Τον Μάρτιο του 2021, το Ισραηλινό Ινστιτούτο Ειρήνης και Πολιτισμικής Ανεκτικότητας στη Σχολική Εκπαίδευση (Impact-Se) δημοσίευσε από κοινού με το βρετανικό ερευνητικό κέντρο Henry Jackson Society τα ευρήματα έρευνας επί 28 τουρκικών σχολικών βιβλίων που κυκλοφόρησαν την τελευταία διετία .
Σύμφωνα με τους ερευνητές, με τα καινούρια σχολικά εγχειρίδια τα παιδιά των Τούρκων διδάσκονται ένα εθνικιστικό θρησκευτικό όραμα που συνδυάζει τον νεο-οθωμανισμό και τον παντουρκισμό και έχει ως απώτερο σκοπό του την εδραίωση μιας «τουρκικής παγκόσμιας κυριαρχίας» και μιας «οθωμανικής παγκόσμιας τάξης». Η εκπαίδευση ριζοσπαστικοποιείται και τίθεται στην υπηρεσία του πολιτικού Ισλάμ, το τζιχάντ (υπό την έννοια του ιερού πολέμου) αναδεικνύεται ως κεντρική αξία, ενώ οι στρατιώτες που σκοτώνονται στη μάχη χαρακτηρίζονται ως δοξασμένοι μάρτυρες της ισλαμικής πίστεως.
Μεταξύ άλλων, το πρόγραμμα σπουδών υιοθετεί σαφή αντι-αμερικανική στάση (στα βιβλία της Ιστορίας οι ΗΠΑ αποκαλούνται ως «κράτος-υποστηρικτής της τρομοκρατίας» λόγω της υποστήριξης που παρείχαν στους Κούρδους) και ταυτόχρονα μια στάση συμπάθειας προς τα κίνητρα δράσης του ISIS και της Al-Qaeda. Παράλληλα, οι αξίες της ειρήνης και της ανεκτικότητας αγνοούνται εντελώς, το πογκρόμ του 1955 εναντίον των Ελλήνων της Πόλης αποσιωπάται επίσης εντελώς, όπως και όλες οι διαχρονικά διαπραχθείσες γενοκτονίες, ενώ αντίθετα αφθονούν οι αντι-αρμενικές αναφορές.
Τι επιδιώκει το καθεστώς Ερντογάν μέσα από αυτήν την καινούρια σχολική κατήχηση-πλύση εγκεφάλου; Τι σηματοδοτεί το πέρασμα από το εκπαιδευτικό δόγμα του «Ατατουρκισμού», που κυριαρχούσε εδώ και δεκαετίες στο τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα, σε αυτό του «Νεο-οθωμανικού Παντουρκισμού»;
“Παγκόσμια Τουρκική Κυριαρχία”
Για να προωθήσουν το πρώτο σκέλος του νέου εκπαιδευτικού δόγματος (αυτό του παντουρκισμού), τα σχολικά βιβλία περιλαμβάνουν χάρτες του τουρκικού κόσμου και αναφέρονται στην «τουρκική κληρονομιά που εκτείνεται από το Σινικό Τείχος ως την Αδριατική Θάλασσα, από τα Κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ασίας όπως η Κίνα και η Μογγολία ως την Βοσνία-Ερζεγοβίνη και την Ουγγαρία». Στο σχολικό βιβλίο «Ιστορία της τουρκικής κουλτούρας και του τουρκικού πολιτισμού» του 2019 γίνονται εκτενείς αναφορές στο παντουρκικό ιδεώδες που θα πραγματοποιηθεί διά της ένωσης όλων των τουρκικών φυλών που σήμερα κατοικούν στο Αζερμπαϊτζάν, στο Καζακστάν, στο Ουζμπεκιστάν, στο Κιργιστάν και στο Τουρκμενιστάν αλλά και στην τουρκική διασπορά (ιδίως στα Βαλκάνια). Απώτερος στόχος, η Τürk Chian Hâkimiyeti (Παγκόσμια Τουρκική Κυριαρχία) του Kızıl Elma (Κόκκινου Μήλου), όρου που πρώτος χρησιμοποίησε ο ιδεολογικός πατέρας του τουρκικού εθνικισμού Ziya Gökalp προκειμένου να περιγράψει το όραμά του για πολιτική ενότητα του τουρκικού κόσμου. Με την εγκαθίδρυση της «παγκόσμιας τουρκικής κυριαρχίας», οι Τούρκοι θα ελέγχουν ολόκληρο τον κόσμο, προσφέροντας τάξη και δικαιοσύνη σε όλους τους κατοίκους του πλανήτη (!).
