Η αιφνιδιαστική απόφαση του Ρίσι Σούνακ να προκηρύξει εκλογές για τις 4 Ιουλίου στη Βρετανία ερμηνεύεται από βρετανικά και διεθνή ΜΜΕ ως κίνηση υψηλού ρίσκου.
Όλα αυτά καθώς οι Τόρηδες υπολείπονται κατά σχεδόν 20% στις δημοσκοπήσεις και ο σερ Κιρ Στάρμερ θα προσπαθήσει να ξαναφέρει τους Εργατικούς στην εξουσία μετά τη διακυβέρνηση επί 14 συναπτά έτη της χώρας από κυβερνήσεις υπό τους Συντηρητικούς.
Απευθυνόμενος στους Βρετανούς έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ υπό βροχή, ο Σούνακ είπε ότι «ήρθε η ώρα η Βρετανία να επιλέξει το μέλλον της», υποστηρίζοντας πως οι ψηφοφόροι μπορούν να εμπιστευτούν στους Συντηρητικούς τα ηνία της χώρας σε μια περίοδο παγκόσμιας αστάθειας, αν και την ώρα του διαγγέλματός του ηχούσε ο ύμνος των Εργατικών «D:Ream: Things Can Only Get Better», που έπαιζε ο πολέμιος του Brexit Στιβ Μπρέι.
Το διάγγελμα του Σούνακ προκάλεσε συναγερμό σε ανώτερα στελέχη των Τόρηδων, που φοβούνται συντριβή του κυβερνώντος κόμματος στις εκλογές, με κάποιους βουλευτές, σύμφωνα με τον Guardian, να σκέφτονται το ενδεχόμενο να καταθέσουν επιστολές δυσπιστίας κατά του πρωθυπουργού.
Γιατί επέλεξε εκλογές τον Ιούλιο ο Σούνακ
Ο Σούνακ και οι συνεργάτες του επέλεξαν το στοιχείο του αιφνιδιασμού σε μια περίοδο που μετά από τόσα κακά μαντάτα τους τελευταίους μήνες για την Ντάουνινγκ Στριτ άρχισε να διαφαίνεται κάποιο φως στο οικονομικό τούνελ, όπως κι ο ίδιος εξήγησε σε βίντεό του στην πλατφόρμα Χ, ενώ πέρασε από το Κοινοβούλιο και το νομοσχέδιο «Ρουάντα» για το μεταναστευτικό. Αν περίμενε να ορίσει για αργότερα τις εκλογές, τα πράγματα μόνον χειρότερα μπορούσαν να γίνουν, λέει το Politico επιχειρώντας να ερμηνεύσει τα κίνητρα του Βρετανού πρωθυπουργού.
Ο Σούνακ θα δώσει μια σκληρή προεκλογική μάχη τον επόμενο ενάμιση μήνα πιστεύοντας ότι η οικονομία θα τα πάει ακόμη καλύτερα, ενώ ο σερ Κιρ Στάρμερ θα επιμείνει στο επιχείρημα ότι η κυβέρνηση των Εργατικών παραλαμβάνει τη χώρα στη χειρότερη οικονομική κατάσταση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σημειώνει το Bloomberg.
Ο Σούνακ ανέλαβε το ρίσκο διεξαγωγής των εκλογών τον Ιούλιο, όταν πολλοί στο Συντηρητικό Κόμμα εξακολουθούσαν να υπολογίζουν ότι είχαν μήνες να προετοιμαστούν. Ωστόσο, η μάχη που έχει μπροστά του παραμένει η ίδια, ανεξάρτητα από το χρονοδιάγραμμα: η τροχιά για την ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο έναντι του σημείου όπου βρίσκεται η οικονομία αυτή τη στιγμή.
Βελτίωση της κατάστασης για τη βρετανική οικονομία
Ούριος άνεμος άρχισε να πνέει στα πανιά της βρετανικής οικονομίας, καθώς η ήπια ύφεση του περασμένου έτους παρήλθε, το ΑΕΠ αυξάνεται και ο πληθωρισμός βρίσκεται περίπου στον στόχο του 2%, που έχει θέσει η Τράπεζα της Αγγλίας.
Για το εκλογικό σώμα, η ανεργία είναι χαμηλή, οι μισθοί έχουν ξεπεράσει τον πληθωρισμό για 10 μήνες και οι εργαζόμενοι αισθάνονται το όφελος των 20 δισεκατομμυρίων λιρών φορολογικών περικοπών. Την Τετάρτη ο Σούνακ είπε ότι ο πληθωρισμός «επέστρεψε στο φυσιολογικό» και ότι «έπονται πιο φωτεινές μέρες».
