Ο τέταρτος Στρατηγικός Διάλογος Ελλάδας – ΗΠΑ διεξήχθη στην Αθήνα στις 21 Φεβρουαρίου με το κοινό ανακοινωθέν να αναδεικνύει το πολύ θερμό κλίμα ανάμεσα στις δυο χώρες.
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν εγκαινίασαν τον Στρατηγικό Διάλογο, στον οποίο συμμετείχε υψηλόβαθμη δι-υπηρεσιακή εκπροσώπηση από τις δύο χώρες.
Όπως αναφέρεται στο κοινό ανακοινωθέν ο Στρατηγικός Διάλογος υπογραμμίζει την εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ.
Οι δύο χώρες αξιοποίησαν αυτή την ευκαιρία για να αναδείξουν την όλο και ισχυρότερη διμερή και διατλαντική σχέση τους, βασισμένη στις κοινές αξίες και τα συμφέροντά τους και επαναβεβαίωσαν τη βούληση να ενισχύσουν τη συνεργασία στους τομείς που περιγράφονται παρακάτω.
Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανανέωσαν τη δέσμευσή τους για την προαγωγή της σταθερότητας, της ειρήνης και της ευημερίας στην Ευρώπη, ιδίως μετά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Οι δύο κυβερνήσεις εξέφρασαν την ακλόνητη υποστήριξή τους προς την Ουκρανία και την υπεράσπιση των αρχών της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξήραν την ανθρωπιστική και αμυντική βοήθεια της Ελλάδας προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών της Ελλάδας να στηρίξει τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας για ένταξη στην ΕΕ, τη βοήθεια της Ελλάδας στη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουκρανίας και τη φιλοξενία εκτοπισθέντων από την Ουκρανία που χρειάζονται προστασία.
Φονικοί σεισμοί σε Τουρκία και Συρία
Οι δύο πλευρές εξέφρασαν επίσης την αγωνία τους για τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία και τη Συρία και αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τις προσπάθειές τους να βοηθήσουν τον πληγέντα πληθυσμό. Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες συζήτησαν επίσης τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας τη σημασία του σεβασμού της κυριαρχίας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας, και της ειρηνικής επίλυσης των θαλάσσιων διαφορών και άλλων διαφωνιών μέσω της διπλωματικής οδού. Επανέλαβαν επίσης, την προσήλωσή τους να ενισχύσουν τη στενή συνεργασία τους, χρησιμοποιώντας όλα τα κατάλληλα μέσα που διαθέτουν για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή.
Άμυνα και Ασφάλεια
Οι δύο κυβερνήσεις χαιρέτισαν την επικύρωση το 2022 και την έναρξη ισχύος της δεύτερης τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), η οποία ενίσχυσε την ασφάλεια των δύο εθνών και αντικατοπτρίζει μια μακροπρόθεσμη, εμβάθυνση και επέκταση της στρατηγικής εταιρικής σχέσης σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ευρώπη. Οι δύο πλευρές επανέλαβαν τη σταθερή αποφασιστικότητά τους να υποστηρίξουν αμοιβαία την περιφερειακή ασφάλεια με τη διαφύλαξη των αρχών της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογράμμισαν τη γεωστρατηγική σημασία του Λιμένος της Αλεξανδρούπολης, ο οποίος έχει μετατραπεί σε ζωτικό κόμβο εφοδιασμού για την αμυντική στάση του ΝΑΤΟ στην ανατολική του πτέρυγα και θα παρέχει κρίσιμη ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή.
Ενέργεια και Περιβάλλον
Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογράμμισαν τον επείγοντα χαρακτήρα της συνέχισης της συνεργασίας για την ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση, ο οποίος ενισχύθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πρόοδο της Ελλάδας σε έργα που θα ενισχύσουν την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, όπως η έναρξη λειτουργίας του διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας-Βουλγαρίας, ο τρέχων σχεδιασμός για τον διασυνδετήριο αγωγό Βόρειας Μακεδονίας-Ελλάδας και οι προσπάθειες της Ελλάδας να διασφαλίσει ότι η Μονάδα Επαναεριοποίησης Πλωτής Αποθήκευσης στην Αλεξανδρούπολη θα τεθεί σε λειτουργία μέχρι το τέλος του έτους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν επίσης τη δέσμευση της Ελλάδας να διερευνήσει ευκαιρίες συνεργασίας με την Αμερικανική Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID) για την περαιτέρω ολοκλήρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας και των γειτόνων της. Η Ελλάδα επεσήμανε τη σημασία των ανακαλύψεων φυσικού αερίου από το Ισραήλ, την Κύπρο και την Αίγυπτο ως δυνητικά πολύτιμες πηγές για τη διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος της περιοχής και ανέδειξε τη σημασία των δικών της προγραμμάτων εξερεύνησης φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της Κρήτης για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της Ανατολικής Μεσογείου.
