την μακαρία ταπείνωση, οι ανόσιοι δαίμονες έσπερναν επαίνους στην καρδιά. Εκείνος τότε μηχανάται, κατόπιν θείου φωτισμού, κάποιο ευσεβές τέχνασμα, για να νικήσει την πονηρία των δαιμόνων.
Σηκώνεται, λοιπόν, αμέσως και γράφει στον τοίχο του κελιού του τα ονόματα των πλέον υψηλών αρετών, δηλαδή της τελείας αγάπης, της αγγελικής ταπεινοφροσύνης, της καθαρής προσευχής, της αφθάρτου αγνότητας και των παρομοίων.
Όσες φορές, λοιπόν, άρχιζαν να τον επαινούν οι λογισμοί, τους έλεγε: «Ας πάμε να κάνουμε τον έλεγχο». Πλησιάζοντας στον τοίχο διάβαζε τα ονόματα των αρετών και απευθυνόμενος στον εαυτό του εκραύγαζε: «Όταν τις αποκτήσεις αυτές, ας γνωρίζεις ότι ακόμη βρίσκεσαι μακριά από τον Θεό».
Η ταπεινοφροσύνη είναι θεϊκή σκέπη που σκεπάζει τους οφθαλμούς μας, για να μη βλέπουμε τα κατορθώματά μας. Η ταπεινοφροσύνη είναι άβυσσος ευτελείας, απρόσβλητη από κάθε κλέπτη. Η ταπεινοφροσύνη είναι «πύργος ισχύος από προσώπου εχθρού» (Ψαλ. 60, 4).
Όσοι επιζητούμε την ταπεινοφροσύνη ας μη παύουμε να εξετάζουμε και να ανακρίνουμε τους εαυτούς μας. Και όταν αισθανόμαστε με την καρδιά μας ανώτερο σε όλα τον πλησίον μας, τότε είναι κοντά μας το έλεος (δηλαδή το εκ Θεού δώρο της ταπεινοφροσύνης).
Είναι ακατόρθωτο να προέλθει από το χιόνι φλόγα. Περισσότερο όμως ακατόρθωτο είναι να βρούμε ταπείνωση στους ετερόδοξους, διότι το κατόρθωμα αυτό ανήκει μόνο στους πιστούς και ορθοδόξους και μάλιστα σε όσους εξ αυτών έχουν καθαρθεί από τα πάθη.
Οι περισσότεροι από εμάς ονομάζομε τους εαυτούς μας αμαρτωλούς∙ ίσως και να το παραδεχόμαστε. Αλλά την ταπεινόφρονα καρδία την ελέγχει η προσβολή και η εξουδένωση εκ μέρους των άλλων.
