Έντονη ανησυχία επικρατεί στις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας μετά την εγκατάσταση οπλικών συστημάτων από το Πεκίνο, σε τεχνητά νησιά που κατασκεύασε στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Οι υπουργοί Εξωτερικών του 10μελούς ΑΣΕΑΝ που συναντήθηκαν στο νησί Μπορακάι των Φιλιππίνων, ομόφωνα επιθυμούν αποτροπή στρατιωτικοποίησης και κάλεσαν σε διάλογο για να αποτραπεί κλιμάκωση μετά από πρόσφατες εξελίξεις, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των Φιλιππίνων.
Ο Περφέκτο Γιασάι δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες, τόνισε ωστόσο πως το ΑΣΕΑΝ ελπίζει Κίνα και ΗΠΑ να διασφαλίσουν ειρήνη και σταθερότητα. Η προηγούμενη κυβέρνηση των Φιλιππίνων είχε καταφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγη το 2013 μετά τον αποκλεισμό από ην Κίνα ενός πλούσιου ψαρότοπου. Ενώ το δικαστήριο απέρριψε πέρσι τους ισχυρισμούς της Κίνας για τον αποκλεισμό, ο νέος Φιλιππινέζος πρόεδρος επιδιώκοντας να βελτιώσει τις σχέσεις της Μανίλας με το Πεκίνο, έχει κατεβάσει αρκετά τους τόνους σχετικά με τον αποκλεισμό.
Τριβές ΗΠΑ –Κίνας
Τριβές μεταξύ ΗΠΑ υπό τον Τραμπ και Κίνας, έχουν προκαλέσει φόβους ότι η Θάλασσα της Νότιας Κίνας θα γίνει «θερμό σημείο», τη στιγμή που οι περισσότερες νοτιοασιατικές οικονομίες εξαρτώνται και από τις δύο δυνάμεις. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο Γιασάι είπε πως τα κράτη του ΑΣΕΑΝ αναγνωρίζουν πως ακόμη εξελίσσεται η πολιτική υπό τον Τραμπ, αλλά εξέφρασε την ελπίδα να τους ενημερώσει γι αυτή μέσα στους επόμενους μήνες για να έχουν πιο συγκεκριμένη και καθαρή εικόνα, ειδικά αναφορικά με την Κίνα. Ο ΑΣΕΑΝ θέλει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο το πλαίσιο τροποποίησης του κώδικα ναυσιπλοϊας για το οποίο συνεργάζονται με το Πεκίνο.
Κινεζικές ασκήσεις, αμερικανικές περιπολίες
Η Κίνα διεκδικεί το μεγαλύτερο τμήμα των υδάτων, από όπου διέρχονται εμπορικά της πλοία μεταφέροντας ετησίως αγαθά αξίας 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Διεκδικήσεις στην πλούσια και σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο περιοχή, έχουν εγείρει και Μπρουνέι, Μαλαισία, Φιλιππίνες, Ταϊβάν και Βιετνάμ.
Την περασμένη Παρασκευή ολοκληρώθηκαν Ναυτικές ασκήσεις, όπου μετείχε και το κινεζικό αεροπλανοφόρο Λιαονίνγκ. Το πρακτορείο Νέα Κίνα μετέδωσε πως οι ασκήσεις έγιναν επιτυχώς σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, ενώ ο στόλος των πολεμικών πλοίων του Πεκίνου, περιλαμβανομένου αντιτορπιλικού με δυνατότητα εκτόξευσης καθοδηγούμενων πυραύλων, πλέει τώρα στον ανατολικό Ινδικό Ωκεανό και στο Δυτικό Ειρηνικό. Κινέζος αξιωματούχος υποστήριξε πως οι ως τώρα ναυτικές δυνατότητες μεγάλου βεληνεκούς της χώρας του δεν επαρκούν για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Πεκίνου σε ανοιχτά ύδατα.
Το Σάββατο, το αμερικανικό Ναυτικό ανακοίνωσε ότι ομάδα αεροπλανοφόρων του έχει αρχίσει περιπολίες ρουτίνας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, παρά την προειδοποίηση του Πεκίνου κατά των περιπολιών, τρεις μέρες νωρίτερα.
Στις αρχές Φεβρουαρίου, έφτασαν πολύ κοντά στη σύγκρουση αεροσκάφος P-3 του αμερικανικού Ναυτικού με κινεζικό πολεμικό αεροσκάφος πάνω από την επίμαχη θάλασσα. Οι ΗΠΑ είχαν επικρίνει την κατασκευή των νησιών και την ανάπτυξη στρατιωτικών εγκαταστάσεων στη θάλασσα και ήγειραν ερώτημα αν αυτά θα χρησιμοποιούνταν για τον περιορισμό τη ελεύθερης διέλευσης. Τις περιπολίες του, το αμερικανικό πολεμικό Ναυτικό τις αποκαλεί «Ελευθερία Ναυσιπλοίας» και σ΄ αυτές μετέχει το αεροπλανοφόρο Νίμιτς, αλλά και το Καρλ Βίνσον. Αυτό υποστηρίζει τον 3ο Στόλο των ΗΠΑ στον Ειρηνικό, όπου δρα για περισσότερα από 70 χρόνια.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, κινεζικό πλοίο ανέσυρε από το βυθό στη θάλασσα της Νότιας Κίνας κοντά στις Φιλιππίνες, αμερικανικό μη επανδρωμένο, τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο, γεγονός που προκάλεσε διπλωματική διαμαρτυρία. Αργότερα, η Κίνα το επέστρεψε.