Τα επιχειρήματα των Εργατικών
Οι Εργατικοί αντιτείνουν στον Σούνακ πως, ενώ οι πραγματικοί μισθοί αυξάνονται, παραμένουν χαμηλότεροι απ’ ό,τι πριν από την οικονομική κρίση, κάτι που σημαίνει ότι η αγοραστική δύναμη είναι μικρότερη απ’ ό,τι το 2007. Οι τιμές στη Βρετανία είναι κατά σχεδόν 25% υψηλότερες απ’ ό,τι πριν από την πανδημία του κορωνοϊού και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι 0,7% χαμηλότερο σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο.
Πέραν τούτων, για ένα Συντηρητικό Κόμμα που συνήθιζε να κατακεραυνώνει τους Εργατικούς για τη φορολόγηση, η φορολογική επιβάρυνση βαίνει προς υψηλό 70 ετών. Την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών του Σούνακ, Τζέρεμι Χαντ, παραδέχθηκε ότι το βιοτικό επίπεδο έχει πέσει από τις τελευταίες εκλογές του 2019, όταν ο Μπόρις Τζόνσον είχε θριαμβεύσει υποσχόμενος να ολοκληρώσει το Brexit και την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Οι Συντηρητικοί προσπαθούν να οικοδομήσουν δυναμική με βάση αυτά τα τελευταία οικονομικά δεδομένα», δήλωσε η Κέιτ Ντόμετ, καθηγήτρια Ψηφιακής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ. «Αλλά θα είναι μια πραγματική πρόκληση γι’ αυτούς» πρόσθεσε.
«To μη χείρον…»
Για τους Εργατικούς η πρόκληση είναι να μετατρέψουν σε εκλογική νίκη την παρατεταμένη περίοδο κυριαρχίας τους στις δημοσκοπήσεις και τις νίκες τους σε τοπικές και δημοτικές εκλογές τα τελευταία χρόνια. Η ήττα στις τελευταίες γενικές εκλογές του 2019 υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν σημαίνει ότι ο Στάρμερ θα χρειαστεί τη μεγαλύτερη μεταστροφή του εκλογικού κόμματος στη μεταπολεμική περίοδο για να ανέλθει στην εξουσία.
Ωστόσο, παρά τον αέρα του +20% στις δημοσκοπήσεις, ο Στάρμερ βλέπει τη δημοτικότητά του να είναι χαμηλότερη κι από εκείνη του Εντ Μίλιμπαντ πριν από εννέα χρόνια και, όπως προκύπτει από την ανάλυση σφυγμομετρήσεων, λιγότεροι είναι σήμερα οι ψηφοφόροι απ’ ό,τι προ δεκαετίας που θεωρούν ότι η αξιωματική αντιπολίτευση διαθέτει ικανό επιτελείο και αντιλαμβάνεται τα προβλήματα της χώρας.
«Είναι περισσότερο η αηδία για τους Τόρηδες παρά η ανακούφιση για τους Εργατικούς που οδηγεί την πολιτική σκηνή», είπε ο επικεφαλής της Ipsos, Μπεν Πέιτζ, στον Guardian.
H βρετανική εφημερίδα σημειώνει πως ο Στάρμερ, μολονότι όταν ανέλαβε τα ηνία των Εργατικών προ τετραετίας δεσμεύτηκε να βαδίσει στα βήματα του Κόρμπιν, συν τω χρόνω άλλαξε γραμμή, καθώς και την ηγετική ομάδα. Και μολονότι κάποιες αποφάσεις του αποξένωσαν παραδοσιακούς ψηφοφόρους των Εργατικών, τα ποσοστά τους υπερβαίνουν σήμερα το 40%.
Mάχη των Εργατικών για την αυτοδυναμία στις εκλογές
Όπως εκτιμά το Sky News, οι Εργατικοί θα χρειαστούν διαφορά άνω του 8,3% έναντι των Συντηρητικών του Σούνακ για να κόψουν πρώτοι το νήμα, καθώς και προβάδισμα 12,5% για να εξασφαλίσουν την αυτοδυναμία έστω και οριακά.
Αλλά μετά τη μεταμόρφωση του κόμματος, ορισμένοι εκλογολόγοι θεωρούν ότι οι Εργατικοί μπορούν να ισοπεδώσουν τους Τόρηδες και να ανέλθουν στην εξουσία με έως και 400 έδρες, κάτι που θα σηματοδοτήσει έναν εκλογικό σεισμό σε σύγκριση με τις τελευταίες εκλογές, όταν οι Συντηρητικοί υπό τον Τζόνσον εξασφάλισαν πλειοψηφία 80 εδρών στο Κοινοβούλιο.
