Η Ευρώπη καλωσόριζε το 2002 με πανηγυρισμούς και αισιοδοξία. Το «ευρώ», το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα έκανε την εμφάνισή του ως ένα ιστορικά μοναδικό εγχείρημα.
Η μετάβαση από 12 εθνικά νομίσματα στο ευρώ άνοιγε τους ορίζοντες για την ευρωπαϊκή οικονομία που θα μπορούσε συντονισμένα να παίξει αναβαθμισμένο ρόλο στις παγκόσμιες αγορές, και θα αναβάθμιζε τις οικονομικές δυνατότητες των Ευρωπαίων πολιτών.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξέδωσε πάνω από 15 δισεκατομμύρια χαρτονομίσματα ευρώ και κόπηκαν περίπου 52 δισεκατομμύρια κέρματα πριν από την 1η Ιανουαρίου 2002. Περίπου 300 εκατομμύρια Ευρωπαίοι κράτησαν στα χέρια τους ένα ολοκαίνουργιο νόμισμα, το ευρώ.
Είκοσι χρόνια μετά και ύστερα από μια μεγάλη οικονομική κρίση, το ευρώ έχει χάσει την αρχική του αίγλη και η δήλωση του Χέλμουτ Κολ «για μια από τις σημαντικότερες αποφάσεις του 20ου αιώνα», τίθεται πλέον ως ερώτημα.
Τα διεθνή ΜΜΕ για τα «γενέθλια» του ευρώ
Πρώτος απολογισμός από την Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ): «Το ευρώ έχει φέρει πιο κοντά τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης. Έχει απλοποιήσει σε πρακτικό επίπεδο ταξίδια και πληρωμές στο εξωτερικό. Ωστόσο, κάποιοι από τους αρχικούς ενδοιασμούς αποδείχθηκαν δικαιολογημένοι. Η ευρω-κρίση έδειξε πόσο σοβαρά προβλήματα μπορούν να ανακύψουν, όταν τα κράτη-μέλη διαθέτουν ένα κοινό νόμισμα, αλλά δεν ακολουθούν κοινή δημοσιονομική πολιτική. Ως υποκατάστατό της είχαν συμφωνηθεί οι κανόνες του Μάαστριχτ για το χρέος, οι οποίοι θα διασφάλιζαν διαρκή δημοσιονομική πειθαρχία υπό την απειλή κυρώσεων, αλλά γρήγορα αποδείχθηκαν αναποτελεσματικοί».
«Από την άλλη πλευρά», συνεχίζει ο σχολιαστής της FAZ, «η ανησυχία ότι το ευρώ θα ήταν λιγότερο ισχυρό από το γερμανικό μάρκο ήταν αδικαιολόγητη, τουλάχιστον μέχρι πρότινος. Για μεγάλο χρονικό διάστημα το ποσοστό πληθωρισμού στην ευρωζώνη ήταν χαμηλότερο από εκείνο στην εποχή του γερμανικού μάρκου. Για να είμαστε δίκαιοι βέβαια θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ήταν διαφορετικό και το διεθνές περιβάλλον, καθώς ο πληθωρισμός παρέμενε χαμηλότερος και εκτός ευρωζώνης. Η σημερινή περίοδος ασυνήθιστα υψηλών πληθωριστικών πιέσεων αποτελεί μία ακόμη δοκιμή για το σύστημα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα πρέπει να αποδείξει ότι διατηρεί την κατάσταση υπό έλεγχο, ακόμη και όταν ο πληθωρισμός επιμένει».
«Ακρίβεια» και πληθωρισμός
Το κοινό νόμισμα συγκράτησε τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, όχι όμως και την «ακρίβεια». Τουναντίον, ενίσχυσε την αίσθηση αυτή που έχει ο εργαζόμενος ή ο συνταξιούχος ότι «δεν του φτάνουν τα λεφτά». Ότι ζορίζεται και στερείται στο τέλος κάθε μήνα. Αυτό τουλάχιστον φάνηκε στη Γαλλία, όπου δημοσιοποιήθηκαν ήδη τα αποτελέσματα των επετειακών μετρήσεων για τα 20χρονα του ευρώ. Έτσι, το 80% των Γάλλων αποφαίνεται ότι η υιοθέτηση του ευρώ την 1η Ιανουαρίου 2002 προκάλεσε αύξηση των τιμών των αγαθών και των υπηρεσιών και έπληξε την αγοραστική του δύναμη.
Είναι όντως πάρα πολλοί οι τέσσερις στους πέντε Γάλλους που δηλώνουν ότι το ευρώ έφερε ακρίβεια και μείωσε την αγοραστική τους δύναμη, σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη έρευνα της γαλλικής YouGov. Πρόκειται όμως για μια αίσθηση των Γάλλων πολιτών που έχει καταγραφεί πάμπολλες φορές τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Και έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τα στοιχεία για την πορεία του πληθωρισμού στη χώρα που καταγράφει συστηματικά η επίσημη στατιστική υπηρεσία, Insee.
Τις επόμενες ημέρες το Ευρωβαρόμετρο και άλλα όργανα μέτρησης και εργαλεία καταγραφής και αποτύπωσης του σφυγμού των Ευρωπαίων πολιτών θα ανακοινώσουν συγκεντρωτικά τις στατιστικές πληροφορίες για τις 20χρονες εμπειρίες της κοινής ζωής κάθε Ευρωπαίου που συναλλάσσεται με ευρώ. Διότι πλέον έχουν γίνει 19 οι χώρες που μετέχουν στην Ευρωζώνη.
