«Κύμα» ανατιμήσεων σαρώνει την αγορά.
Οι τιμές σε μια σειρά προϊόντων έχουν πάρει την ανιούσα, με αποτέλεσμα ο προϋπολογισμός των νοικοκυριών να επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο και ειδικά σε μια χρονική περίοδο που η πανδημία του κορωνοϊού έχει αφήσει τα σημάδια της έντονα στις τσέπες των καταναλωτών. Χαρακτηριστική είναι η εικόνα στον κλάδο των τροφίμων, όπου οι ανατιμήσεις, όπως λένε φορείς της αγοράς, έχουν αρχίσει από τον Ιανουάριο του 2021 με αποτέλεσμα να πληρώνουμε ακριβότερα τα περισσότερα είδη πρώτης ανάγκης.
Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μεσοσταθμικές αυξήσεις της τάξεως του 5%- 6% στις τιμές που πουλά η βιομηχανία προς το λιανεμπόριο από τις αρχές του έτους. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, Κωνσταντίνος Μαχαίρας «οι ανατιμήσεις αφορούν σε ολόκληρη την Ευρώπη καθώς ανεβαίνουν οι πρώτες ύλες». Σύμφωνα με τον ίδιο, έχουμε «μεσοσταθμικές αυξήσεις 5%-6% εφέτος και το λιανεμπόριο έως τώρα έχει απορροφήσει ένα 4% και στην τελική τιμή του προϊόντος έχει… περάσει ένα 2%. Με το που άνοιξαν έξω οι αγορές, ήρθαν και οι ανατιμήσεις. Είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και όχι ελληνικό». Όπως προσθέτει ο ίδιος «άρχισαν από πέρυσι τον Σεπτέμβριο με τα οικοδομικά υλικά και τα πετρελαιοειδή και τώρα βλέπουμε να συνεχίζονται με τα τρόφιμα». Ο κ. Μαχαίρας υποστηρίζει ότι η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται στα τυποποιημένα προϊόντα και είναι της τάξεως του 5%-7%.
Ο πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ αναφέρει ακόμη ότι «τα στοκ των εταιρειών λόγω της μεγάλης ζήτησης που υπήρξε πέρυσι, έχουν εξαντληθεί, άρα τώρα αγοράζουν καινούριες πρώτες ύλες με τις νέες, ακριβότερες τιμές. Ως εκ τούτου επηρεάζεται και η τιμή του τελικού προϊόντος».
Αυξήσεις – φωτιά σε πολλά προϊόντα
Αυξήσεις – φωτιά καταγράφονται σε πολλά προϊόντα. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ, Γιώργος Λεχουρίτης «οι ανατιμήσεις δεν είναι πρόσφατες, αλλά έχουν αρχίσει πολύ πριν από τις γιορτές του Πάσχα, από την αρχή του έτους». Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάζει ο κ. Λεχουρίτης, βασιζόμενος σε έρευνα του ΙΝΚΑ, στον πρωτογενή τομέα οι τιμές διαμορφώνονται ως εξής:
Τα πίτουρα από 13,5 λεπτά το κιλό σε 22,50 λεπτά το κιλό
Το καλαμπόκι από 18 λεπτά το κιλό στα 25,5 -28 λεπτά το κιλό
Το κριθάρι από 16 λεπτά το κιλό σε 26 λεπτά το κιλό
Η σόγια από 450 ευρώ ο τόνος έχει φτάσει στα 650 ευρώ ο τόνος
Όπως εξηγεί ο κ. Λεχουρίτης, «αυτές οι βασικές τροφές χρησιμοποιούνται για τα χοιρινά και παρόλο που στο χοιρινό μειώθηκε η τιμή του, τα παράγωγά του (σουβλάκια κ.α.) δεν μειώθηκαν καθόλου, όπως θα ήταν και το αναμενόμενο».
Η εικόνα στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ
Σύμφωνα με τον κ. Λεχουρίτη, στα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι πρόδηλες οι αυξήσεις στις τιμές πολλών προϊόντων. Συγκεκριμένα αναφέρει:
Οι τιμές στις σοκολάτες αυξήθηκαν σε όλη τη γκάμα τους. Σοκολάτες από 30 λεπτά η μία πωλούνται τώρα στα 37 λεπτά και άλλου είδους σοκολάτες από 1,20 ευρώ πωλούνται στα 1,35 ευρώ.
