«Οι Αμερικανοί δεν μπλοφάρουν, αυτό είναι σίγουρο», είπε ανώτερη διπλωματική πηγή , αξιολογώντας το τεταμένο κλίμα και τον πόλεμο δηλώσεων που επισκίασε την σύνοδο του ΝΑΤΟ, στην αμερικανική πρωτεύουσα για την 70η επέτειο από την ίδρυσή του, μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας για την πώληση του πυραυλικού συστήματος S-400.
Η αγορά πυραύλων S-400, αξίας 2,5 δισ. δολαρίων, από την Ρωσία, στην οποία προχώρησε η Τουρκία, παραβιάζει την αρχή του ΝΑΤΟ περί διαλειτουργικότητας, υπονομεύοντας τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών.
Σύμφωνα με την ίδια διπλωματική πηγή ένα πιθανό σενάριο είναι η “αναβολή παράδοσης των S-400”, θεωρώντας πολύ δύσκολη την προοπτική για οριστική ρήξη στις σχέσεις των δύο κρατών.
Εάν όμως η Τουρκία παραλάβει τους πυραύλους, τον Ιούλιο, η Ουάσιγκτον σκοπεύει να αναθεωρήσει το πλαίσιο αμυντικής και οικονομικής συνεργασίας με την Άγκυρα.
Η αμερικανική κυβέρνηση έχει επιστρατεύσει κάθε μέσο για να αποθαρρύνει την Τουρκία από την αγορά των S-400. Το Πεντάγωνο προσέφερε πυραύλους Πάτριοτ, καλύτερη τεχνολογία με χαμηλότερο κόστος.
Ωστόσο, ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, έχασε την προθεσμία της 31ης Μαρτίου για την αγορά των Πάτριοτ. Ως άλλη μία παραχώρηση, η κυβέρνηση Τραμπ έχει δώσει το ελευθέρας στην Τουρκία για την αγορά πετρελαίου από το Ιράν.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι όμως δεν αντέχουν άλλο τους τακτικισμούς και τον απολυταρχισμό του Ερντογάν. Λευκός Οίκος, Πεντάγωνο, Στέιτ Ντιπάρτμεντ και Κογκρέσο είναι σε κοινή γραμμή. Το Πεντάγωνο δεν θα επιτρέψει να πέσει η υπερσύγχρονη αόρατη (stealth) τεχνολογία των F-35 του στα χέρια Ρώσων στρατιωτικών ακολούθων που δουλεύουν με την Τουρκία, στο πλαίσιο της συνεργασίας για τους S-400.
Τυχόν αναστολή παράδοσης των μαχητικών F-35, θα οδηγήσει στην αναθεώρηση και άλλων πλευρών της αμυντικής συνεργασίας. Η αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, στη νότια Τουρκία, αποτελεί έναν συμβολικό εφοδιαστικό κόμβο για τις αμερικανικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Τουρκία.
Η Τουρκία χρησιμοποιεί το Ιντζιρλίκ για να εκβιάσει παραχωρήσεις. Απειλεί σε τακτική βάση να ακυρώσει την εξάμηνη συμφωνία εκμίσθωσης, ενώ διατηρεί το δικαίωμα να εκδιώξει τις αμερικανικές δυνάμεις εντός προθεσμίας 72 ωρών.
Το Ιντσιρλίκ για το αμερικανικό Πεντάγωνο, δεν φαντάζει πια τόσο αναγκαίο καθώς, πλέον, υπάρχουν εναλλακτικές σκέψεις για συμφωνίες εκμίσθωσης στην Ιορδανία, την Κύπρο και τη Ρουμανία.
Παρά τους εορτασμούς για την 70η παρουσία του ΝΑΤΟ, το κλίμα ανάμεσα στα μέλη ήταν λιγότερο πανηγυρικό. Κυρίως, όχι για τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Mάικ Πενς, ο οποίος είναι εξοργισμένος με τη Γερμανία λόγω των πολύ χαμηλών αμυντικών δαπανών της, όπως προηγουμένως και ο Ντόναλντ Τραμπ.
Μια ισχυρή συμμαχία θα πρέπει να είναι και μια «δίκαιη συμμαχία», όπως δήλωσε ο ίδιος. Ούτως ή άλλως, οκτώ από τις 29 χώρες μέλη έχουν επιτύχει τον στόχο του 2%: Οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία, η Ελλάδα, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Ρουμανία. Ο μέσος όρος δαπάνης επί του ΑΕΠ για τους συμμάχους είναι στο 1,48%, ενώ οι ΗΠΑ βρίσκονται στο 3,39%.
