Κάποιοι δυσκολεύονται να προσέλθουν στο πανίερο Μυστήριο της ιεράς εξομολογήσεως με την σκέψη ότι υπάρχει πιθανότητα ο Πνευματικός να κοινοποιήσει την εξομολόγησή τους. Αυτό βεβαίως είναι ένα ακόμη δαιμονικό τέχνασμα που σκοπό έχει να τους κρατήσει μακρυά από το Μυστήριο και τη λύτρωση που παρέχει.
«Το Μυστήριο είναι «απόρρητο». Δεν έχει δικαίωμα ούτε ο Πνευματικός ν’άνακοινώσει τίποτε απ’όσα ακούσε στην Εξομολόγηση, ούτε άλλος κανείς να ζητήση ή ν» απαιτήση πληροφορίες» .
Το απόρρητο της Εξομολογήσεως, αναγνωρίζεται και από τον νόμο.
«Σύμφωνα με τον κώδικα του Κανονικού Δικαίου 983 παρ.1: «το απόρρητο του εξομολογητηρίου είναι απαραβίαστο, επομένως είναι απόλυτα απαγορευτικό για έναν Εξομολόγο να παραδώσει με οποιονδήποτε τρόπο ένα μετανοήσαντα με λόγια ή οποιαδήποτε συμπεριφορά και για κανένα λόγο». Οι ιερείς οφείλουν να μην αποκαλύπτουν ο,τι έχουν μάθει κατά τη διάρκεια μίας Εξομολογήσεως σε κανένα, ακόμα και αν απειλείται η ίδια τους η ζωή ή η ζωή άλλων (εδώ έγκειται και η μοναδικότητα του Απορρήτου του Εξομολογητηρίου… Για έναν Πνευματικό, η παραβίαση του απορρήτου θα τον οδηγούσε αυτόματα σε μοιραία καταδίκη και αφορισμό, αποδοθέντα εκ της Ιεράς Επισκοπής (κωδ. του Κανονικού Δικαίου, 1388 παρ.1)» .
Ο Πνευματικός μας είναι ανθρωπίνως ο ιατρός-θεραπευτής της ψυχής μας. Απαιτείται λοιπόν να τον περιβάλλουμε με την ανάλογη εμπιστοσύνη.
Τον επιλέγουμε προσεκτικά έπειτα από πολλή προσευχή προσέχοντας ώστε να είναι πρόσωπο με πίστη ασκητική ζωή και αρετή και να έχει την καλή μαρτυρία των πιστών. Από την στιγμή που θα τον βρούμε θα πρέπει να εξομολογούμαστε τακτικά και να μην τον εγκαταλείπουμε. Πολλές φορές εμείς οι ίδιοι και όχι ο Πνευματικός γινόμαστε αιτία κοινοποίησης της προσωπικής μας ζωής, όταν την εμπιστευόμαστε σε ακατάλληλα πρόσωπα, τα οποία δεν έχουν καν την ιδιότητα του πνευματικού.
Όμως το Μυστήριο και όλα όσα λέγονται ως συμβουλές, κατευθύνσεις, επιτίμια στη διάρκειά του είναι απόρρητα όχι μόνο για τον Πνευματικό αλλά και για τον εξομολογούμενο. Ο Εξομολογούμενος» δεν «πρέπει ν” ανακοινώνει όσα άκουσε, διότι αυτά ισχύουν μόνο για τη δική του περίπτωση. Σ’ άλλον, άλλο φάρμακο, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του, και την ιδιαιτερότητά του θα δώση ο Πνευματικός» .
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Αββά Ιωσήφ από το Γεροντικό όπου διαφαίνεται η διαφορετική, ανάλογα με το πρόσωπο του εξομολογουμένου, καθοδήγηση και η εξατομικευμένη αγωγή η οποία προσφέρεται στην εξομολόγηση από τους διακριτικούς Πνευματικούς πατέρες όπως ο Γέρων Ιωσήφ. Στο περιστατικό αυτό παρουσιάζεται και ο σκανδαλισμός που μπορεί να προκύψει από την κοινοποίησή σε κάποιον άλλον της συμβουλής-καθοδήγησης που πήρε αυτός που εξομολογήθηκε.
