Ενδιαφέρουσα ανακοίνωση για τις αστρονομικές χρονολογήσεις του τέλους του Τρωικού πολέμου και της επιστροφής του Οδυσσέα στην πατρίδα του Ιθάκη από την Ακαδημίας Αθηνών.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα ανακοίνωση με διεπιστημονικό χαρακτήρα για τις αστρονομικές χρονολογήσεις του τέλους του Τρωικού πολέμου και της επιστροφής του Οδυσσέα στην πατρίδα του Ιθάκη, έγινε σε δημόσια συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών.
Την ανακοίνωση παρουσίασε ο αντιπρόεδρος της Ακαδημίας, διακεκριμένος επιστήμονας Αντώνης Κουνάδης. Συντάκτες της είναι, επιστημονική ομάδα, αποτελούμενη από τον γεωφυσικό, καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών, Σταύρο Παπαμαρινόπουλο, την καθηγήτρια της αστροφυσικής Παναγιώτα Πρέκα-Παπαδήμα και ειδικούς της Αστρονομίας, της Φιλολογίας της Ατμοσφαιρικής Φυσικής και της Γεωλογίας.
Με βάση τις περιγραφές του Ομήρου στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια, η επιστημονική ομάδα, χρονολόγησε δύο μερικές ηλιακές εκλείψεις που περιγράφονται στα ομηρικά έπη. Η μία στον ουρανό της Τροίας κατά την πτώση της (6-6-1218 π.Χ.) και η άλλη στην Ιθάκη (30-10-1207 π.Χ.), κάνοντας χρήση προγράμματος του ηλεκτρονικού υπολογιστή Starry night και των καταλόγων της NASA.
Στα Ομηρικά έπη, υπάρχουν αναφορές σε αστερισμούς και αστρονομικά φαινόμενα
Στα Ομηρικά έπη, υπάρχουν αναφορές σε αστερισμούς, αστέρες και αστρονομικά φαινόμενα. Τον 1ο αιώνα μ.Χ. ο Ηράκλειτος από τον Πόντο (Ομηρικά προβλήματα, εις ά περί Θεών Όμηρος ηλληγόρησεν) επισημαίνει, ότι στην Οδύσσεια κατά την μνηστηροφονία, περιγράφεται μία ηλιακή έκλειψη. Μάλιστα ο μάντης Θεοκλύμενος, λίγη ώρα πριν την μνηστηροφονία, αναφέρει ότι «ηέλιος δε ουρανού εξαπόλωλε, κακή δε επιδέδρομεν αχλύς» (ο ήλιος χάθηκε από τον ουρανό κι εμφανίστηκε καταχνιά)
Κατά τον Όμηρο οι μύθοι στον Τρωικό Πόλεμο περιέχουν αλήθειες σύμφωνα με την σημασία της λέξεως «μύθος» που ο ίδιος δίνει. Αλλά και η «παλαιά φυσική» κατά τον Πλούταρχο, ήταν κρυμμένη πίσω από τον μύθο και την θεολογία. Αυτή η επισήμανση, ότι «η παλαιά φυσική επιστήμη» ήταν «φυσικός λόγος» κρυμμένος μέσα σε «μύθους» και «μυστηριώδη θεολογία», ισχύει και για τα ομηρικά έπη που έγιναν, στο τέλος του 13ο αιώνα π.Χ. Η φυσική επιστήμη, δηλαδή το αστρονομικό φαινόμενο της ηλιακής έκλειψης, υποκρύπτεται μέσα στην ποιητική αφήγηση και αποδίδεται σε θεότητες (Δία, Αθηνά, Απόλλωνα).
Η επιστημονική ομάδα υπό τον Παπαμαρινόπουλο χρονολόγησε την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη
Η επιστημονική ομάδα υπό τον Παπαμαρινόπουλο, σε σειρά εργασιών της, στο διεθνές περιοδικό «Αρχαιολογία και Αρχαιομετρία», χρονολόγησε την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη και την πτώση της Τροίας με βάση τα αστρονομικά στοιχεία των δύο επών. Με όρους Αστροφυσικής, Ατμοσφαιρικής Φυσικής και Γεωφυσικής, η ομάδα εντόπισε, ανέλυσε και ερμήνευσε και άλλα φαινόμενα που υπάρχουν στα Ομηρικά έπη.
Η Αστρονομική χρονολόγηση της πτώσης της Τροίας το 1218 π.Χ. είναι πολύ κοντά στην ομάδα των ιστορικών, όπως του Δικαιάρχου από την Σικελία, που την χρονολογεί το 1212 π.Χ. και του Παρίου Χρονικού, κοντά στο 1208 π.Χ. Το έτος αυτό είναι πολύ κοντά στην χρονολόγηση της ομάδας των αρχαιολόγων, όπως του αειμνήστου ακαδημαϊκού Γεωργίου Μυλωνά που χρονολογεί το στρώμα TroyVIIa, δηλαδή την γεωαρχαιολογική ζώνη με ίχνη καταστροφής από πυρκαγιά που αντιστοιχεί στην καταστροφή της Τροίας, περί το 1200 π.Χ. και της P.Mountzoy, η οποία το χρονολογεί περί το 1210 π.Χ.
H ομάδα επισημαίνει ότι η «μέση τιμή» χρονολόγησης αυτής της γεωαρχαιολογικής ζώνης TroyVIIa που φέρει ίχνη πυρκαγιάς, είναι περίπου το 1250 π.Χ. Η μέση αυτή τιμή, έχει προκύψει από τις ανασκαφικές μελέτες των αρχαιολόγων, που στηρίχθηκαν κυρίως στην κεραμική και εν μέρει σε χρονολογήσεις με άνθρακα 14, με εύρος σφάλματος, ένα + και ένα – ή μερικών ετών. Η χρονολόγηση, όμως που προέκυψε από τα αστρονομικά στοιχεία των δύο επών (σε συμφωνία με τα ιστορικά και τα αρχαιολογικά ευρήματα) έχει μηδαμινό σφάλμα αβεβαιότητας.
Ο Πάτροκλος σκοτώθηκε στις 6-6-1218 π.Χ., υπό την σκιά μιας μερικής ηλιακής έκλειψης, ενώ η πτώση της Τροίας έγινε ένα μήνα μετά. Ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη στις 25-10-1207 π.Χ. και σκότωσε τους μνηστήρες του θρόνου του στις 30-10-1207 π.Χ., υπό την σκιά μιας άλλης μερικής ηλιακής έκλειψης. Τα σημαντικά αυτά γεγονότα, συνδέθηκαν αναπόφευκτα με τα αστρονομικά φαινόμενα των εκλείψεων, σύμφωνα με τις δοξασίες εκείνης της μακρινής εποχής και παρέμειναν έντονα χαραγμένα στην μνήμη των ανθρώπων, ως ένα παρελθόν ηρώων, το οποίο προφορικώς και εμμέτρως το μετέφεραν από γενιά σε γενιά. Ήταν φυσικό επακόλουθο η Μούσα να παραλάβει τους θρύλους και να τους μετατρέψει σε επικό έμμετρο ποίημα, που περιγράφει κατορθώματα ηρώων και γεγονότα που συνέβησαν σε παρελθόντα χρόνο.