Η προβολή της τουρκικής φυλής ως ανώτερης και ως προορισμένης να κυριαρχήσει σε όλον τον κόσμο μας πηγαίνει βεβαίως αρκετές δεκαετίες πίσω, θυμίζοντας «την ανωτερότητα της Αρίας φυλής» που προέβαλαν τα σχολικά βιβλία της ναζιστικής Γερμανίας τη δεκαετία του ‘30. Υπενθυμίζεται ότι οι νέοι Γερμανοί που διδάχθηκαν τότε ως μαθητές εκείνα τα σχολικά εγχειρίδια, μετατράπηκαν λίγα χρόνια αργότερα στους πιο φανατισμένους Ναζί της νεολαίας του Χίτλερ, που όχι μόνο πολέμησαν με μένος στα μέτωπα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εναντίον των συμμαχικών δυνάμεων, αλλά και εξόντωσαν εκατομμύρια Εβραίους στα κρεματόρια της φρίκης.
”Nεο-οθωμανισμός”
Το άλλο σκέλος του νέου εκπαιδευτικού δόγματος είναι ο νεο-οθωμανισμός, ο οποίος γίνεται ιδιαίτερα εμφανής σε διάφορα σχολικά βιβλία και ιδίως στα βιβλία των μαθημάτων της Γεωγραφίας και της Οθωμανικής Τουρκικής Γλώσσας. Στη Γεωγραφία, οι Τούρκοι μαθητές διδάσκονται για την Türk Kültürü Havzası (τουρκική λεκάνη πολιτισμού), η οποία απλώνεται στην Κεντρική Ασία, τη Σιβηρία, την Αφρική και τα Βαλκάνια, συνθέτοντας μια τεράστια ζώνη επιρροής της παντουρκικής και οθωμανικής κληρονομιάς. Ως προς την τουρκική γλώσσα, εξαίρεται το μεγαλείο της και χαρακτηρίζεται ως η ισχυρότερη γλώσσα του ισλαμικού κόσμου.
Το τουρκικό εκπαιδευτικό δόγμα του νεο-οθωμανικού παντουρκισμού έχει σαφή πολιτική επιδίωξη, αφού είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένο με την αναθεωρητική πολιτική που εφαρμόζει ο Ερντογάν και το καθεστώς του για τη χώρα του, επιδιώκοντας να ασκήσει επιρροή σε όλα τα εδάφη από τα οποία πέρασαν διαχρονικά οι Τούρκοι. Έχει όμως ακόμα βαθύτερη στόχευση, καθώς επιφυλάσσει για τους Τούρκους έναν ηγετικό και κυρίαρχο ρόλο επί των υπόλοιπων λαών, είτε αυτοί είναι μουσουλμάνοι είτε μη μουσουλμάνοι (δηλαδή άπιστοι), επαγγελλόμενο έναν καλύτερο κόσμο υπό την προϋπόθεση ότι σε αυτόν θα ηγείται το τουρκικό έθνος (ότι ακριβώς δηλαδή έλεγαν οι Ναζί για την ανάγκη κυριαρχίας της Αρίας φυλής). Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι στα σχολικά εγχειρίδια υφίσταται και μία τρίτη κατηγορία ανθρώπων, εκείνη των «υποκριτών μουσουλμάνων», στην οποία εντάσσονται όλοι εκείνοι που αντιτίθενται στην ιδεολογία του Ερντογάν, μια διάκριση που επίσης εξυπηρετεί τις πολιτικές σκοπιμότητες του Τούρκου Προέδρου.
