To διαστημόπλοιο της αποστολής ExoMars του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ΕΟΔ) και της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos πρόκειται να αρχίσει σύντομα την αναζήτηση αερίων που ενδεχομένως να σχετίζονται με ενεργή γεωλογική ή βιολογική δραστηριότητα στον Κόκκινο Πλανήτη.
Το Trace Gas Orbiter έφτασε στην τελική του τροχιά μετά από έναν χρόνο “αεροφρεναρίσματος” που έλαβε τέλος τον Φεβρουάριο. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας το σκάφος κινήθηκε στα υψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας του Άρη και τώρα πραγματοποιεί μια περιστροφή γύρω από τον πλανήτη κάθε δύο ώρες. Μετά από διαδικασίες καλιμπραρίσματος και την εγκατάσταση νέου λογισμικού, θα είναι σε θέση να αρχίσει τις επιστημονικές παρατηρήσεις.
“Πρόκειται για ένα μεγάλο ορόσημο για το πρόγραμμα ExoMars, και ένα φανταστικό επίτευγμα για την Ευρώπη” είπε η Πία Μιτσντόρφερ, mission manager του Trace Gas Orbiter. “Φτάσαμε σε αυτήν την τροχιά για πρώτη φορά μέσω αεροφρεναρίσματος και με το βαρύτερο σκάφος που έχει σταλεί ποτέ στο Κόκκινο Πλανήτη, έτοιμοι να αρχίσουμε την αναζήτηση ιχνών ζωής από τροχιά”.
Οι επστημονικές παρατηρήσεις πρόκειται να αρχίσουν μέσα σε λίγες εβδομάδες. Βασικός σκοπός είναι η καταγραφή των αποκαλούμενων “trace gases”, που αποτελούν λιγότερο από 1% του συνόλου της ατμόσφαιρας του πλανήτη. Ειδικότερα,το διαστημόπλοιο θα αναζητήσει ίχνη μεθανίου και άλλων αερίων που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν παρουσία ενεργής βιολογικής ή γεωλογικής δραστηριότητας.
Στη Γη οι ζωντανοί οργανισμοί απελευθερώνουν πολύ από το μεθάνιο του πλανήτη, ενώ είναι επίσης βασικό συστατικό πολλών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Στον Άρη, εκτιμάται πως δεν θα έχει μεγάλη διάρκεια ζωής (περίπου 400 χρόνια) επειδή διασπάται από την υπεριώδη ακτινοβολία από τον ήλιο. Εάν εντοπιστεί σήμερα, πιθανότατα θα έχει δημιουργηθεί πρόσφατα ή θα έχει απελευθερωθεί από κάποιο αρχαίο κοίτασμα.
Το Trace Gas Orbiter μπορεί να εντοπίζει και να αναλύει μεθάνιο και άλλα αέρια ακόμα και σε μικρές συγκεντρώσεις,με εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια σε σχέση με προηγούμενες μετρήσεις- ενώ είναι σε σχέση να διακρίνει τις διαφορετικές προελεύσεις. Ακόμη, τα όργανά του θα αναζητήσουν όγκους πάγου κρυμμένους κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη, που, μαζί με πιθανές πηγές αερίων, θα μπορούσαν να υποδείξουν σημεία ενδιαφέροντος για μελλοντικές προσεδαφίσεις αποστολών.
Πέρα από αυτά, το σκάφος σύντομα θα αρχίσει να λειτουργεί και ως αναμεταδότης για τα οχήματα Opportunity και Curiosity της NASA, εν όψει και των αφίξεων του InSight της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, αλλά και της άφιξης του οχήματος εδάφους του δεύτερου σκέλους της αποστολής ExoMars τον Μάρτιο του 2021.
