Με το τρένο Όριαν Εξπρές (Orient Express)ταξίδεψαν άνθρωποι που έγραψαν Ιστορία , αλλά και φανταστικοί χαρακτήρες – θρύλοι που ξεπήδησαν από την πέννα συγγραφέων.
Στα πολυτελή βαγόνια του Όριαν Εξπρές μπήκαν ο Τολστόι, ο Λένιν, ο Τρότσκι, η Μάτα Χάρι, η Μαρλένε Ντίτριχ, ο Λόρενς της Αραβίας, ο Ηρακλής Πουαρό, ο Τζέιμς Μποντ και ο Ροζ Πάνθηρας… Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν επίσης τακτικός επιβάτης του Όριαν Εξπρές, ο βασιλιάς της Βουλγαρίας Φερδινάνδος απολάμβανε το καλό φαγητό στο βαγόνι εστιατόριο.
Το θρυλικό τρένο Όριαν Εξπρές, που διέσχιζε την κεντρική Ευρώπη και κατέληγε στην Κωνσταντινούπολη, μια μέρα σαν σήμερα, 4 Οκτωβρίου του 1883, αναχωρεί για πρώτη φορά από Παρίσι με προορισμό τη Ρουμανία… Και οι ράγες του μύθου ανοίγονται μπροστά του.
Ήταν το μακρινό 1882, όταν ο γιος βέλγου τραπεζίτη, ο Ζορζ Νέιτζελμακερς προσκάλεσε τους πλούσιους φίλους του σε ένα ταξίδι 2000 χιλιομέτρων με τρένο, από το Παρίσι στη Βιέννη με επιστροφή. Το Eclair de luxe (πολυτελές τρένο αστραπή) όπως το ονόμασαν διέτρεξε την απόσταση σε τρεις ημέρες και τότε γεννήθηκε η ιδέα για έναν χλιδάτο συρμό, που θα έφτανε εκεί που χτυπούσε η καρδιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην Κωνσταντινούπολη. Το Όριαν Εξπρές μόλις είχε γεννηθεί, τουλάχιστον ως σκέψη.
Από το 1883 μέχρι και το 2009 το Όριαν Εξπρές διέσχιζε τα ευρωπαϊκά εδάφη προσφέροντας πολυτελείς υπηρεσίες στους ταξιδιώτες, ασφάλεια και πολλές φορές δόσεις ίντριγκας.
Το τρένο, υπό την ιδιοκτησία της βελγικής εταιρείας Compagnie Internationale des Wagons-Lits ταξίδεψε σε όλη την ηπειρωτική Ευρώπη, με βασικούς τερματικούς σταθμούς το Παρίσι στα βορειοδυτικά και την Κωνσταντινούπολη στα νοτιοανατολικά· έφτανε και μέχρι την Αθήνα, τις Βρυξέλλες και το Λονδίνο. Το 1977, το Όριαν Εξπρές σταμάτησε να τροχοδρομεί μέχρι Κωνσταντινούπολη.
Και στις 14 Δεκεμβρίου του 2009, ο θρυλικός και πολυτελέστατος συρμός σταμάτησε να λειτουργεί και το δρομολόγιο του έμεινε μόνο στα βιβλία της ιστορίας των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων. Οι πληροφορίες για τον «θάνατο» του όριαν Εξπρές συγκλίνουν στο ότι έπεσε «θύμα των τρένων υψηλής ταχύτητας και των αεροπορικών εταιρειών μειωμένων ναύλων».
Να σημειώσουμε ότι ένα ταξίδι με το τρένο των πλουσίων το 1883 κόστιζε 700 χρυσά φράγκα, ποσό ιλιγγιώδες για την εποχή, ενώ πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο το ταξίδι Παρίσι – Κωνσταντινούπολη (ταξίδι έξι ημερών) σε δίκλινη καμπίνα κόστιζε περίπου 50.000 δολάρια! Και οι σουίτες; 100.000 δολάρια και βάλε…
Μενού για λάτρεις της υψηλής γαστρονομίας!
Το Όριαν Εξπρες διέθετε βαγόνι αποσκευών, τέσσερα βαγόνια με δωμάτια που πρόσφεραν ύπνο, το ένα πολυτελές με 14 κρεβάτια και ένα βαγόνι – εστιατόριο που συναγωνιζόταν τα πιο ακριβά του είδους στο Παρίσι. Τον Οκτώβριο του 1883 το μενού του βαγονιού – εστιατορίου περιελάμβανε: στρείδια, σούπα με ιταλικά ζυμαρικά, καλκάνι με πράσινη σάλτσα, κοτόπουλο «a la chasseur», φιλέτο βοδινού με πατάτες «chateau», αγριόχοιρο «chaud-froid», σαλάτες, πουτίγκα σοκολάτας και έναν πλούσιο μπουφέ με επιδόρπια.
