Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
12.6 C
Athens

Έλληνες Φιλόσοφοι στις θέσεις των Αγίων…

Ήταν το 1995 όταν δέχτηκα ένα τηλεφώνημα-πρόσκληση από τον αρεοπαγίτη Αναστάσιο Βόλτη να επισκεφτώ το Μοναστήρι της Γόλας με τις αγιογραφίες των Ελλήνων φιλοσόφων.

Να δω τα ερείπια. Να κινητοποιηθούμε με ένα αφιέρωμα στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ προκειμένου να αποτελέσει προηγούμενο για την αναστήλωση του απο κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτό που είδα με συγκλόνισε. Οι Αρχαίοι Φιλόσοφοι στη θέση των Αγίων. Ίσως γιαυτό το άφησαν ερείπιο. Ήταν σταύλος όπου οι ποιμένες της περιοχής χρησιμοποιούσαν τα ερείπια για να βάζουν μέσα τα ζωντανά τους.

Το πρώτο συναίσθημα ήταν ότι η Αριστοτελική σκέψη εξακολουθούσε να επιδρά και να συγκινεί βαθιά τόσο κατά τους βυζαντινούς όσο και μεταβυζαντινούς χρόνους.

Συγκίνησε όχι μόνον εκείνους που ασχολήθηκαν με τη φιλοσοφία και την τέχνη, αλλά και πολλούς άλλους επώνυμους ή ανώνυμους που ανήκαν στα ευρύτερα στρώματα των Ορθοδόξων λαών της Βαλκανικής Χερσονήσου.

Έλληνες Φιλόσοφοι στις θέσεις των Αγίων...

Είναι από τα 5-6 Μοναστήρια στον κόσμο, πού στον πρόναο έχουν “αγιογραφηθεί” εννέα (9) αρχαίοι Ελληνες φιλόσοφοι.

Το μοναστήρι είναι κτισμένο στην περιοχή της Γόλας στην ομαλή πλευρά του Μύτικα.

Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.000, σε περιοχή με κλίμα υγιεινό, γεμάτη υπεραιωνόβιες καστανιές, πεύκα, έλατα αλλά και γκρίζους απότομους βράχους. Συγκλονιστικό τοπίο. Απίστευτη διαδρομή.

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας και την εποχή των καταφυγίων του Ταϋγετου κτίστηκαν τα περισσότερα μοναστήρια και σ’ αυτή την εποχή έχει τις ρίζες του και το μοναστήρι της Γόλας.

Έλληνες Φιλόσοφοι στις θέσεις των Αγίων...

Πρώτη μαρτυρία είναι η κτητορική επιγραφή στην εσωτερική πρόσοψη της θύρας διά χειρός Δημητρίου Κακαβά, που αναφέρει ότι ανακτίστηκε και αποπερατώθηκε το 1632.

Είναι μια εποχή που ο Ελληνισμός έχει ανακάμψει και είναι σε θέση να κτίσει έργα στην περιοχή, όπως ο ναός Κούμπαρη ( 1602), Αγίων Τεσσαράκοντα (1620), Αγίων Αναργύρων ( 1621), Γόλας ( 1632) και Ζερμπίτσας ( 1639).

Κατά τους προεπαναστατικούς χρόνους αποτελεί σημείο συνάντησης των κατοίκων όλων των γύρω χωριών και στα τέλη του 18ου αιώνα δοκιμάστηκε σκληρά από τους μουσουλμάνους Βαρδουνιώτες.

Το 1830 στέγασε το πρώτο αλληλοδιδακτικό σχολείο της Κάτω Ρίζας, και στο νάρθηκά του εικονίζονται οι μορφές των Ομήρου, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Θουκυδίδη και άλλων αρχαίων σοφών που βρίσκονται και σε άλλα μοναστήρια που υπήρξαν εστίες παιδείας.

Έλληνες Φιλόσοφοι στις θέσεις των Αγίων...

Στη διάρκεια της Αντιβασιλείας ( 1833-35) η Γόλα και η Ζερμπίτσα υπάγονται στην επισκοπή Λακεδαίμονος.

Το 1834 διαλύεται και η περιουσία της Μονής εκποιείται.

Στη συνέχεια ιο 1844 δέχεται επιδρομή ληστών και λεηλατείται.

Στη διαδρομή του χρόνου γνώρισε και νέα δεινά.

Το 1922 προσαρτήθηκε στη Ζερμπίτσα και ενώ οι μοναχοί διασκορπίστηκαν, ο ηγούμενος Ιερόθεος αρνήθηκε την υπαγωγή και παρέμεινε εκεί μόνος ως το 1943.

Έλληνες Φιλόσοφοι στις θέσεις των Αγίων...

