-Ο Γιάννης Βαρουφάκης εξηγεί γιατί το χρέος αναγκαστικά θα κουρευτεί.
-Διευκρινίζει πως η Κριστίν Λαγκάρντ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν είναι τόσο αφελείς ώστε να προσδοκούν ότι το χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος θα επέστρεφε αυτά τα χρήματα και μάλιστα τοκισμένα.
-Ήξεραν ότι αυτό που έκαναν δεν ήταν παρά μια κυνική μεταφορά ζημιών από τα βιβλία των γαλλογερμανικών τραπεζών στις πλάτες των πιο αδύναμων φορολογούμενων της Ευρώπης.
Ολόκληρο το κείμενο του Γιάνη Βαρουφάκη στην Εφημερίδα των Συντακτών:
Όταν τα πρωτοσέλιδα ασχολούνται, άλλη μια φορά, με το τι είπε η Λαγκάρντ στη Μέρκελ και τι της είπε ο Σόιμπλε, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η λήθη – το να ξεχάσουμε το αίτιο που η χώρα μας μετατράπηκε σε αποικία χρέους από «εταίρους» που αρνούνται πεισματικά να την αποφυλακίσουν.
Ποιο ήταν το αίτιο; Η χρεοκοπία των γαλλογερμανικών τραπεζών το 2009 και η διάσωσή τους με τα μνημονιακά μας δάνεια.
ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ του 2009 η καγκελάριος Μέρκελ έγινε έξαλλη όταν της είπαν ότι είχε 24 ώρες να βρει πάνω από 400 δισ. ευρώ που έπρεπε να δοθούν στις γερμανικές τράπεζες ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν τα ΑΤΜ τους.
Ο λόγος; Είχαν καταρρεύσει οι οροσειρές στοιχημάτων τους στα παράγωγα χρέους της Γουόλ Στριτ. Επρόκειτο για τον ορισμό του πολιτικού κώνειου για τη συντηρητική, και «κονόμα», κυρία Μέρκελ. «Τουλάχιστον έληξε το θέμα», πρέπει να σκέφτηκε. Μόνο που δεν είχε λήξει..
Λίγους μήνες αργότερα μια άλλη ομοβροντία τηλεφωνημάτων απαίτησε παρόμοιο αριθμό δισεκατομμυρίων, για τις ίδιες τράπεζες. Γιατί; Επειδή είχαν δανείσει 477 δισεκατομμύρια ευρώ στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, εκ των οποίων τα 102 δισεκατομμύρια στην Ελλάδα που, τώρα, αδυνατούσε να τα αποπληρώσει.
Εκείνη την εποχή είχε μόλις αναλάβει το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομικών ο κ. Σόιμπλε. Αμέσως εισέπραξε ρητή εντολή της κ. Μέρκελ: «Βρες λύση που να μην απαιτεί από μένα να πάω στη Βουλή να ζητήσω άλλες εκατοντάδες δισεκατομμύρια για τις τράπεζές μας».
Όπως είπε την ίδια εποχή ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τότε πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, πρόεδρος του Eurogroup και μετέπειτα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «όταν σφίγγουν τα πράματα, αναγκάζεσαι να πεις ψέματα».
Το ψέμα που ο κ. Σόιμπλε βρήκε να πει, μετά από συνεννόηση με τη Γαλλίδα ομόλογό του Κριστίν Λαγκάρντ, ήταν ότι το ελληνικό μνημονιακό δάνειο, που στόχο είχε τη διάσωση των τραπεζών τους, ήταν χειρονομία αλληλεγγύης προς τους… Έλληνες, οι οποίοι, αν και ανάξιοι συν ανυπόφοροι, ήταν ακόμη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας κι έπρεπε να… διασωθούν.
ΟΤΑΝ στα τέλη του 2009 το ελληνικό Δημόσιο έπαψε να μπορεί να μετακυλίει τα χρέη του, τρεις γαλλικές τράπεζες βρέθηκαν αντιμέτωπες με το ενδεχόμενο ζημιών από περιφερειακό χρέος που ήταν τουλάχιστον διπλάσιο από το μέγεθος της γαλλικής οικονομίας.
Πράγματι, οι αριθμοί που αναφέρει η «διεθνής» των κεντρικών τραπεζών, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (Bank of International Settlements), αποκαλύπτουν μια πραγματικά τρομακτική εικόνα: οι τρεις αυτές γαλλικές τράπεζες είχαν δανείσει και στοιχηματίσει τόσο πολύ χρήμα που αν μόλις το 3% των ανοιγμάτων τους «κοκκίνιζαν» (π.χ. κάποιοι δανειολήπτες χρεοκοπούσαν και δεν κατάφερναν να αποπληρώσουν συνολικά το 3% των ανοιγμάτων των τραπεζών αυτών), θα χρειάζονταν διάσωση από τη γαλλική κυβέρνηση.