Η αγορά ρωσικού συστήματος πυραύλων S-400 από την Τουρκία προκαλεί το ΝΑΤΟ και ήταν ένα θέμα που κυριάρχησε, την ώρα που η Συμμαχία γιόρταζε την 70η επέτειό της, στην Ουάσιγκτον.
Η επιμονή της Τουρκίας στην αγορά ενός συστήματος πυραύλων από τη Ρωσία δείχνει έλλειψη ενότητας. Οι υπουργοί εξωτερικών της 29μελούς συμμαχίας, επιχείρησαν να δείξουν ένα σκληρό και ενωμένο μέτωπο σε μια αναζωπυρωμένη Ρωσία, στην σύνοδο στην αμερικανική πρωτεύουσα.
Ωστόσο ο Τούρκος υπουργός εξωτερικών, Mεβλούτ Τσαβούσογλου, δήλωσε στην Ουάσιγκτον ότι δεν υπάρχει ζήτημα υπαναχώρησης από την αγορά του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας της Ρωσίας S-400.
Βέβαια, ο Τσαβούσογλου δήλωνε ότι η Τουρκία εξακολουθεί να υποστηρίζει το ΝΑΤΟ σε ότι αφορά τις βασικές ανησυχίες του για τη Ρωσία και ότι “δεν υπάρχει μετατόπιση στην εξωτερική μας πολιτική».
Το ΝΑΤΟ ωστόσο αντιμετωπίζει μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις του εδώ και επτά δεκαετίες. Η Ρωσία, μετά από μια περίοδο ύφεσης, είναι και πάλι ο αντίπαλος του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά η συμμαχία αντιμετωπίζει επίσης βίαιες επιθέσεις από μια απροσδόκητη κατεύθυνση: Τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο εορτασμός αυτών των γενεθλίων θα ήταν, άλλοτε, μια πλούσια ευκαιρία.
Εφέτος, το κλίμα ανάμεσα στα μέλη ήταν υποτονικό, όταν οι υπουργοί του ΝΑΤΟ συναντήθηκαν στην Ουάσινγκτον, με τον καθένα να έχει πλήρη επίγνωση του ότι ο αμερικανός πρόεδρος τους υποτιμά τακτικά, αλλά εκφράζει περιορισμένη κριτική για τη Ρωσία και καθόλου για τον Πούτιν.
“Είναι καλό να έχεις φίλους”, είπε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γένς Στόλτενμπεργκ, στο αμερικανικό Κογκρέσο, στην Ουάσινγκτον, παρουσιάζοντας τα επιχειρήματά του για την επιβίωση της διατλαντικής συμμαχίας.
“Το ΝΑΤΟ ήταν καλό για την Ευρώπη αλλά και για τις ΗΠΑ”, είπε σε μια αποστροφή του ο Νορβηγός πρώην πρωθυπουργός, απευθύνοντας ομιλία ενώπιον κοινής συνεδρίασης της Βουλής και της Γερουσίας, τιμώντας την ίδρυση του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον πριν από 70 χρόνια.
Ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ είναι ο πρώτος ηγέτης διεθνούς οργανισμού που προσκλήθηκε να μιλήσει ενώπιον κοινής συνεδρίασης του Κογκρέσου.
Υπερασπιζόμενος με πάθος αυτό που αποκάλεσε “την πιο επιτυχημένη συμμαχία στην ιστορία”, ο Στόλτενμπεργκ συγκάλυψε τις διαφορές που αναδύθηκαν μετά την ανάληψη καθηκόντων από τον Ντόναλντ Τραμπ, το 2017.
Η Ουάσιγκτον έχει ανησυχήσει τους Ευρωπαίους συμμάχους, επαναλαμβάνοντας ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ και ιδίως η Γερμανία πρέπει να δαπανήσουν περισσότερα για την άμυνα και να ελαφρύνουν τα βάρη των ΗΠΑ. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι ανησυχούν περισσότερο για το πώς εκλαμβάνει ο Tραμπ το Άρθρο 5, τη συμμαχική ρήτρα αμοιβαίας προστασίας, που τονίζει ότι επίθεση σε ένα μέλος είναι επίθεση κατά όλων των μελών.
Ουάσινγκτον: του Θανάση Κ. Τσίτσα
Πηγή: real.gr
