Ο Αθανάσιος Διάκος, είναι χωριό το οποίο υπάγεται στον Δήμο Δελφών του Νομού Φωκίδας, είναι κτισμένος σε υψόμετρο 1.350 μέτρων στις ανατολικές πλαγιές των Βαρδουσίων στην καρδιά της Ρούμελης.
Όπως φανερώνει το όνομά του, από εκεί γεννήθηκε το 1788 ο ήρωας της επανάστασης του 1821,το χωριό, με πρωτοβουλία των κατοίκων, μετονομάστηκε από Άνω Μουσουνίτσα σε Αθανάσιο Διάκο το 1959, σύμφωνα με φύλλο εφημερίδας της κυβερνήσεως της εποχής.
Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει ο ανδριάντας του ήρωα που εγκαταστάθηκε εκεί από τον Πλαστήρα το 1922 προς τιμήν της επετείου των 100 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, ώστε να τιμηθεί αφενός ο τόπος καταγωγής του ήρωα και αφετέρου η δράση κατοίκων του χωριού που συμμετείχαν στο σύνταγμα ευζώνων του Πλαστήρα, γνωστό και ως σειτάν ασκέρ, όπως ονομαζόταν από τους Τούρκους.
Η επιγραφή αναφέρει: ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΚΟΣ ΜΑΣΑΒΕΤΑΣ. Γεννήθηκε στην Άνω Μουσουνίτσα της Παρνασίδας το 1788. Έπεσε ηρωικά μαχόμενος στην Αλαμάνα το 1821
Στο ιστορικό μουσείο αφιερωμένο στον ήρωα που λειτουργεί από το 2009, δίπλα ακριβώς από την πατρική του οικία, όπου γεννήθηκε και έζησε τα παιδικά του χρόνια ο ήρωας, μπορεί κανείς να πάρει ένα δείγμα της ιστορικής και πολιτιστικής παράδοσης του τόπου.
Επετειακές εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821
Ενόψει των επετειακών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, οι εορτασμοί στο χωριό μας, θα πραγματοποιηθούν σε δύο κομμάτια που ταυτόχρονα δένουν μεταξύ τους στις 6-7-8 Αυγούστου 2021, δήλωσε στον Αθήνα 9,84, ο Κώστας Μαστροκωστόπουλος πρόεδρος της κοινότητας.
Όπως εξήγησε, ο Αθανάσιος Διάκος διοικητικά ανήκει στον Δήμο Δελφών που διοργανώνει σειρά δράσεων για τον εορτασμό της διακοσιετηρίδας, μεταξύ των οποίων εκδόσεις, συνέδρια, ημερίδες, εκθέσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Η βασική δράση του δήμου, δράση με διαχρονία και αναπτυξιακή προοπτική πρόσθεσε, είναι αυτή της τουριστικής-ιστορικής διαδρομής “οι δρόμοι του 21”. Πρόκειται για μια διαδρομή με αφετηρία το μουσείο ελληνικής επανάστασης η οικία Πανουργιά στην Άμφισσα, που θα λειτουργεί ως κέντρο ιστορικής τεκμηρίωσης όπου ο επισκέπτης θα λαμβάνει τις πληροφορίες για την παρουσία της περιοχής μας στην Επανάσταση και για τους σταθμούς της διαδρομής που θα επιλέξει να ακολουθήσει στη συνέχεια.
Ένας από αυτούς τους σταθμούς είναι το χωριό μας, με το μουσείο του ήρωα Αθανασίου Διάκου.
Και συνεχίζει, το δεύτερο κομμάτι των εορτασμών θα εορτασθεί από την Κοινότητα και τον σύλλογο “Αδελφότητα Αθανασίου Διάκου” πάντα υπό την αιγίδα του Δήμου Δελφών με πλήθος καλεσμένων από τον χώρο της Παιδείας, της Επιστήμης, των τεχνών, του Πολιτισμού και της Πολιτικής όπου θα περιλαμβάνει την διεξαγωγή συνεδρίου με θέμα “ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ, Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ. ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ 1821 ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΔΙΑΚΟΥ ΣΕ ΑΥΤΟΝ”. Επίσης, θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση, βιβλίου με θέμα τον Αθανάσιο Διάκο από τον πρώην Δήμαρχο μας κ. Καραγιάννη Λεωνίδα, αναπαράσταση της σύλληψης του Ήρωα, κατάθεση στεφάνων, επιμνημόσυνη δέηση, Πανηγυρικός της ημέρας και κλείνουν οι εορτασμοί με τα εγκαίνια στο Μουσείο του Διάκου της Ιστορικής Διαδρομής “ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ 21”.
Τέλος τόνισε, ότι η επιλογή της ημερομηνίας των εορτασμών δεν είναι τυχαία αλλά έχει συμβολικό χαρακτήρα καθώς στους εορτασμού για τα 100 χρόνια από την Επανάσταση επισκέφθηκε το χωριό μας για τις εκδηλώσεις ο Στρατηγός και Κυβερνήτης του κράτους Πλαστήρας στις 8 Αυγούστου οπότε ήταν και ο λόγος της επιλογής της συγκεκριμένης ημερομηνίας.