Κατά τα έτη 1962-68 ο ηγούμενος της Ζερμπίτσας Θεόφιλος Σιμόπουλος αγωνίζεται για τη διάσωσή του και καταφέρνει ώστε τα μοναστήρια Γόλας και Ζερμπίτσας να χαρακτηριστούν διατηρητέα μνημεία.

Το 1974 επισκευάστηκαν τρία κελιά και ακολούθησε ανακεράμωση του Καθολικού.

Το 1995 αναστηλώνεται με κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Καθολικό, ο ναός και ο νάρθηκας της Μονής, είναι γεμάτο από τοιχογραφίες που σώζονται σε καλή κατάσταση και σύμφωνα με τις υπάρχουσες μαρτυρίες το εικονογραφικό έργο δεν ανήκει στον ίδιο αγιογράφο και στην ίδια χρονική περίοδο.

Οι αγιογραφίες του νάρθηκα, εκτός από την πτώση των κονιαμάτων σε ευρεία έκταση, έχουν καταστεί και εξίτηλες και παρακολουθούνται δύσκολα.

Το χαρακτηριστικό στο νάρθηκα είναι, ότι στο δυτικό τοίχο απεικονίζονται αρχαίοι φιλόσοφοι και ποιητές αλλά είναι πιο πολύ φθαρμένο αυτό το τμήμα του ναού.

Στο δυτικό τοίχο στην πιο ψηλή από τις τρεις ζώνες, πάνω από την κεντρική είσοδο στο νάρθηκα, που διακόπτει τις δύο χαμηλότερες ζώνες, εικονίζονται ολόσωμοι αρχαίοι Έλληνες σοφοί.

Η σειρά της εικονογράφησης από αριστερά είναι η εξής: πρώτος ο Σόλων. Η εικόνα του είναι μισοκατεστραμμένη και το κείμενο του ειληταρίου, που κρατεί στο αριστερό χέρι έχει εξαλειφθεί.

Ακολουθεί ο Θουκυδίδης, ο ιστορικός, του οποίου το πρόσωπο σώζεται.

Τρίτος ιστορείται ο Πλούταρχος σε στάση διδασκαλίας. Το πρόσωπό του έχει φθαρεί και στο ειλητάριο διαβάστηκε η φράση «…ότι Θεού σοφία…».

Πάνω από την αψίδα της θύρας της εισόδου εικονίζεται σε στηθάριο η «Σιβήλα η σοφή» (Σίβυλλα) με «ανατολίζουσα» περιβολή, που θυμίζει μοναχικό γυναικείο ένδυμα.

Έχει τα χέρια σε στάση δέησης, όπως τουλάχιστον δείχνει το δεξί χέρι που σώζεται, το άλλο έχει φθαρεί.

Μετά τη θύρα διακρίνεται ο Αριστοτέλης, που φέρει μανδύα σε σχήμα φελονίου, διακοσμημένο με μαύρες και λευκές γραμμές.

Έλληνες Φιλόσοφοι στις θέσεις των Αγίων...

Στο αριστερό του χέρι κρατεί ειλητάριο, όπου διαβάζεται η φράση «Ακάματος φύσει Θεού γέννησις…».

Ακολουθεί ο Πλάτων με επίσημο ένδυμα άρχοντα, όπως φαίνεται από διακοσμήματα του φορέματος.

Το μέτωπό του εκφράζει βαθιά σκέψη και η στάση του δηλώνει ενορατικότητα. Στο ειλητάριο , που κρατεί με το δεξί χέρι, αναγνώστηκε η φράση «Ο παλαιός νέος και ο νέος αρχαίος…». Η παράσταση διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση.

Έβδομος στη σειρά ο Χίλων, ο Λακεδαιμόνιος σοφός (ένας λόγος για να περιληφθεί στις παραστάσεις σοφών σε ένα μοναστήρι της Λακεδαίμονος), εικονίζεται με πλούσια ενδυμασία, που διακοσμείται με ζωηρόχρωμα σχέδια.

Το ειλητάριο, που κρατεί με το δεξί χέρι, είναι αδύνατο να αναγνωσθεί.

Στη γωνία ΒΔ ιστορείται ο Όμηρος, η παράσταση είναι σχεδόν κατεστραμμένη.

Έλληνες Φιλόσοφοι στις θέσεις των Αγίων...

Οι απεικονίσεις των φιλοσόφων στη Γόλα προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μοναδικότητα του φαινομένου σε περιοχή της νότιας Ελλάδας, καθότι οι έξι από τους επτά ναούς, που έχουν εικόνες των αρχαίων σοφών, βρίσκονται κυρίως στη βόρειο Ελλάδα.

