Όταν το διαστημικό σκάφος OSIRIS-REx περάσει από τη Γη την Κυριακή 24/9, αναμένεται να «παραδώσει» ένα σπάνιο κοσμικό δώρο: ένα ατόφιο δείγμα που συλλέχθηκε από τον αστεροειδή Μπενού, που βρίσκεται κοντά στον πλανήτη μας.
Αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, το διαστημικό σκάφος θα απελευθερώσει μια κάψουλα που θα περιέχει περίπου 250 γραμμάρια πετρωμάτων και χώματος του αστεροειδούς, σε μια ζώνη προσγείωσης στην έρημο της Γιούτα.
Η NASA θα μεταδώσει ζωντανά την παράδοσης του δείγματος από τις 17.00 ώρα Ελλάδας την Κυριακή. Η κάψουλα αναμένεται να εισέλθει στην ατμόσφαιρα της Γης στις 17.42, ταξιδεύοντας με ταχύτητα περίπου 44.5 χιλιάδων χιλιομέτρων την ώρα. Θα προσγειωθεί στη Γιούτα περίπου 13 λεπτά αργότερα.
Αφού απελευθερώσει την κάψουλα, το OSIRIS-REx θα συνεχίσει την περιήγησή του στο ηλιακό σύστημα για να μελετήσει από κοντά έναν άλλον αστεροειδή που ονομάζεται Απόφις.
Η επαφή με τον αστεροειδή
Το OSIRIS-Rex (Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security-Regolith Explorer), έχει κάνει ένα μεγάλο ταξίδι τα τελευταία επτά χρόνια. Εκτοξεύτηκε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ το 2016 και μπήκε σε τροχιά γύρω από τον Μπενού τον Δεκέμβριο του 2018.
Το OSIRIS-REx εξέτασε τον αστεροειδή στο σύνολό του προκειμένου να καθορίσει την καλύτερη θέση για τη συλλογή δείγματος. Ο Μπενού έχει πλάτος περίπου 500 μέτρα και αποτελείται από βράχους που συνδέονται μεταξύ τους από τη βαρύτητα. Ανάμεσά τους, το διαστημικό σκάφος ανακάλυψε νερό σε μορφή πάγου και άνθρακα.
Το OSIRIS-REx πλησίαζε όλο και πιο κοντά στον αστεροειδή, μέχρι πραγματοποίησε την ιστορική δειγματοληψία στις 20 Οκτωβρίου 2020. Πρόκειται για το μεγαλύτερο δείγμα που συλλέχθηκε από αποστολή της NASA από τότε που οι αστροναύτες του Apollo έφεραν μαζί τους σεληνιακά πετρώματα πριν από δεκαετίες.
Από τότε που αποχαιρέτησε τον Μπενού τον Μάιο του 2021, το OSIRIS-REx έχει κάνει δύο φορές κύκλο γύρω από τον Ήλιο, ώστε να περάσει από τη Γη την κατάλληλη στιγμή για να αφήσει το δείγμα του αστεροειδούς.
Η NASA και η Lockheed Martin Space έχουν περάσει μεγάλο μέρος αυτού του έτους κάνοντας πρόβες για κάθε βήμα της διαδικασίας ανάκτησης του δείγματος.
Η επιστροφή στη Γη
Εάν η τροχιά του διαστημικού σκάφους είναι σωστή, η κάψουλα με το δείγμα αναμένεται να απελευθερωθεί από το OSIRIS-REx σε απόσταση 102.000 χιλιομέτρων από τη Γη. Η κάψουλα θα προσεδαφιστεί σε μια έκταση 58 επί 14 χιλιομέτρων στο Πεδίο Δοκιμών και Εκπαίδευσης του Υπουργείου Άμυνας στη Γιούτα.
Αλεξίπτωτα θα ανοίξουν για να επιβραδύνουν την κάψουλα σε μια ήπια προσγείωση με ταχύτητα 17,7 χιλιομέτρων την ώρα και οι ομάδες ανάκτησης θα είναι σε ετοιμότητα για να την παραλάβουν μόλις είναι ασφαλές να το κάνουν.
Ένα ελικόπτερο θα μεταφέρει το δείγμα μέσα σε δίχτυ και θα το παραδώσει σε ένα προσωρινό εργαστήριο που δημιουργήθηκε στο πεδίο βολής τον Ιούνιο. Εκεί, μια ομάδα θα προετοιμάσει τον περιέκτη του δείγματος για τη μεταφορά του με αεροσκάφος C-17 στο Διαστημικό Κέντρο Τζόνσον της NASA στο Χιούστον τη Δευτέρα. Λεπτομέρειες σχετικά με το δείγμα θα αποκαλυφθούν μέσω μιας εκπομπής της NASA από το Τζόνσον στις 11 Οκτωβρίου.
Οι επιστήμονες θα αναλύουν τα πετρώματα και το έδαφος για τα επόμενα δύο χρόνια σε ένα ειδικό εργαστήριο μέσα στο Διαστημικό Κέντρο Τζόνσον.
Το δείγμα θα χωριστεί και θα σταλεί σε εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των εταίρων της αποστολής OSIRIS-REx στην Καναδική Διαστημική Υπηρεσία και την Ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης. Περίπου το 70% του δείγματος θα παραμείνει άθικτο στην αποθήκη, ώστε οι μελλοντικές γενιές, με καλύτερη τεχνολογία, να μάθουν ακόμη περισσότερα από όσα είναι τώρα δυνατά.
Τι θα μάθουμε από τον αστεροειδή
Είναι ζωτικής σημασίας να μάθουμε περισσότερα για τους κοντινούς αστεροειδείς όπως ο Bennu που μπορεί να βρίσκονται σε ενδεχόμενη πορεία σύγκρουσης με τον πλανήτη μας. Η καλύτερη κατανόηση της σύνθεσης και των τροχιών τους είναι το κλειδί για να προβλέψουμε ποιοι αστεροειδείς θα πλησιάσουν περισσότερο τη Γη και πότε, καθώς και για να αναπτύξουμε μεθόδους εκτροπής τους.
Το δείγμα θα αποκαλύψει πληροφορίες σχετικά με τον σχηματισμό και την ιστορία του ηλιακού μας συστήματος, καθώς και τον ρόλο των αστεροειδών στην ανάπτυξη κατοικήσιμων πλανητών όπως η Γη. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ανθρακούχοι αστεροειδείς όπως ο Μπενού έπεσαν πάνω στη Γη κατά τη διάρκεια του σχηματισμού της, μεταφέροντας στοιχεία όπως το νερό.
«Πιστεύουμε ότι όλα αυτά τα υλικά μεταφέρθηκαν από αυτούς τους πλούσιους σε άνθρακα αστεροειδείς πολύ νωρίς στο σχηματισμό του πλανητικού μας συστήματος. Αυτό που φέρνουμε πίσω είναι, ίσως κυριολεκτικά, δείγμα των σπόρων της ζωής που αυτοί οι αστεροειδείς παρέδωσαν στο ξεκίνημα του πλανήτη μας, οι οποίοι οδήγησαν σε αυτή την εκπληκτική βιόσφαιρα, τη βιολογική εξέλιξη και στο να βρισκόμαστε εδώ σήμερα».
