Στα συρτάρια των εφοριών λιμνάζουν εκατομμύρια ευρώ από επιστροφές φόρων, που μπορούν μάλιστα να αποδοθούν άμεσα σε επιχειρήσεις και φορολογούμενους, τονώνοντας τζίρους, οικογενειακούς προϋπολογισμούς, κατ’ επέκταση και την αγορά, όμως ουδείς τα αναζητεί.
Ειδικότερα, με βάση και τα τελευταία στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου 2023, στα «αζήτητα» παρέμεναν 780,70 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 475,35 εκατ. ευρώ είναι σε εκκρεμότητα άνω των 90 ημερών, ενώ τα 305,35 εκατ. ευρώ δεν έχουν συμπληρώσει το τρίμηνο από την ημερομηνία έκδοσης του Ατομικού Φύλλου Έκπτωσης (ΑΦΕΚ). Από τα συγκεκριμένα λοιπόν στοιχεία προκύπτει ότι περίπου το 40% των επιστροφών φόρου που μπορεί να δοθεί άμεσα στους δικαιούχους είναι καθηλωμένο στα κρατικά ταμεία, καθώς δεν έχει αναζητηθεί από κανένα πρόσωπο, φυσικό ή νομικό.
Πάρα πολλές βέβαια είναι οι περιπτώσεις, όπως τονίζουν τα στελέχη της ΑΑΔΕ, που αφορούν είτε φόρους για τους οποίους οι δικαιούχοι δεν έχουν προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά, είτε οι δικαιούχοι δεν ανταποκρίνονται στις ειδοποιήσεις της εφορίας. Επισημαίνουν μάλιστα ότι η μη προσέλευση των δικαιούχων για να εισπράξουν τις επιστροφές φόρου οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στον φόβο του ελέγχου των δικαιολογητικών, ή ακόμη και σε έναν γενικότερο φορολογικό έλεγχο, που μπορεί να προκαλέσουν τυχόν ελλιπή δικαιολογητικά.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι από τον Νοέμβριο του 2022 έχουν επιταχυνθεί οι διαδικασίες επιστροφής φόρων εισοδήματος, ειδικά στις επιχειρήσεις, ενώ αυτοματοποιούνται και οι επιστροφές ΦΠΑ, για τις οποίες μειώνεται από 90 σε 45 ημέρες ο χρόνος εντός του οποίου η φορολογική διοίκηση εξετάζει τα αιτήματα επιστροφής φόρου που αφορούν το φορολογικό έτος ή τα φορολογικά έτη για τα οποία οι εκδότες εφαρμόζουν αποκλειστικά την ηλεκτρονική τιμολόγηση. Συγκεκριμένα, με βάση το νέο καθεστώς, σε περίπτωση που από την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος προκύπτει πιστωτικό υπόλοιπο προς επιστροφή, η επιπλέον διαφορά επιστρέφεται στην επιχείρηση, χωρίς να απαιτείται η υποβολή αίτησης. Βέβαια, πριν από την επιστροφή των φόρων θα διενεργείται πάντα από το ηλεκτρονικό σύστημα ELENXIS έλεγχος με βάση τα κριτήρια κινδύνου, και σε όσες περιπτώσεις διαπιστωθεί ότι υπάρχει πρόβλημα, τον λόγο θα έχουν οι ελεγκτές, αλλά σε κάθε περίπτωση όλοι οι έλεγχοι θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί σε διάστημα 10 ημερών. Αναλυτικότερα, με βάση τη διαδικασία που ισχύει σήμερα:
- Σε περίπτωση που με την υποβολή των αρχικών ή τροποποιητικών δηλώσεων προκύπτει πιστωτικό υπόλοιπο προς επιστροφή, αυτό επιστρέφεται από τη Φορολογική Διοίκηση κατόπιν κεντρικής αξιολόγησης με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, τα οποία δεν δημοσιοποιούνται. Η αξιολόγηση υλοποιείται στη βάση του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Elenxis.