Σε ευρώ αυτό σήμαινε κάτι απλό: αν 106 δισ. ευρώ από τα δάνεια που είχαν χορηγήσει στις περιφερειακές κυβερνήσεις, νοικοκυριά και εταιρείες δεν αποπληρώνονταν, το ήδη πιεσμένο (δημοσιονομικά) γαλλικό κράτος έπρεπε να διασώσει τις μεγάλες γαλλικές τράπεζες.
Μόνο τα δάνεια αυτών των τριών γαλλικών τραπεζών προς τις κυβερνήσεις της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας ισοδυναμούσαν με το 34% της συνολικής γαλλικής οικονομίας – 627 δισ. ευρώ, για να είμαστε ακριβείς. Επιπλέον, οι τράπεζες αυτές τα προηγούμενα χρόνια είχαν δανείσει 102 δισ. ευρώ στο ελληνικό κράτος.
ΜΙΑ ελληνική στάση πληρωμών θα έφερνε την αδυναμία των κυβερνήσεων της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλία να αναχρηματοδοτήσουν, με προσιτά επιτόκια, τα χρέη τους, που, αθροιστικά, έφταναν περίπου το 1,76 τρισ. ευρώ, και θα δυσκολεύονταν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους από τις τρεις μεγαλύτερες γαλλικές τράπεζες. Εν μια νυκτί οι κύριες γαλλικές τράπεζες θα έρχονταν αντιμέτωπες με την απώλεια του 19% του «ενεργητικού» τους, τη στιγμή που αρκούσε μια ζημία της τάξης του 3% για να καταστούν αφερέγγυες.
Σε τέτοια περίπτωση, η γαλλική κυβέρνηση θα χρειαζόταν, προκειμένου να καλύψει το κενό, ούτε λίγο ούτε πολύ 562 δισ. ευρώ, επίσης εν μια νυκτί. Η Γαλλία, όμως, αντίθετα με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, που έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει τέτοιες ζημίες στην κεντρική της τράπεζα (τη FED), είχε διαλύσει τη δική της κεντρική τράπεζα το 2000, προκειμένου να υιοθετήσει το κοινό νόμισμα, και ήταν αναγκασμένη να βασίζεται στην καλοσύνη της κοινής ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
ΑΛΙΜΟΝΟ, όμως, η ΕΚΤ είχε συσταθεί με τη ρητή απαγόρευση οποιασδήποτε μεταφοράς ελληνολατινικών κακών χρεών, είτε ιδιωτικών είτε δημόσιων, στα βιβλία της. Τελεία. Αυτός ήταν ο όρος της Γερμανίας για να μοιραστεί το μονάκριβο μάρκο της, μετονομάζοντάς το σε ευρώ, με τη σάρα και τη μάρα της Ευρώπης.
Να ο λόγος που πανικός κυρίευσε τη Γαλλίδα υπουργό Οικονομικών, Κριστίν Λαγκάρντ. Καλούνταν, με κάποιο ταχυδακτυλουργικό κόλπο, να βρει 562 δισ. ευρώ.
Να και ο λόγος που ο Ντομινίκ Στρος-Καν, ο οποίος ήταν τότε γενικός διευθυντής του ΔΝΤ αλλά είχε σκοπό να χρησιμοποιήσει εκείνη τη θέση για να διεκδικήσει δύο χρόνια αργότερα τη γαλλική προεδρία, συνασπίστηκε με την κ. Λαγκάρντ ώστε να βρεθεί πακέτο διάσωσης για τις γαλλικές τράπεζες. Διαφορετικά, και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, το 1,29 τρισ. ευρώ του χρέους της γαλλικής κυβέρνησης θα «κοκκίνιζε» και το ευρώ θα έπαυε να υπάρχει.
ΛΑΓΚΑΡΝΤ και Σόιμπλε, λοιπόν, για να ξεπεράσουν το πρόβλημα με τις γαλλογερμανικές τράπεζες, σχεδίασαν από κοινού, με την αγαστή συμπαράσταση του Στρος-Καν, τη δανειοδότηση του ελληνικού Δημοσίου με γιγαντιαίο ποσό από το οποίο θα εξοφλούνταν οι γαλλο-γερμανικές τράπεζες.