Άξιο προσοχής είναι και το γεγονός ότι πουθενά αλλού δεν έχει ιστορηθεί ο Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, απ’ ό,τι γνωρίζουμε.

Ο τρόπος που παριστάνονται οι σοφοί δίνει την αίσθηση ελληνικής έκφρασης, γι’ αυτό και τα πρόσωπα είναι όλα ασκεπή και τα ειλητάριά τους είναι πλατιά και θυμίζουν αρχαίες στήλες αναγραφής ψηφισμάτων..

Το ρεπορτάζ κινητοποίησε την τοπική κοινωνία και την ιερατική κοινότητα. Το μοναστήρι αναστηλώθηκε. Δεν έχει επανδρωθεί. Αυτή είναι η μόνη απειλή…

Πηγή: https://www.facebook.com/paoaoaps/posts/344337789419836

Τα πιο πρόσφατα στη κατηγορία

Νίκος Κοεμτζής: Μακελειό για μια παραγγελιά τις Απόκριες του 1973 (φωτό-βίντεο)

Σαράντα οκτώ χρόνια συμπληρώθηκαν από την αιματοβαμμένη παραγγελιά των αδελφών Κοεμτζή, που έγινε η πηγή έμπνευσης για το τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου «Μακρύ Ζεϊμπέκικο...
Συμβουλές, επικοινωνία, συντρόφων,

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ: Η έλλειψη κατανόησης στην επικοινωνία των συντρόφων

Γράφει ο Γιάννης Ξηντάρας* Ψυχολόγος, www.simvouleftikigamou.gr Το πιο συχνό φαινόμενο στις συνεδρίες των ζευγαριών είναι το εξής: O σύμβουλος γάμου γίνεται παρατηρητής μιας ατελείωτης διαφωνίας μεταξύ...
ΤΖΟΚΕΡ: Κλήρωση 28-6-2020 - Ένας τυχερός

Κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ 14/3/2024: Αυτοί είναι οι τυχεροί αριθμοί

Στην κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ, την Πέμπτη 14/3/2024 (αριθμός κλήρωσης 2727), οι τυχεροί αριθμοί ήταν οι εξής:
ΤΖΟΚΕΡ: Κλήρωση 26-11-2020

Κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ 12/3/2024: Αυτοί είναι οι τυχεροί αριθμοί

Στην κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ, την Τρίτη 12/3/2024 (αριθμός κλήρωσης 2726), οι τυχεροί αριθμοί ήταν οι εξής:
ΤΖΟΚΕΡ: Κλήρωση 9-2-2020

Κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ 10/3/2024: Αυτοί είναι οι τυχεροί αριθμοί

Στην κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ, την Κυριακή 10/3/2024 (αριθμός κλήρωσης 2725), οι τυχεροί αριθμοί ήταν οι εξής:
ΤΖΟΚΕΡ: Κλήρωση 12-11-2020

Κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ 7/3/2024: Αυτοί είναι οι τυχεροί αριθμοί

Στην κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ, την Πέμπτη 7/3/2024 (αριθμός κλήρωσης 2724), οι τυχεροί αριθμοί ήταν οι εξής:

Κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ 5/3/2024: Αυτοί είναι οι τυχεροί αριθμοί

Στην κλήρωση ΤΖΟΚΕΡ, την Τρίτη 5/3/2024 (αριθμός κλήρωσης 2723), οι τυχεροί αριθμοί ήταν οι εξής:

Βρείτε μας

7,826ΥποστηρικτέςΚάντε Like
133ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
1,245ΑκόλουθοιΑκολουθήστε

Λαϊκό Θέατρο Σκιών

Τα νέα και τα βίντεο του Καραγκιόζη

Διαβάστε Επίσης

Άγιοι Πέτρος και Παύλος οι Πρωτοκορυφαίοι Απόστολοι – Γιορτή σήμερα 29 Ιουνίου

Τη μνήμη των Αγίων Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου τιμά σήμερα, 29 Ιουνίου, η...

Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη – Γιορτή σήμερα 21 Μαΐου

Γιορτή σήμερα – Τη μνήμη των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης τιμά σήμερα, 21 Μαΐου,...

Άγιοι Ευστράτιος, Αυξέντιος, Ευγένιος, Μαρδάριος και Ορέστης – Γιορτή σήμερα 13 Δεκεμβρίου

Τη μνήμη του Αγ. Ευστρατίου, Αυξεντίου, Ευγενίου, Μαρδαρίου και Ορέστη τιμά σήμερα, 13 Δεκεμβρίου,...

Οι Άγιοι προστάτες για τις εξετάσεις – Προσευχή για τους υποψήφιους στις Πανελλήνιες

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΥΧΗ: Μια προσευχή για τους μαθητές που συμμετέχουν στις πανελλήνιες και μια ευχή...