- Διαχείριση αξιολογημένων πιστωτικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος: Ο προϊστάμενος της υπηρεσίας που είναι αρμόδιος για την επιστροφή του φόρου ανακτά αμελλητί τα προαναφερόμενα αρχεία στο ΟΠΣ Elenxis και προβαίνει άμε[1]σα και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν των 10 εργάσιμων ημερών από την ανάκτηση των αρχείων χαρακτηρισμένων με την ένδειξη «Άμεση επιστροφή» ή «Κατόπιν ελέγχου» στις ακόλουθες ενέργειες κατά περίπτωση: α) Για τις πιστωτικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που περιλαμβάνονται στο αρχείο με την ένδειξη «Άμεση επιστροφή», το οποίο αναρτάται στην αρμόδια ΔΟΥ παραλαβής της δήλωσης, ενεργεί πριν από την επιστροφή, ελέγχοντας εάν πληρούνται ή όχι ένα ή περισσότερα από τα ειδικά κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, με βάση τα οποία η δήλωση πρέπει να παραπεμφθεί για φορολογικό έλεγχο. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί η συνδρομή έστω ενός εκ των ειδικότερα οριζομένων κριτηρίων ο προϊστάμενος της ΔΟΥ που είναι αρμόδιος για την παραλαβή της δήλωσης από την οποία προκύπτει η επιστροφή φόρου, ενημερώνει τον προϊστάμενο της υπηρεσίας που είναι αρμόδια για τον φορολογικό έλεγχο, εφόσον είναι διαφορετικός. Ο αρμόδιος για τον φορολογικό έλεγχο προϊστάμενος, εντός προθεσμίας 10 εργάσιμων ημερών του πρώτου εδαφίου, εισηγείται την επιλογή της υπόθεσης για έλεγχο πριν από την επιστροφή, με πλήρη αιτιολόγηση. β) Για τις πιστωτικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, που περιλαμβάνονται στο αρχείο με την ένδειξη «Κατόπιν ελέγχου», ο προϊστάμενος της υπηρεσίας που είναι αρμόδια για τον φορολογικό έλεγχο προβαίνει σε έκδοση εντολής ελέγχου εντός 5 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία που εμφανίζονται στο ΟΠΣ Elenxis ως «Υποψήφιες στη ΦΕΥ».
- Για τις περιπτώσεις δικαιούχων που έτυχαν επιστροφής χωρίς έλεγχο, δύναται να διενεργείται εκ των υστέρων έλεγχος σε δείγμα που επιλέγεται.
- Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης των ηλεκτρονικά υποβαλλόμενων πιστωτικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, που χαρακτηρίστηκαν με την ένδειξη «Άμεση επιστροφή» ή «Κατόπιν ελέγχου», εκδίδονται κεντρικά ψηφιακά Ατομικά Φύλλα Έκπτωσης (ΑΦΕΚ), με ανάλογη σήμανση. Τα ΑΦΕΚ με την ένδειξη «Άμεση επιστροφή» εκκαθαρίζονται κεντρικά μετά την πάροδο της δεκαήμερης προθεσμίας οριστικοποίησης του αρχείου των αξιολογημένων πιστωτικών δηλώσεων, ενώ για τα ΑΦΕΚ με την ένδειξη «Κατόπιν ελέγχου», καθώς και για τα ΑΦΕΚ με την ένδειξη «Άμεση επιστροφή» για τα οποία ο αρμόδιος προϊστάμενος εισηγήθηκε τον έλεγχο, η εκκαθάρισή τους διενεργείται από τις ΔΟΥ μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου. Κατά την επιστροφή του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων εφαρμόζονται οι διατάξεις περί αποδεικτικού ενημερότητας και συμψηφισμού αντίστοιχα, κατά περίπτωση, ενώ εφαρμόζεται και η διάταξη περί συμψηφισμού για οφειλές σε Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ).
