Οι θερμές μέρες με μέγιστη θερμοκρασία πάνω από 35 βαθμούς Κελσίου και οι θερμές νύχτες με ελάχιστη θερμοκρασία τουλάχιστον 26 βαθμούς σταδιακά μετατοπίζονται ολοένα πιο νωρίς μέσα στο έτος, ενώ παράλληλα διαρκούν όλο και περισσότερο, σύμφωνα με μια νέα έρευνα επιστημόνων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ).
Η έρευνα, με επικεφαλής τη δρα Δήμητρα Φουντά, κύρια ερευνήτρια του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΕΑΑ, που δημοσιεύθηκε στο διεθνές περιοδικό «Global and Planetary Change», μελέτησε τον χρόνο εμφάνισης και τις μεταβολές στην εποχικότητα διάφορων δεικτών θερμοκρασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία έχει χαρακτηριστεί μία από τις πιο ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή περιοχές του πλανήτη, κυρίως όσον αφορά την επικράτηση θερμότερων και ξηρότερων συνθηκών. Οι επιστήμονες βασίστηκαν σε ιστορικά κλιματικά δεδομένα σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα και την Κύπρο (Αθήνα, Λευκωσία, Κρήτη, Ρόδο, Κέρκυρα κ.ά.), καθώς και σε ιστορικές μετρήσεις θερμοκρασίας του ΕΑΑ από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα.
Η έρευνα αποκαλύπτει τη σταδιακή και σημαντική μετατόπιση νωρίτερα μέσα στο έτος της πρώτης εμφάνισης των θερμών ημερών και νυχτών, καθώς και τη μετατόπιση αργότερα μέσα στο έτος της τελευταίας εμφάνισής τους. Η διάρκεια της εποχής ανάμεσα στην πρώτη και την τελευταία μέρα του έτους με πολύ υψηλή θερμοκρασία αυξάνεται διαχρονικά με ρυθμό τριών έως δέκα ημερών ανά δεκαετία από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 μέχρι και σήμερα.
Η τάση για πρόωρη εμφάνιση είναι ακόμη σημαντικότερη σε σχέση με την τάση για πιο καθυστερημένη λήξη. Ιδιαίτερα οι τροπικές νύχτες, όταν η ελάχιστη θερμοκρασία της ημέρας είναι μεγαλύτερη από 20 βαθμούς Κελσίου, εμφανίζονται νωρίτερα με ρυθμό τεσσάρων έως έξι ημερών ανά δεκαετία. Για τις θερμές νύχτες με θερμοκρασία άνω των 26 βαθμών υπολογίστηκε ότι στην Αθήνα και στη Λευκωσία διαρκούν ολοένα και περισσότερο τα τελευταία 40 χρόνια, με ρυθμούς αύξησης που φτάνουν τις δέκα και τις 17 ημέρες ανά δεκαετία αντίστοιχα. Στην Αθήνα, κατά τη δεκαετία 2006-2015, η μέση διάρκεια εμφάνισης των πολύ θερμών ημερών με μέγιστη θερμοκρασία πάνω από 37 βαθμούς υπήρξε τετραπλάσια της δεκαετίας 1976-1985 και μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη δεκαετία από τα τέλη του 19ου αιώνα.
Στην Αθήνα η περίοδος των πολύ θερμών ημερών (με μέγιστη θερμοκρασία άνω των 37 βαθμών) αυξάνεται με ρυθμό περίπου δέκα ημερών ανά δεκαετία μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1970, ενώ η αντίστοιχη περίοδος των πολύ θερμών νυχτών (με ελάχιστη θερμοκρασία πάνω από 26 βαθμούς) αυξάνεται με ακόμη ταχύτερο ρυθμό 17 ημερών ανά δεκαετία. Η μέση διάρκεια της εποχής των τροπικών και θερμών ημερών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αναμένεται να αυξηθεί κατά 20 μέρες στο κοντινό μέλλον (2021-2050) και κατά δύο μήνες στο μακρινό μέλλον (2071-2100) σε σχέση με την περίοδο 1971-2000.