“Νέο μοντέλο”
Είναι προφανές ότι μέσα από αυτή τη μορφή πλύσης εγκεφάλου, το καθεστώς Ερντογάν επιδιώκει να διαμορφώσει ένα νέο μοντέλο Τούρκου πολίτη για το παρόν και κυρίως για το μέλλον. Σύμφωνα με αυτό, ο σωστός Τούρκος πρέπει να είναι εθνικιστής και ταυτόχρονα καλός μουσουλμάνος, μέσα στα καθήκοντά του είναι το τζιχάντ και χρέος του η ένδοξη θυσία στο πεδίο της μάχης, η οποία θα τον μετατρέψει σε μάρτυρα. Η πρώιμη στρατιωτικοποίηση των Τούρκων από την παιδική ηλικία σε συνδυασμό με την πλύση εγκεφάλου για την ανωτερότητα της τουρκικής φυλής αποτελεί μίγμα άκρως επικίνδυνο, όπως έχουν δείξει στο παρελθόν οι αντίστοιχης εμπνεύσεως ναζιστικές θηριωδίες (των δήθεν Αρίων).
Προκύπτει βέβαια το ερώτημα για το σε ποια ανωτερότητα της τουρκικής φυλής αναφέρονται οι εμπνευστές αυτής της άκρως επικίνδυνης παρωδίας;
Είναι ιστορικά αδιαμφισβήτητο ότι οι Τούρκοι έχουν να επιδείξουν ιστορικά βαρβαρότητες και κατακτήσεις δια των οποίων κατέστρεψαν άλλους ανώτερους πολιτισμούς. Δεν μπορεί να προσπεράσει κανείς ότι η Τουρκία είναι η μοναδική χώρα παγκοσμίως που εορτάζει την άλωση της Κωνσταντινούπολης, δεν γιορτάζει δηλαδή κάποιον απελευθερωτικό αγώνα αλλά μία κατάκτηση.
Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ίσως όλο αυτό το εφεύρημα περί φυλετικής ανωτερότητας δεν είναι παρά ένας τρόπος συγκάλυψης της πολιτισμικής κατωτερότητας, της διεθνούς απομόνωσης αλλά και των ενοχών των Τούρκων για τα αμέτρητα εγκλήματα που έχουν διαχρονικά διαπράξει πνίγοντας στο αίμα ολόκληρους λαούς. Οι γενοκτονίες των Αρμενίων και των Ποντίων, όπως και η σφαγές της Σμύρνης είναι μόνο μερικές από τις πρόσφατες ιστορικές θηριωδίες που έχει διαπράξει.
Η ιστορία έχει δείξει ότι όποιος έχει επιχειρήσει να καλλιεργήσει στοιχεία φυλετικής ανωτερότητας, οι εξελίξεις οδήγησαν σε παραγωγή αστάθειας, επεκτατικές πολιτικές και δεινές καταστάσεις που δεν αφήνουν κανέναν ανεπηρέαστο… ούτε τον ίδιο τον εμπνευστή τους, ο οποίος σε πλείστες περιπτώσεις πληρώνει βαρύ τίμημα για τα δεινά που προκάλεσε στους άλλους.
Παραπομπές:
- https://www.impact-se.org/wp-content/uploads/The-Erdogan-Revolution-in-the-Turkish-CurriculumTextbooks.pdf
*η φωτογραφία προέρχεται από προφητικό εξώφυλλο του economist, που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2013, με αφορμή τα επεισόδια στην πλατεία Τακσίμ και την σφοδρή καταστολή από την τουρκική αστυνομία.
Του Χρήστου Μαζανίτη
