Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα έγκυρο ακόμη κι αν προσέλθει στις κάλπες ποσοστό χαμηλότερο από το 50% των εχόντων δικαίωμα ψήφου, αφού η μεταρρύθμιση έχει ήδη εγκριθεί από το κοινοβούλιο.
Σχεδόν 47 εκατομμύρια πολίτες σε οκτώ χιλιάδες δήμους της Ιταλίας προσέρχονται στις κάλπες για το κρίσιμο δημοψήφισμα από το οποίο κρίνεται το μέλλον του Ματέο Ρέντσι, των ιταλικών τραπεζών, αλλά και οι ισορροπίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 07:00 και θα κλείσουν στις 23:00 τοπική ώρα (από τις 08:00 ως τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας). Το σημερινό δημοψήφισμα έχει στόχο τη συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία δίνει τέλος στην ισότητα αρμοδιοτήτων μεταξύ της ιταλικής βουλής και της γερουσίας. Μια ισότητα που ισχύει από το 1948 έως σήμερα. Η κυβέρνηση Ρέντσι πιστεύει ότι το ισχύον καθεστώς επιβραδύνει το νομοθετικό έργο, ενώ το σύστημα εκλογής των γερουσιαστών δίνει πολύ δύσκολα καθαρές πλειοψηφίες με αποτέλεσμα να καθιστά αναγκαίες τις κυβερνήσεις συνεργασίας.
Αν υπερισχύσει το «ναι», η γερουσία θα μπορεί να εκφράζεται μόνον για συνταγματικούς νόμους, την επικύρωση ευρωπαϊκών συνθηκών, σχετικά με νέους εκλογικούς νόμους, για την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας, και για την τοπική αυτοδιοίκηση. Θα απαρτίζεται από εκατό γερουσιαστές, εκ των οποίων οι εβδομήντα τέσσερις θα είναι περιφερειακοί σύμβουλοι, είκοσι ένας δήμαρχοι και πέντε θα επιλέγονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης (Μπέπε Γκρίλο, Σίλβιο Μπερλουσκόνι και Λέγκα του Βορρά) τάχθηκαν με το στρατόπεδο του «Όχι» και ζητούν την παραίτηση του Ρέντσι σε περίπτωση που ηττηθεί το «Ναι». Οι δημοσκοπήσεις δεν είναι ευοίωνες για τον πρωθυπουργό της Ιταλίας. Το κύριο λάθος του, το οποίο αναγνώρισε και ο ίδιος ο Ρέντσι, είναι πως επέλεξε να προσωποποιήσει την αναμέτρηση.
Στο μεταξύ ο επικεφαλής της Λέγκα του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι, αναφέρθηκε ευθέως σε ουσιαστικά προβλήματα σε ό,τι αφορά την εγκυρότητα της ψήφου των απόδημων Ιταλών, οι οποίοι έχουν ήδη εκφράσει την ετυμηγορία τους. «Πιστεύω ότι στα προξενεία και στις πρεσβείες μας συνέβησαν πολλά και διάφορα. Αλλά βασίζομαι στο ότι και η ψήφος των απόδημων Ιταλών θα είναι υπέρ του “όχι”, στο ότι η ψήφος αυτή θα ξεπεράσει τα ενδεχόμενα “ναι” που ο Ρέντσι εφηύρε ή αγόρασε, στις χώρες του εξωτερικού», είπε ο γραμματέας της Λέγκα.
Το λαϊκίστικο και ιδιαίτερα ισχυρό εκλογικά, Κίνημα των Πέντε Αστέρων, ξεκαθάρισε ότι επιθυμεί την επαναδιαπραγμάτευση της συμμετοχής της Ιταλίας στη ζώνη του ευρώ, σε περίπτωση που ανέλθει στην εξουσία.
Ο Λουίτζι ντι Μάιο, μέλος του Κινήματος, θέλει να «ξανασυζητήσει την ΕΕ και τις παραμέτρους του ευρώ», για να δώσει λύση στα ζητήματα της φτώχειας και των επενδύσεων στην Ιταλία. «Αν (η ΕΕ) δεν μας ακούσει, θα προτείνουμε δημοψήφισμα επάνω στο ευρώ για να ρωτήσουμε τους Ιταλούς πολίτες τι θέλουν να κάνουν», δήλωσε ο Μάιο, μιλώντας στο CNBC.
Οι Ιταλοί καλούνται επίσης να αποφανθούν αν θα καταργηθούν οι νομαρχίες με τη σημερινή τους μορφή και το Εθνικό Συμβούλιο Οικονομίας και Εργασίας (Cnel). Σε ό,τι αφορά την σχέση της κεντρικής κυβέρνησης με τις περιφέρειες, ο νόμος που καλούνται να εγκρίνουν ή να καταψηφίσουν σήμερα οι Ιταλοί προβλέπει ότι η φορολογική πολιτική, οι υποδομές και η ενέργεια πρέπει να είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας του κεντρικού κράτους, όχι κάθε δήμου και περιφέρειας.
Προτείνεται, παράλληλα, η μείωση του αναγκαίου αριθμού ψήφων για να εκλέγεται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας: από την τέταρτη ψηφοφορία θα είναι αρκετή μια πλειοψηφία τριών πέμπτων. Από την έβδομη ψηφοφορία και πέρα το απαιτούμενο όριο θα είναι τα τρία πέμπτα από όσους βουλευτές και γερουσιαστές συμμετέχουν στην ψηφοφορία.
