Σύμφωνα με έρευνα, πριν από περίπου 930.000 χρόνια ο πληθυσμός των προγονικών μορφών του είδους μας μειώθηκε σε μόλις 1.280 άτομα!
Σήμερα υπάρχουν περισσότερα από 8 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη μας.
Ωστόσο, αν ένας ερευνητής εξέταζε τον κόσμο κάποια στιγμή πριν 800.000 και 900.000 χρόνια, θα έβλεπε μια εντελώς διαφορετική εικόνα.
Αυτό επιχείρησαν να κάνουν ερευνητές στο Τέξας χρησιμοποιώντας ένα πρόσφατα αναπτυγμένο γονιδιωματικό μοντέλο που προβλέπει τα μεγέθη ανθρώπινων πληθυσμών του παρελθόντος μέσα από σημερινά ανθρώπινα γονιδιώματα.
Το μοντέλο ανίχνευσε μια μείωση στο μέγεθος του πληθυσμού των προγόνων μας από περίπου 100.000 άτομα σε περίπου 1280, κατά τη διάρκεια της μετάβασης από το πρώιμο στο μέσο Πλειστόκαινο και διαπίστωσε ότι αυτή η μείωση του πληθυσμού διήρκεσε για περίπου 117.000 χρόνια. Οι ερευνητές λένε ότι περίπου το 98,7% του πληθυσμού των προγόνων μας χάθηκε στην αρχή αυτής της φάσης.
Η μείωση του πληθυσμού (την οποία οι ερευνητές ονομάζουν πληθυσμιακή συμφόρηση) φαίνεται να συνέπεσε τόσο με τις μεγάλες κλιματικές αλλαγές-με αύξηση των παγετώνων, αλλά και με μεγάλες περιόδους ξηρασίας στην Αφρική και την Ευρασία. Η ιστορία του μεγέθους του πληθυσμού είναι απαραίτητη για τη μελέτη της ανθρώπινης εξέλιξης.
Ωστόσο, ο υπολογισμός του μεγέθους του ανθρωπίνου πληθυσμού κατά τη διάρκεια του Πλειστόκαινου ήταν εμφανώς δύσκολος. Οι επιστήμονες βασίστηκαν σε ένα γονιδιωματικό μοντέλο που παράχθηκε χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο που ονομάζεται FitCoal (γρήγορη απειροελάχιστη διαδικασία συγχώνευσης χρόνου) για να ανατρέξουν στην ανθρώπινη εξελικτική ιστορία αναλύοντας τις γονιδιωματικές αλληλουχίες από 3.154 σύγχρονους ανθρώπους.
Το δείγμα περιλάμβανε άτομα από 10 αφρικανικούς και από 40 μη αφρικανικούς πληθυσμούς.
Οι ερευνητές βρήκαν στοιχεία «σοβαρής συμφόρησης πληθυσμού» σε καθέναν από τους 10 αφρικανικούς πληθυσμούς που «οδήγησαν τον προγονικό ανθρώπινο πληθυσμό κοντά στην εξαφάνιση», όπως έγραψαν οι επιστήμονες στην εργασία τους, αλλά μόνο ένα τέτοιο αδύναμο σήμα εντοπίστηκε στους 40 μη αφρικανικούς πληθυσμούς.
«Το γεγονός ότι το μοντέλο FitCoal μπορεί να ανιχνεύσει το αρχαίο σοβαρό σημείο συμφόρησης με έστω και λίγες γονιδιωματικές ακολουθίες συνιστά μια σημαντική ανακάλυψη», λέει ο ανώτερος συγγραφέας Δρ Yun-Xin Fu, ένας θεωρητικός γενετιστής στο Κέντρο Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου του Τέξας.
Το προτεινόμενο σημείο συμφόρησης συνέπεσε επίσης με την εποχή που πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι έζησε ο τελευταίος κοινός πρόγονος των Ντενίσοβαν, των Νεάντερταλ και των σύγχρονων Homo sapiens, αλλά η θεωρία της συμφόρησης πρέπει να ελεγχθεί έναντι των αρχαιολογικών και των απολιθωμάτων του ανθρώπου, γράφουν οι Nick Ashton και Chris Stringer.
Οι συγγραφείς προτείνουν επίσης ότι αυτή η έρευνα μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση ενός προφανούς κενού στο αρχείο απολιθωμάτων των ανθρώπινων προγόνων στην Αφρική και την Ευρασία κατά τα μέσα της εποχής του Πλειστόκαινου (2,6 εκατομμύρια έως 12.000 χρόνια πριν).
«Το χάσμα στα αφρικανικά και ευρασιατικά αρχεία απολιθωμάτων μπορεί να εξηγηθεί από αυτό το σημείο συμφόρησης στην Πρώιμη Εποχή του Λίθου.
Συμπίπτει με αυτήν την προτεινόμενη χρονική περίοδο σημαντικής απώλειας απολιθωμάτων», λέει ο ανώτερος συγγραφέας, αναπληρωτής καθηγητής Giorgio Manzi, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης.
Ωστόσο, οι συγγραφείς σημειώνουν ότι πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. «Το νέο εύρημα ανοίγει ένα νέο πεδίο στην ανθρώπινη εξέλιξη επειδή θέτει πολλά ερωτήματα σχετικά με τα μέρη όπου έζησαν αυτά τα άτομα, με το πώς ξεπέρασαν τις καταστροφικές κλιματικές αλλαγές και με το αν η φυσική επιλογή κατά τη διάρκεια της συμφόρησης επιτάχυνε την εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου». λέει ο ανώτερος συγγραφέας Dr Yi-Hsuan Pan, από το Normal University της Ανατολικής Κίνας.
Εξελίξεις όπως η ικανότητα ελέγχου της φωτιάς μπορεί να συνέβαλαν στην μεταγενέστερη ταχεία αύξηση του πληθυσμού πριν από 813.000 χρόνια που παρατηρήθηκε στο μοντέλο. «Αυτά τα ευρήματα είναι μόνο η αρχή», λέει ο ανώτερος συγγραφέας καθηγητής Li Haipeng, από την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών.
«Οι μελλοντικοί στόχοι με βάση αυτή τη γνώση θα σκιαγραφήσουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της ανθρώπινης εξέλιξης κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου από το Πρώιμο στο Μέσο Πλειστόκαινο, η οποία με τη σειρά της θα συνεχίσει να αποκαλύπτει το μυστήριο που είναι η πρώιμη ανθρώπινη καταγωγή και εξέλιξη».
Η εν λόγω έρευνα δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Science.