Επί πλέον, το μεγαλύτερο μέρος των δανείων, που θα προέρχονταν από την Ευρώπη, δεν θα έβγαινε από τα ταμεία αυτής καθ’ εαυτήν της Ε.Ε. αλλά θα έπαιρνε τη μορφή μιας σειράς διμερών δανείων, δηλαδή από τη Γερμανία προς την Ελλάδα, από την Ιρλανδία προς την Ελλάδα, από τη Σλοβενία προς την Ελλάδα κ.ο.κ., με το κάθε διμερές δάνειο να έχει μέγεθος ανάλογο με τη σχετική οικονομική ισχύ του δανειστή – μια περίεργη εφαρμογή του ρητού του Καρλ Μαρξ: «Από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του».
Έτσι, λοιπόν, από κάθε 1.000 ευρώ που θα δίνονταν στην Αθήνα, για να μεταβιβαστούν τελικά στις γαλλικές και στις γερμανικές τράπεζες, η Γερμανία θα εγγυόταν 270 και η Γαλλία 200, με τις μικρότερες και οικονομικά ασθενέστερες χώρες να παρέχουν εγγυήσεις για τα υπόλοιπα 530 ευρώ.(1)
Αυτό ήταν το ωραίο της «διάσωσης» της Ελλάδας, τουλάχιστον από τη σκοπιά της Γαλλίας και της Γερμανίας: εναπέθετε το μεγαλύτερο βάρος της διάσωσης των γαλλικών και των γερμανικών τραπεζών στις πλάτες φορολογούμενων πολιτών από χώρες που ήταν ακόμη πιο φτωχές από την Ελλάδα, όπως η Πορτογαλία και η Σλοβακία.
Κάπως έτσι μας «μίσησαν» οι φτωχότεροι λαοί της Ευρώπης, την ώρα που μας λοιδορούσε ο πλούσιος Βορράς. Κάπως έτσι, περήφανοι λαοί στράφηκαν ο ένας εναντίον του άλλου για χάρη των Γαλλογερμανών τραπεζιτών.
Επιχείρηση «Ξεφόρτωμα»
Με το που συνέρρευσαν τα δάνεια της διάσωσης στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών, ξεκίνησε η επιχείρηση «Ξεφόρτωμα». Ήδη τον Οκτώβριο του 2011 η έκθεση των γερμανικών τραπεζών στο ελληνικό δημόσιο χρέος είχε μειωθεί θεαματικά από τα 91,4 δισ. ευρώ στα 27,8 δισ. Πέντε μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2012, είχε πέσει κάτω από τα 795 εκατομμύρια.
Εν τω μεταξύ, οι γαλλικές τράπεζες ξεφόρτωναν ακόμη πιο γρήγορα: τον Σεπτέμβριο του 2011 είχαν απαλλαγεί από ελληνικά κρατικά ομόλογα 63,6 δισ. ευρώ και τον Δεκέμβριο του 2012 τα βιβλία τους ήταν πλέον «καθαρά» από τέτοια ομόλογα. Η όλη επιχείρηση, λοιπόν, ολοκληρώθηκε μέσα σε λιγότερο από μία διετία. Αυτός υπήρξε ο πραγματικός λόγος της ελληνικής «διάσωσης».
Επίλογος
Ήταν η Κριστίν Λαγκάρντ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε τόσο αφελείς ώστε να προσδοκούν ότι το χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος θα επέστρεφε αυτά τα χρήματα και μάλιστα τοκισμένα; Φυσικά όχι. Αυταπάτες δεν έτρεφαν.
Ήξεραν ότι αυτό που έκαναν δεν ήταν παρά μια κυνική μεταφορά ζημιών από τα βιβλία των γαλλογερμανικών τραπεζών στις πλάτες των πιο αδύναμων φορολογούμενων της Ευρώπης. Ήξεραν, και ξέρουν, ότι το ελληνικό χρέος θα κουρευτεί.
Όμως το κούρεμα θα σημάνει παραδοχή στα διοικητικά συμβούλια και κοινοβούλιά τους ότι τόσα χρόνια έλεγαν ψέματα. Γι’ αυτό θα αρνούνται να το κουρέψουν «όσο τους παίρνει», με κάθε αναβολή να συνεισφέρει στην ερημοποίηση της Ελλάδας.
Και για πόσο «θα τους παίρνει»; Όσο εμείς υπογράφουμε τα παλιόχαρτα που μας παρουσιάζουν στο Eurogroup συνυπογράφοντας, ουσιαστικά, την ερημοποίηση της χώρας μας.
