Σοκάρουν τα στοιχεία για την επίπτωση της αυξημένης κατάθλιψης σε εφηβικό πληθυσμό, που καταγράφονται σε επιδημιολογική μελέτη ακούσιων και ακούσιων ατυχημάτων σε παιδιά και εφήβους, που διενεργήθηκε τη διετία 2016-2017 στην Παιδιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Βόλου.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, επτά κορίτσια αποπειράθηκαν να αυτοκτονήσουν παίρνοντας χάπια ενώ 123 παιδιά νοσηλεύτηκαν με αιτία δηλητηρίασης. Το συνηθέστερο αίτιο που προκαλεί δηλητηρίαση στα παιδιά είναι τα φάρμακα (37%), ακολουθούν τα προϊόντα οικιακής χρήσης (28%) και ο καπνός (26%), και άλλα αίτια πχ. ουσίες που περιέχονται σε παιχνίδια (9%).
Τα αποτελέσματα της μελέτης:
“ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΚΟΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΟΥΣΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΙ ΕΦΗΒΟΥΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ, (ΛΗΨΗ ΤΟΞΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ Ή ΑΛΛΗΣ ΟΥΣΙΑΣ), ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΥΣ Ή ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ (1/01/2016-30/09/2017)
Κωνσταντίνος Τσάκος, Ηλίας Κατσαρός, Μαρία Σαρηγιάννη, Δήμητρα Παπακυρίτση, Μαρία – Ιωάννα Αποστόλου, Ελένη Ατματζίδου, Γεωργία Πέτρου, Δημήτρης Στόγιας , Δήμος Βατίδης, Αναστασία Αναστασίου-Κατσιαρδάνη
Παιδιατρική Κλινική Γενικό Νοσοκομείο Βόλου «Αχιλλοπούλειο», Βόλος, Νομός Μαγνησίας
Τα ατυχήματα και οι δηλητηριάσεις αποτελούν τη συχνότερη αιτία εισαγωγής των παιδιών στο Νοσοκομείο και το συχνότερο αίτιο θνητότητας, παγκοσμίως.
Δηλητηρίαση καλείται η κατάσταση κατά την οποίαν ο οργανισμός εκτίθεται σε χημική ή τοξική ουσία (εισέρχεται συνήθως από το στόμα το αναπνευστικό, ή το δέρμα) που επηρεάζει δυσμενώς τη λειτουργία του.
Στην παρούσα μελέτη δεν συμπεριελήφθησαν οι δηλητηριώδεις νύξεις, νυγμοί και δήγματα. Οι δηλητηριάσεις χωρίζονται σε: τυχαίες (ακούσιες) και από πρόθεση (εκούσιες). Οι εκούσιες (απόπειρα αυτοκτονίας) δηλητηριάσεις, εμφανίζονται σε πολύ μικρότερο ποσοστό σε σχέση με τις ακούσιες και αφορούν κυρίως εφήβους.
Σκοπός: H καταγραφή και επιδημιολογική αποτύπωση του αριθμού και του είδους των περιστατικών δηλητηρίασης, σε σχέση με δημογραφικούς (φύλο, ηλικία) και περιβαλλοντικούς παράγοντες (εποχή, αίτιο, είδος τοξικής ουσίας) και ο σχολιασμός των αποτελεσμάτων, για εξαγωγή συμπερασμάτων και προτάσεων.
Μέθοδος/Υλικό: Η μελέτη περιέλαβε όλα τα περιστατικά δηλητηριάσεων τα οποία νοσηλεύτηκαν στην Παιδιατρική κλινική του Νοσοκομείου Βόλου, από 01/01/2016 έως 30/09/2017 για τα οποία πήραμε πληροφορίες από το ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής «ΑΣΚΛΗΠΕΙΟΣ», αλλά και από το αντίστοιχο έντυπο αρχείο του ΤΕΠ και της Κλινικής που διαθέτουμε. Περάστηκαν στο XL σε σχέση με τους προαναφερόμενους παράγοντες, οι οποίοι καταγράφηκαν ως μεταβλητές συσχέτισής τους, στην επεξεργασία.
