Ενώ η Τουρκία ετοιμάζεται για το δημοψήφισμα ΝΑΙ ή ΟΧΙ σε ένα προεδρικό σύστημα στις 16 Απριλίου, δημοσιοποιήθηκε κι άλλο κρούσμα δίωξης, γνωστού δημοσιογράφου, ενώ το σαρωτικό κύμα εκκαθαρίσεων, έπληξε άλλους 300 ακαδημαϊκούς.
Ένα τέτοιο προεδρικό σύστημα, θα συγκεντρώσει πολλές εξουσίες στα χέρια του προέδρου Ερντογάν, ενώ η ήδη αυταρχική συμπεριφορά του οποίου προκαλεί οργή, ιδίως στην Ευρώπη, η οποία ωστόσο την ανέχεται λόγω της κρίσης προσφύγων.
Τα επίπεδα καταστολής της ελευθερίας του Τύπου και της ελευθερίας έκφρασης έχουν αγγίξει τα όρια σοβαρού συναγερμού, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου και την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Αυτό αναφέρει σε έκθεσή του, 25 σελίδων, ο Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Νιλς Μούζνιεκς, η οποία βασίστηκε σε παρατηρήσεις κατά τις επισκέψεις του στην Τουρκία, τον Απρίλιο και το Σεπτέμβριο του 2016. Ο ανώτερος θεσμός της Ευρώπης για τα Δικαιώματα, καλεί την Άγκυρα να «αλλάξει επειγόντως πορεία» και να αναστρέψει τις παραβιάσεις των ελευθεριών. Ο Επίτροπος εκφράζει ανησυχίες για τις συνταγματικές αλλαγές που θα ψηφιστούν στο δημοψήφισμα και επικρίνει τον «ευρύ ορισμό» των τουρκικών αρχών περί τρομοκρατίας και τρομοκρατών, στους οποίους συγκαταλέγουν ακόμη και ανθρώπους που δεν ενθαρρύνουν βία.
«Αρχίστε να ξεχωρίζετε» τρομοκρατία – κριτική
Η έκθεση αναφέρει τις φυλακίσεις δεκάδων δημοσιογράφων, τη διάβρωση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, την ευρεία χρήση των νόμων περί δυσφήμισης που χρησιμοποιούνται για να φιμωθούν επικριτές της κυβέρνησης, τη λογοκρισία στο ίντερνετ και τη χρήση κρατικών πόρων για τη χρηματοδότηση φιλοκυβερνητικών μέσων ενημέρωσης.
Ο Μούιζνιεκς καλεί επιτακτικά την τουρκική πολιτική ηγεσία «να αρχίσει να ξεχωρίζει την τρομοκρατική πράξη από την κριτική και τη διαφωνία και να επιδείξει υπευθυνότητα και ανοχή όπως αναμένεται σε μια δημοκρατική κοινωνία».
Περίπου 41.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί από τον Ιούλιο, ενώ περισσότεροι από 100.000 έχουν απολυθεί από θέσεις στο δημόσιο. Εκατοντάδες μέσα ενημέρωσης έκλεισαν, ενώ περίπου 150 δημοσιογράφοι και αρκετοί φιλοκούρδοι βουλευτές, φυλακίστηκαν.
Χασάν Τζεμάλ: Η δημοσιογραφία δεν είναι έγκλημα
Το πιο πρόσφατο κρούσμα, είναι η καταδίκη του δημοσιογράφου Χασάν Τζεμάλ σε τρίμηνη φυλάκιση, με αναστολή ενός έτους, για «τρομοκρατική προπαγάνδα». Αφορμή, έγραψε η Χουριέτ, ήταν ένα άρθρο του του 2016, που αφορούσε στελέχη του παράνομου PKK. Στη δεύτερη ακρόαση της δίκης του, που έγινε στις 14 Φεβρουαρίου, ο Τζεμάλ κατηγορήθηκε ακόμη για «εξύμνηση του εγκλήματος και εγκληματιών». «Δημοσιογραφώ εδώ και 47 χρόνια. Για πρώτη φορά κατηγορούμαι για άρθρα και βιβλία που έγραψα», είπε ο δημοσιογράφος στη διάρκεια της ακρόασης. Πάντα υποστήριζα την ειρήνη, είπε. «Η δημοσιογραφία δεν είναι έγκλημα. Δεν υπάρχει νόμος, ελευθερία και δημοκρατία σε μια κοινωνία όπου η δημοσιογραφία είναι έγκλημα».
Ο Τζεμάλ είναι αντιμέτωπος και με άλλη δίκη κατηγορούμενος για τρομοκρατία, ενόσω εκτελούσε για μία ημέρα χρέη αρχισυντάκτη στην Özgür Gündem, στα πλαίσια εκστρατείας αλληλεγγύης προς την εφημερίδα. Η εφημερίδα έχει κλείσει από τις 26 Αυγούστου, γιατί… «δρούσε ως όργανο» και «διεξήγαγε προπαγάνδα υπέρ του ΡΚΚ» . Εκτός του Τζεμάλ, σε δύο δικαστήρια της Κωνσταντινούπολης διεξάγονται δίκες περισσότερων από 20 δημοσιογράφων και διανοουμένων , μεταξύ των οποίων οι Αϊσέ Ντουζκάν, Ρατζίπ Ντουράν, Αλί Τσελεμπί, Τσαν Ντουντάρ και Νεσμιγιέ Αλπάι, οι οποίοι μετείχαν στην εκστρατεία αλληλεγγύης στην Özgür Gündem. Οι εισαγγελείς στη δίκη της γλωσσολόγου Νεσμιγιέ Αλπάι, ζήτησαν να φυλακιστέι για οχτώ χρόνια.
Απέλυσαν και 330 ακαδημαϊκούς
Με νέο διάταγμα έκτακτης ανάγκης που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της τουρκικής κυβέρνησης στις7 Φεβρουαρίου, εκδιώχθηκαν άλλοι 4.464 δημόσιοι υπάλληλοι, μεταξύ των οποίων 330 ακαδημαϊκοί. Από αυτούς, οι 115 είχαν υπογράψει και αίτημα «Ακαδημαϊκοί για την Ειρήνη», όπου επικρίνονταν οι πολεμικές επιχειρήσεις στα νοτιοανατολικά της χώρας. Οι περισσότεροι, υπηρετούσαν στα πανεπιστήμια της Άγκυρας και του Μαρμαρά.
Στο Τμήμα Θεάτρου του Πανεπιστημίου της Άγκυρας, απέμειναν μόλις τέσσερις καθηγητές και αυτό δεν μπορεί πια να λειτουργήσει, ανέφερε η Σουρεϊγιέ Καράτσαμπεϊ, που είχε εκδιωχθεί με προηγούμενο διάταγμα. Και ο καθηγητής στο Μαρμαρά, Ιμπραίμ Καμπόγλου, εκδιώχθηκε γιατί είχε πει πως το σύνταγμα δεν μπορεί να αλλάξει ενόσω διαρκεί κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Στον κατάλογο των διωκόμενων και ο πρώτος νευροψυχολόγος της χώρας, καθηγητής Εγκέτ Ογκτέμ Τανέρ, ο πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας Ιμπραήμ Γιατζιτσί που ήταν σύμβουλος σε θέματα πολιτισμού του δημάρχου της Σμύρνης, Αζίζ Κοτσάογλου.
Η καθηγήτρια Φουντά Μπασαράν, είπε πως τα Τμήματα Πολιτικών Επιστημών, Επικοινωνιών, Γλώσσας και Γεωγραφίας, στην Άγκυρα, είναι πια άδειοι τοίχοι.
