Παρά τις τουρκικές παραφωνίες του τελευταίου διαστήματος και την αμετροεπή αντίδραση της Τουρκίας στην εξαγγελία της ελληνικής κυβέρνησης ότι σχεδιάζει τη δημιουργία δύο θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο, το χρονοδιάγραμμα στα ελληνοτουρκικά δεν αλλάζει.
Στις 13 Μαΐου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα επισκεφθεί την Άγκυρα και θα έχει συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το επιβεβαίωσε ο ίδιος στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες: «Πράγματι έχει οριστικοποιηθεί η ημερομηνία, θα είναι η 13η Μαΐου η ημέρα στην οποία θα βρεθώ στην Άγκυρα, ανταποδίδοντας την επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν», είπε ο πρωθυπουργός.
Η αντίδραση της Άγκυρας στην εξαγγελία για τη δημιουργία των δύο θαλάσσιων πάρκων έβαλε πάλι τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε συμπληγάδες την περασμένη εβδομάδα, καθώς, μετά το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, που επανέφερε στο προσκήνιο τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», τη σκυτάλη πήρε ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος AKP Ομέρ Τσελίκ, ο οποίος κατηγόρησε την Ελλάδα ότι με τα θαλάσσια πάρκα «σαμποτάρει τη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων με την Τουρκία». Τόνισε επίσης ότι «η Τουρκία δεν θα επιτρέψει σε καμία περίπτωση οποιαδήποτε προσέγγιση για την ανακήρυξη αυτού του θαλάσσιου πάρκου».
Δύο ημέρες νωρίτερα, με NAVTEX της υδρογραφικής υπηρεσίας της Σμύρνης, η Τουρκία είχε επιχειρήσει να θέσει εκ νέου θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, κάνοντας αναφορά στο κείμενο της NAVTEX σε νησιά όπως η Σαμοθράκη, η Λήμνος, η Μυτιλήνη, για τα οποία, όπως αναφέρεται στο κείμενο, «εκδίδονται προειδοποιήσεις για στρατιωτικές ασκήσεις, κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών».
Το κερασάκι στην τούρτα, ωστόσο, ήταν η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Άμυνας για τα θαλάσσια πάρκα που κατέληγε ότι «ως υπουργείο, βρισκόμαστε σε επαγρύπνηση για την προστασία των δικαιωμάτων, των ενδιαφερόντων και των συμφερόντων μας στο Αιγαίο και την αποτροπή των μονομερών προσπαθειών της Ελλάδας για τη δημιουργία τετελεσμένων». Όλα αυτά λίγες μόλις ημέρες πριν από τη συνάντηση των αντιπροσωπειών Ελλάδας και Τουρκίας στην Αθήνα, σήμερα, για τον επόμενο γύρο των συνομιλιών για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Η κυβέρνηση επέλεξε να απαντήσει στις προκλήσεις αυτές διά του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη, ο οποίος επεσήμανε μεν ότι είναι «δεδομένη η θέση μας για συνέχιση του διαλόγου», χαρακτήρισε όμως επίσης δεδομένο ότι η Ελλάδα «δεν υποχωρεί από τα κυριαρχικά της δικαιώματα».
Για το θέμα τοποθετήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής και ο πρωθυπουργός, ο οποίος τόνισε ότι «η Ελλάδα ασκεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο Αιγαίο με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας» και χαρακτήρισε «παντελώς αδικαιολόγητη» την αντίδραση της Τουρκίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσέθεσε, πάντως, ότι δεν θεωρεί πως «η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων οδηγεί αυτόματα στην υπόθεση εργασίας ότι οι βασικές θέσεις της Τουρκίας όσον αφορά το κρίσιμο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο έχουν αλλάξει». Όπως είπε, παραμένουν βαθιά προβληματικές, κάτι που πάντως δεν απαγορεύει να συζητούμε, να διαμορφώνουμε ένα γενικότερο καλό κλίμα και να επενδύουμε περισσότερο στη θετική ατζέντα και λιγότερο στα θέματα στα οποία ξεκάθαρα διαφωνούμε.
Γενικότερα, η Ελλάδα προσέρχεται στις επόμενες συναντήσεις για την ελληνοτουρκική προσέγγιση με χαμηλές προσδοκίες. Όπως επεσήμανε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, «η βασική δική μας τοποθέτηση εξαρχής ήταν ότι οι θέσεις των δύο μερών δεν πρόκειται να αλλάξουν. Εκείνο το οποίο θα επιχειρήσουμε θα είναι να δίδουμε έμφαση στα σημεία εκείνα τα οποία είναι αμοιβαίως επωφελή και μπορούν να μας βοηθήσουν στο να προχωρήσουμε λίγο καλύτερα στη σχέση μας. Να είμαστε σε μια κατάσταση η οποία, πρώτον, θα μας επιτρέπει να είμαστε σε μια σχετική ηρεμία και, δεύτερον, όταν παρουσιάζονται οι εντάσεις, αυτές να μην οδηγούν σε μείζονες κρίσεις».
Διπλωματικές πηγές αποδίδουν τις τουρκικές παραφωνίες στην πίεση που ασκεί στον Ερντογάν η κεμαλική αντιπολίτευση, η οποία ανέδειξε και το θέμα με τα θαλάσσια πάρκα. Ο Τούρκος Πρόεδρος έχει δείξει μέχρι στιγμής στο θέμα αυτό ότι δεν θέλει να αφήσει κανένα θέμα εξωτερικής πολιτικής να γίνει εργαλείο στα χέρια του CHP. Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα δεν παραγνωρίζουν, πάντως, ότι η Τουρκία, παρά το καλό κλίμα και την αποχή από προκλητική δραστηριότητα επί του πεδίου, δεν έχει υποχωρήσει ούτε βήμα από τις θέσεις της και επαναφέρει ανά τακτά χρονικά διαστήματα είτε τις «γκρίζες ζώνες» είτε την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών.