Εμπόριο και Επενδύσεις
Τα δύο μέρη εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για ένα ακόμη ισχυρό έτος εμπορίου και επενδύσεων μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών και υπογράμμισαν τη σημασία της αποτίμησης της προόδου που έχει επιτευχθεί από το Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας ΗΠΑ-ΕΕ. Επισημαίνοντας την ανάγκη προώθησης του εμπορίου και της ασφάλειας των αλυσίδων εφοδιασμού, η Ελλάδα ανακοίνωσε την υποστήριξή της στην Κοινή Δήλωση για τη Συνεργασία στις Παγκόσμιες Αλυσίδες Εφοδιασμού.
Οι δύο πλευρές σχεδιάζουν να συγκαλέσουν μια εναρκτήρια συνάντηση της Συμφωνίας Επιστήμης και Τεχνολογίας ΗΠΑ – Ελλάδας. Η Ελλάδα υπογράμμισε τη σημασία της διμερούς συνεργασίας για τα συστήματα υγειονομικού και φυτοϋγειονομικού ελέγχου για την είσοδο ελληνικών γεωργικών προϊόντων διατροφής στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επεσήμαναν την πρόοδο που έχει σημειωθεί από την 83η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, η οποία συνέβαλε στην ανάδειξη της Ελλάδας ως τεχνολογικού κόμβου και διευκόλυνε την αύξηση των αμερικανικών και διεθνών επενδύσεων στους τομείς της τεχνολογίας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι δύο πλευρές χαιρέτισαν το Μνημόνιο Κατανόησης του 2022 μεταξύ της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών για τον τουρισμό και δεσμεύτηκαν εκ νέου για την προώθηση του τουρισμού, των επενδυτικών ευκαιριών, της τουριστικής εκπαίδευσης και των ανταλλαγών πληροφοριών.
Δεσμοί μεταξύ των δύο λαών
Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες επαναβεβαίωσαν τους ακλόνητους δεσμούς μεταξύ των λαών των δύο χωρών, οι οποίοι βασίζονται στον κοινό και βασιζόμενο σε αρχές σεβασμό μας για τη δημοκρατία και τους θεσμούς της, στη δέσμευση για καινοτομία και στην αναγνώριση που αποδίδουν στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό ως παράγοντες οικονομικής ανάπτυξης, ισότητας, ειρήνης και ασφάλειας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχάρησαν την Ελλάδα για τη φιλοξενία της Συνόδου Φάρος το 2022, στο πλαίσιο της οποίας μετέβη στην Ελλάδα μια ιστορικής σημασίας αντιπροσωπεία, αποτελούμενη από 30 εκπροσώπους πανεπιστημίων των ΗΠΑ, προκειμένου να διερευνήσουν την εκπαιδευτική συνεργασία με Έλληνες ομολόγους τους. Και οι δύο χώρες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τις νέες ευκαιρίες διευκόλυνσης των ανταλλαγών, επισημαίνοντας τις συνεχείς προσπάθειες της Ελλάδας να διεθνοποιήσει τα πανεπιστήμιά της και να αυξήσει τις ευκαιρίες κινητικότητας των φοιτητών με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον εταίρο της επιλογής της Ελλάδας στην εκπαιδευτική συνεργασία.
Προώθηση Διαφορετικότητας, Ισότητας, Συμπερίληψης, Προσβασιμότητας
Οι δύο χώρες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την προώθηση της Διαφορετικότητας , της Ισότητας, της Συμπερίληψης και της Προσβασιμότητας στην εκπαιδευτική και πολιτιστική συνεργασία. Οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ εξήραν την Ελλάδα για την αύξηση της ετήσιας συνεισφοράς της στο πρόγραμμα Fulbright και δεσμεύτηκαν για ανάλογη αύξηση της συνεισφοράς των ΗΠΑ, η οποία θα αυξήσει τον αριθμό των επωφελούμενων από τα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους σε ανταλλαγές όπως το πρόγραμμα TechGirls, το οποίο προωθεί την ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών μέσω της εκπαίδευσης STEM, και το πρόγραμμα BridgeUSA, το οποίο αριθμεί σήμερα πάνω από 300 επισκέπτες στο πλαίσιο προγραμμάτων ανταλλαγής από την Ελλάδα σε τομείς STEM στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα τόνισαν την κοινή τους δέσμευση για την προώθηση της δημοκρατίας και την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, μεταξύ άλλων μέσω των εγκαινίων της περιοδεύουσας έκθεσης τέχνης “Συλλογή Δημοκρατίας” τον Μάιο του 2023 στην Αθήνα.