Στο παράδειγμά μας ενώ οι δύο μοναχοί ερώτησαν το ίδιο πράγμα τον Αββά Ιωσήφ πήραν διαφορετικές απαντήσεις. Επειδή ο ένας είπε στον άλλο την απάντηση προέκυψε σκανδαλισμός τον οποίο τακτοποίησε ο Γέροντας Ιωσήφ.
Το ερώτημα που του έθεσαν χωριστά ο καθένας ήταν αν έπρεπε να αφήσουν τα πάθη να εισέλθουν μέσα τους και εκεί να τα πολεμήσουν ή να τα κόψουν ευθύς εξ αρχής. Ο Γέροντας στον μεν ένα συνέστησε: «άφες αυτά εισελθείν και πολέμησον μετ’ αυτών», και αυτό για να γίνη δοκιμότερος. Στον άλλο όμως που ήταν πνευματικά πιο αδύνατος του είπε: «Μη αφήσης όλως εισελθείν τα πάθη, αλλ’ ευθέως έκκοψον αυτά» . Κατόπιν συζήτησαν μεταξύ τους ο,τι τους είπε ο Γέροντας και σκανδαλίσθηκαν για την διαφορετική απάντηση στην ίδια ερώτηση. Ο Γέροντας τους έλυσε τον σκανδαλισμό λέγοντάς τους ότι στον καθένα είπε αυτό που του ήταν το πλέον συμφέρον για την πνευματικό του αγώνα.
Πολλές φορές δημιουργούνται «μπερδέματα», σκανδαλισμοί και παρερμηνείες από αυτήν την ανακοινωση που κάνουν κάποιοι εξομολογούμενοι των όσων ειπώθηκαν στην εξομολόγηση.Πρέπει να το καταλάβουμε. Το απόρρητο της Εξομολόγησης δεν ισχύει μόνο για τον Πνευματικό αλλά και για τον εξομολογούμενο. Το φάρμακο του ενός μπορεί να αποδειχθεί φαρμάκι για τον άλλο.Ο πνευματικός θεραπευτής είναι εκείνος που μας καθορίζει το είδος του αγώνος και της πάλης που ταιριάζει αποκλειστικά σ’ εμάς. Κανένας άνθρωπος δεν είναι απόλυτα όμοιος με κάποιον άλλον. Καθένας είναι διαφορετικός και μοναδικός όχι μόνο σε σχέση με τους άλλους, αλλά και με τον ίδιο του τον εαυτό όπως αυτός παρουσιάζεται στις διάφορες χρονικές στιγμές και περιστάσεις .
Γι’ αυτό απαιτείται η προσωπική αναφορά του κάθε πιστού σε διακριτικό Πνευματικό, δηλαδή σε Πνευματικό που έχει την διάκριση των πνευμάτων. Αυτός εφαρμόζει την εξατομικευμένη αγωγή -πάντα όμως μέσα στο πνεύμα των Ιερών Κανόνων της Ορθόδοξης Εκκλησίας- και αυτός μόνο μπορεί να θεραπεύσει τις ψυχές των προσερχομένων με την Θεία Χάρη. Το απόρρητο της εξομολόγησης ισχύει και για τον Πνευματικό και για εμάς. Ο,τι θα μας πεί ως δικό μας πνευματικό κανόνα ή ως καθοδήγηση στα διάφορα προσωπικά μας θέματα ισχύει μόνο για εμάς και δεν είναι προς κοινοποίηση. Είθε να λειτουργούμε σωστά κάθε φορά που εξομολογούμαστε ώστε να καρπωνόμαστε τη μέγιστη ωφέλεια από το φιλανθρωπότατο τούτο μυστήριο.