Αποτελέσματα: Από τα 123 παιδιά που νοσηλεύθηκαν με αιτία δηλητηρίασης τα 67 (55%) ήταν αγόρια. Διαχωρίστηκαν σε 4 ηλικιακές ομάδες: (0-1 έτος, 1-2 ετών, 2-6 ετών και >6 ετών). Παρατηρήθηκε εμφανής υπεροχή της επίπτωσης των ατυχημάτων στις ηλικίες 1-2 και 2-6 ετών με 80% συνολική εμφάνιση σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες , ενώ οι ηλικίες 0-1 ετών (6%) και >6 ετών (14%) εμπλέκονται σπανιότερα.
Κύρια κατηγορία τοξικής ουσίας που ελήφθη στις ηλικιακές ομάδες 0-1 έτος και 1-2 ετών είναι ο καπνός και τα προϊόντα του, ενώ στις μεγαλύτερες ηλικίες η λήψη φαρμάκων (ακούσια ή εκούσια).
Το συνηθέστερο αίτιο που προκαλεί δηλητηρίαση στα παιδιά είναι τα φάρμακα (37%), ακολουθούν τα προϊόντα οικιακής χρήσης (28%) και ο καπνός (26%), και άλλα αίτια πχ. ουσίες που περιέχονται σε παιχνίδια (9%). Η εποχή δεν φάνηκε να επηρεάζει την επιρρέπεια σε ατυχήματα καθώς για το 2016 τα ποσοστά εμφάνισης είναι ισο-μοιρασμένα (~25%) στη διάρκεια του χρόνου.
Όλα τα περιστατικά αντιμετωπίστηκαν σύμφωνα με τις οδηγίες του Κέντρου Δηλητηριάσεων ( η σύσταση για γαστρικές πλύσεις και εν συνεχεία χορήγηση ενεργού άνθρακα κυριαρχεί με 52%, ποσοστό και έχει σαφή και άμεση σχέση με το είδος της τοξικής ουσίας που καταναλώνεται στην κάθε περίπτωση, όπως η κατάποση καπνού. Σημαντικό εύρημα είναι το γεγονός ότι από το σύνολο των περιστατικών μόνο σε 1 είχαμε επιπλοκές (κατάποση νέφτη→χημική πνευμονία), το οποίον παρέμεινε έξι 24ωρα για iv ampicilline, και εξήλθε χωρίς επιπλοκές.
Τέλος, σημειώθηκαν 8 περιστατικά εφήβων, με εκούσια λήψης φαρμάκου, τα 7 αφορούν απόπειρες αυτοκτονίας και είναι όλα κορίτσια, ενώ ένα αγόρι διαζευγμένων με προβλήματα υγείας γονέων, έκανε χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.
Συμπεράσματα: Μεγαλύτερη επιρρέπεια σε ακούσια κατάποση τοξικής ουσίας έχουμε στην ομάδα 1-6 ετών, με μικρή υπεροχή των αγοριών και κυρίαρχα αίτια τα φάρμακα και ο καπνός καθώς και τα προϊόντα οικιακής χρήσης (ανάλογα την ηλικιακή ομάδα), γι’ αυτό και απαιτείται φάρμακα και άλλες τοξικές ουσίες να σφραγίζονται με ασφάλεια και να φυλάσσονται σε μη προσβάσιμες θέσεις για τα παιδιά.
Τέλος, απαιτείται μεγαλύτερη επαγρύπνηση και επικοινωνία με τη κρίσιμη ηλικιακή ομάδα των εφήβων, ιδιαίτερα από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον, γιατί ο κίνδυνος της απόπειρας αυτοκτονίας είναι αυξημένος εξ αιτίας της αυξημένης επίπτωσης κατάθλιψης, σε αυτή την ηλικία, σύμφωνα με τους Παιδοψυχιάτρους.”