Τυροκομικά: Είδος φέτας αυξήθηκε από 8,10 ευρώ σε 8,50 ευρώ.
Ανάλογες αυξήσεις παρατηρούνται και σε άλλα προϊόντα όπως ζυμαρικά, όσπρια, ρύζι κ.α.
Οπωροκηπευτικά: Οι τιμές παρουσιάζονται αυξημένες κατά 50% καθώς, σύμφωνα με τον κ. Λεχουρίτη, «μειώθηκαν οι πάγκοι άρα αυξήθηκαν οι τιμές γιατί οι παραγωγοί – όπως ισχυρίζονται αρκετοί εξ αυτών- πήγαιναν πιο αραιά στις λαϊκές αγορές, κάθε 15 ημέρες”.
Ηλιέλαιο, καλαμποκέλαιο, βαμβακέλαιο: το 10λιτρο κόστιζε 12 ευρώ και πλέον πωλείται στα 18 ευρώ.
Χαρτικά: Αύξηση τουλάχιστον 20%- 30% μεσοσταθμικά παρατηρείται και στη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΝΚΑ, «αυτό που επικαλούνται για παράδειγμα οι πωλητές λαϊκών αγορών ότι πήγαιναν κάθε 15 ημέρες και ότι μειώθηκαν οι πάγκοι, γι’ αυτό και αυξήθηκαν οι τιμές, δεν ισχύει για τα σούπερ μάρκετ, καθώς αυτά δεν έκλεισαν καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας. Όταν θέλουμε να δικαιολογήσουμε τις αυξημένες τιμές προϊόντων, βρίσκουμε δικαιολογίες. Θεωρούμε λοιπόν ως ΙΝΚΑ ότι πολλές επιχειρήσεις βρίσκουν δικαιολογίες για να αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων. Η αύξηση των τιμών πρώτων υλών επηρεάζει τις τελικές τιμές αλλά δεν δικαιολογούνται τέτοιου είδους αυξήσεις. Παράλληλα ενώ μειώθηκε ο ΦΠΑ από το 24% στο 13% θα περιμέναμε και γενικότερη μείωση τιμών στα προϊόντα, ωστόσο αυτές δεν μειώθηκαν, παρέμειναν σταθερές ή ίσως και να αυξήθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις».
«Ράλι» και στα μέταλλα
Σημειώνεται ότι φόβους για επερχόμενο νέο «κύμα ανατιμήσεων» εκφράζουν παράγοντες της αγοράς εξαιτίας της αλματώδους αύξησης που καταγράφουν οι διεθνείς τιμές των πρώτων υλών αλλά και των επιπτώσεων της πανδημίας στη βιομηχανική παραγωγή και στις μεταφορές. Και αυτό δεν αφορά μόνο στα τρόφιμα αλλά και τα μέταλλα. Ο χαλκός για παράδειγμα σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ανέβει μέσα σε έναν μήνα περίπου 28% και από τότε που ξέσπασε η πανδημία κατά 92,14%, ενώ το αλουμίνιο από την αρχή του κορονοϊού κατά 67,44%.
Μαραβέγιας: Δεν ξέρουμε αν το κύμα των ανατιμήσεων θα είναι μόνιμο
Για το θέμα μίλησε τη Δευτέρα ο καθηγητής της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών Ναπολέων Μαραβέγιας,
“Το κύμα των ανατιμήσεων, των αυξήσεων δεν μπορούμε να ξέρουμε αν θα είναι μόνιμο ή παροδικό κύμα, δεν είναι σαφές. Αφορά βεβαίως ολόκληρο τον κόσμο. Έχει ξεκινήσει η πληθωριστική εξέλιξη από τις ΗΠΑ” είπε χαρακτηριστικά.
“Για να αντιμετωπιστεί η πανδημία σε όλες τις χώρες έχουν δοθεί δισεκατομμύρια. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα έχουν δοθεί πάνω από 20 δισ. ευρώ για να αντιμετωπιστεί και αντιμετωπίστηκε σε κάποιον βαθμό. Το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σε καμία περίπτωση, γιατί στις νότιες χώρες έχουμε μεγάλη συμμετοχή των τομέων που έχουν πληγεί όπως ο τουρισμός ή η εστίαση. Άρα, παρά τα χρήματα που δόθηκαν, δεν δόθηκε οριστική λύση” πρόσθεσε.