Ποιος δεν ήθελε να ταξιδέψει με το Όριαν Εξπρές; Ποιος μπορούσε όμως; Μόνο οι μεγιστάνες και οι βασιλείς!
Η έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1914 οδήγησε σε αναστολή των δρομολογίων του Όριαν Εξπρές. Επανεκκίνησε ξανά στο τέλος των εχθροπραξιών το 1918, και το 1919 η διάνοιξη της σήραγγας Simplon επέτρεψε την εισαγωγή μιας πιο νότιας διαδρομής μέσω του Μιλάνου Βενετίας και Τεργέστης. Στη δεκαετία του 1930 οι υπηρεσίες Όριαν Εξπρές ήταν διάσημες σε ολόκληρο τον κόσμο. Βασιλιάδες, ευγενείς, διπλωμάτες, επιχειρηματίες και γενικώς η αστική τάξη λάτρευε να ταξιδεύει και να διαλαλεί την παραμονή της σε ένα από τα υπερπολυτελή βαγόνια.
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, το 1939, διέκοψε και πάλι τα δρομολόγια, που ξανάρχισαν το 1945, δίχως όμως τη διαδρομή προς την Αθήνας, λόγω εμφυλίου πολέμου και για το ότι το κλείσιμο των συνόρων μεταξύ Γιουγκοσλαβίας και Ελλάδας εμπόδιζε τη διέλευση των αμαξοστοιχιών. Και επακολούθησε η παρακμή. Μέχρι τον 21ο αιώνα τα απομεινάρια του τρένου είχαν μια σύνδεση Στρασβούργο – Παρίσι, αλλά κι αυτή, λόγω των τιμών έγινε λιγότερο ελκυστική. Το τελευταίο τρένο με το όνομα Όριαν-Εξπρές (τώρα με παύλα…) αναχώρησε από τη Βιέννη στις 10 Δεκεμβρίου 2009 και μια μέρα αργότερα από το Στρασβούργο. Και αυτό ήταν το τέλος.
Πλούσιοι, διάσημοι, ιστορικοί και μυθιστορηματικοί επιβάτες
Να θυμηθούμε ότι ο Κόμης Δράκουλας (του Μπραμ Στόκερ) ταξίδεψε με το Όριαν Εξπρές. Ένα από τα διασημότερα μυθιστορήματα της Άγκαθα Κρίστι διαδραματίζεται στο Όριαν Εξπρές.
Ο Φιλέας Φογκ του Ιουλίου Βερν, στο πλαίσιο του μυθιστορήματος «Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 Ημέρες» ταξιδεύει με το Όριαν Εξπρές προς την Κωνσταντινούπολη. Ο Τζέιμς Μπόντ στη ταινία «Από τη Ρωσία με αγάπη» ταξιδεύει με το Όριαν Εξπρές από την Πόλη στη Βενετία. Ακόμη και το διάσημο καρτούν, ο Ροζ Πάνθηρας, στο επεισόδιο «Pinkfinger» σε ρόλο μυστικού πράκτορα, παραλίγο να ανατιναχτεί από βόμβα στο Όριαν Εξπρές.
Ταινίες με έμμεσο πρωταγωνιστή το τρένο – θρύλος έχουν γυριστεί δεκάδες, επίσης δεκάδες είναι και οι τηλεοπτικές σειρές, όπου το πολυτελές τρένο διασχίζει… τα επεισόδια.
Το Όριαν Εξπρές έδωσε το όνομά του σε μουσικό συγκρότημα, σε ηλεκτρονικά παιχνίδια, έγινε μουσικό θέμα και απέκτησε διαστάσεις μύθου στη συνείδηση των ταξιδιωτών, ώστε σήμερα, κάποιοι γέροντες ευρωπαίοι, να ανάβουν ένα βαρύ Gitanes, να κλείνουν τα μάτια και να κομπάζουν καπνίζοντας αναμνήσεις: «ταξίδεψα κι εγώ κάποτε με το Όριαν Εξπρές»!
Πέρασαν από τότε πολλά τρένα, όμως το Όριαν Εξπρες αλυχτά στη λήθη των Σταθμών και αναθυμάται το χαμένο κλέος του παρελθόντος…
