Του Λευτέρη Κουσούλη*
Αυτές τις μέρες που κυκλοφορούν λίστες στον αέρα και καταγγελίες επώνυμες και ανώνυμες συμπληρώνουν τη νοσηρή επικαιρότητα, μου έρχεται στο μυαλό μια παλιά ιστορία που έζησα μικρός. Επανέρχεται στη σκέψη μου συχνά. Επιτρέψτε μου να την αφηγηθώ.
Ένα χωριό πίσω από τη Μονεμβασιά. Χαμένο στους ορεινούς όγκους του Πάρνωνα, προς το τέλος του. Απομόνωση. Ουρανός και γη. Συγκοινωνία δεν υπήρχε. Και ο χωματόδρομος, μόνο το καλοκαίρι βατός.
Βρέθηκε εκεί ο πατέρας μου ως ιερέας στη δεκαετία του ’60. Το χωριό είχε μείνει χωρίς ιερέα δυο χρόνια και μόλις φτάσαμε, ο πατέρας μου με την αγάπη που τον χαρακτήριζε πάντοτε, άρχισε να φροντίζει τη μικρή εκκλησία της Παναγίας.
Στις συνθήκες της εποχής όλα ήταν δύσκολα. Ένιωθε ξένος αν και το χωριό που γεννήθηκε και μεγάλωσε ήταν λίγα χιλιόμετρα μακριά από τον συγκεκριμένο τόπο.
Οι μέρες περνούσαν. Ένα πρωινό ο ταχυδρόμος, που με το άλογό του έφερνε την αλληλογραφία στο χωριό δυο φορές την εβδομάδα, του έδωσε ένα γράμμα. Γράμμα από την Αυστραλία. Γράμμα από άγνωστο. Το διάβασε και σιωπηλός το έβαλε στην τσέπη του.
Το βράδυ, στην αυλή της εκκλησίας κάλεσε ένα πρόσωπο που είχε επίσημο ρόλο στο χωριό. Του έδωσε το γράμμα να το διαβάσει. Ο άνθρωπος αυτός – τοπικός παράγοντας θα λέγαμε σήμερα – συγκλονίστηκε. Δεν το περίμενε. Δεν το είχε φανταστεί. Γονατιστός ζητούσε συγγνώμη. Μια στιγμή οδυνηρή.
Πήρα στα χέρια μου το γράμμα. Έγραφε περίπου τα εξής:
«Παπά,
ο ανιψιός μου (ανέφερε το όνομα του ανιψιού του, του τοπικού παράγοντα) μου έγραψε ότι μόλις ήρθες στο χωριό πούλησες τα καντήλια, που ήταν στο τέμπλο της Παναγίας και σπουδάζεις τα παιδιά σου. (Η μεγαλύτερη αδελφή μου πήγαινε στην Γ’ Γυμνασίου και τα άλλα τέσσερα παιδιά στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού). Τα καντήλια ήταν αφιερωμένα στη μάνα μου και τα θέλω πίσω. Όχι άλλα, αλλά αυτά τα ίδια».
Πνιγμένος στην απορία και την έκπληξη, πριν προλάβω να πω λέξη, ακολούθησα τον ήρεμο πατέρα μου στο εσωτερικό της μικρής εκκλησίας, καθώς συνόδευε τον τοπικό παράγοντα μέχρι το παλιό στενό τέμπλο του ναού. «Διάβασε», του λέει. Και εκείνος με φωνή που δεν έβγαινε, διάβασε το όνομα του δωρητή στα λαμπυρίζοντα καντήλια που κοσμούσαν το μικρό τέμπλο. Είχαν επιστρέψει στη θέση τους από τη Σπάρτη, όπου τα είχε στείλει ο πατέρας μου για καθαρισμό μαζί με άλλα σκεύη της εκκλησίας.
Άφωνος ο τοπικός παράγοντας ζητούσε από τον ιερέα να τον συγχωρέσει. Ακόμη πιο οδυνηρή στιγμή.
Την Κυριακή που ακολούθησε μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, ο παπα-Κυριάκος διάβασε στο εκκλησίασμα την επιστολή από την Αυστραλία. Και έδειξε στους πιστούς της Κυριακής τα καντήλια του δωρητή από την Αυστραλία που έλαμπαν στο τέμπλο.
*Ο Λευτέρης Κουσούλης γεννήθηκε στην Ελίκα Λακωνίας το 1952. Γυμνάσιο στη Σπάρτη. Λύκειο στους Μολάους. Σπούδασε στην Πάντειο και στη Γαλλία, την πολιτική και τα φαινόμενα εξουσίας. Από τα φοιτητικά του χρόνια έχει ιδιαίτερα ασχοληθεί με τη μελέτη των μηχανισμών κοινωνικής και πολιτικής επιρροής. Οδηγός του επιστημονικού προβληματισμού του είναι η πρόταση: «Ιερή είναι μόνο η ελευθερία». Μετά την επιστροφή του από τη Γαλλία, εργάστηκε για λίγα χρόνια ως ωρομίσθιος καθηγητής. Από το 1995 και ως σήμερα εργάζεται στο χώρο του στρατηγικού σχεδιασμού και της επικοινωνίας με την εταιρεία «Λέγειν & Πράττειν» (www.legeinandprattein.gr). Είχε τη πρωτοβουλία για την ίδρυση του εκδοτικού οίκου «Το Πέρασμα», που στο σύντομο βίο του εξέδωσε 15 τίτλους. Ο Λευτέρης Κουσούλης, αρθρογραφεί συχνά στον Τύπο καθώς και στο Διαδίκτυο, τόσο για την πολιτική, όσο και για άλλες καθημερινές πλευρές της ύπαρξης. Επιλεγμένα κείμενά του έχουν γίνει αντικείμενο έκδοσης. Μέχρι τώρα έχουν κυκλοφορήσει:
- Κείμενα για την Πολιτική & την Επικοινωνία (2007)
- Ήττα της Πολιτικής – 18 θέσεις απέναντι (2008)
- Αναμνήσεις από το Βίτενμπεργκ – Όψεις του αδιεξόδου και η αναζήτηση της αισιοδοξίας (2009)
- Σταθεροί Τόποι (2012)
- Έξω από το καταφύγιο – Κείμενα για τη συνειδητοποίηση (2013).
- 10+10, κείμενα για την πολιτική και την ύπαρξη (2014)
Όλα τα βιβλία κυκλοφορούν από τις «Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις».
Τον συναντάτε στο Διαδίκτυο, τον βρίσκετε στο facebook, τον γνωρίζετε καλύτερα στο lefteriskousoulis.gr
- Θέσεις του για τη στρατηγική και την επικοινωνία βρίσκει κανείς και στις εκδόσεις της «Λέγειν & Πράττειν», που κυκλοφορούν υπό τον τίτλο: «Τα σεμινάρια της Λέγειν & Πράττειν. Η πολιτική επικοινωνία στην πράξη»
