Οι μελετητές της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της χώρας γνωρίζουν ότι δεν είναι καινούριο φαινόμενο να εκλέγεται ως αρχηγός ενός κόμματος (ιδίως κόμματος εξουσίας) κάποιος που δεν έχει ιδιαίτερα στενή σχέση με τον αξιακό-ιδεολογικό πυρήνα του.
Οι πολιτικοί οργανισμοί ως.. κομμάτια της κοινωνίας συχνά αποδεικνύονται εξαιρετικά προσαρμοστικοί και ευέλικτοι για να επιβιώσουν.
Το 1984 στην Ελλάδα κυριαρχεί ιδεολογικά το ΠΑΣΟΚ του χαρισματικού Ανδρέα Παπανδρέου. Η παράταξη της δεξιάς που κυριαρχούσε για δεκαετίες (με τον ένα ή τον άλλο τρόπο) έχει υποστεί δύο σοβαρές ήττες ως Νέα Δημοκρατία (εθνικές εκλογές 1981, ευρωεκλογές 1984) και αντιμετωπίζει υπαρξιακό ζήτημα. Την 1η Σεπτέμβρη του 1984 η κοινοβουλευτική της ομάδα (που διακρίνεται για τα σκληρά, δεξιά της χαρακτηριστικά) επιλέγει ως νέο Πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο οποίος διαδέχεται τον υπερσυντηρητικό Ευάγγελο Αβέρωφ.
Όχι επειδή οι βουλευτές της ΝΔ συμφωνούσαν απαραίτητα μαζί του, αλλά επειδή θεώρησαν ότι ένας πληθωρικός πολιτικός με ένα κεντρώο, μεταρρυθμιστικό προφίλ μπορεί να αντιμετωπίσει την επέλαση του Ανδρέα και την μαζική στροφή της κοινωνίας προς τα αριστερά. Θυσίασαν, επομένως, σημαντικά τμήματα της παραδοσιακής ταυτότητας του κόμματός τους προκειμένου να το επαναφέρουν σε τροχιά εξουσίας.
Θεωρώ ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει τώρα και με την περίπτωση του Στέφανου Κασσελάκη. Οι πασοκογενείς που αποτελούν πλέον την μεγαλύτερη ομάδα της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ και που είναι “ζυμωμένοι” με τη νοοτροπία του νικητή, έσπευσαν να τον στηρίξουν, όχι επειδή απαραίτητα συμφωνούν μαζί του, αλλά επειδή διαπιστώνουν ότι υπάρχει ένα shift της κοινωνίας προς την κεντροδεξιά και προς έναν συγκεκριμένο τύπο ηγέτη. Στήριξαν Κασσελάκη με γνώμονα ότι μόνο αυτός μπορεί να αντιμετωπίσει την ιδεολογική επικυριαρχία Μητσοτάκη. Το αν έχουν δίκιο, θα το δείξει η ιστορία.
Δύο μόνο σκέψεις. Πρώτον. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε ήδη διανύσει πολλά χρόνια ενεργούς συμμετοχής στον πολιτικό βίο. Υπουργός της Ένωσης Κέντρου και αρχηγός της κεντροδεξιάς της πτέρυγας (μέχρι που την πρόδωσε κατ’ εντολήν των Ανακτόρων), αρχηγός του Κόμματος Νεοφιλελευθέρων στις αρχές της Μεταπολίτευσης που “μετακόμισε” στη ΝΔ το 1977 και έγινε σχεδόν αμέσως Υπουργός. Ένας άνθρωπος με ισχυρή πολιτική παρουσία και με πολύ συγκεκριμένη πρόταση για τη χώρα και την κοινωνία, ανεξαρτήτως αν συμφωνεί κανείς μαζί του ή όχι.
Δεύτερον. Μέχρι πού μπορεί να φτάσει ένα κόμμα για να κερδίσει την εξουσία, πόσο μπορεί να θυσιάσει από την ψυχή του; Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης “μπόλιασε” ένα αραχνιασμένο κόμμα με πιο σύγχρονες, “φιλελεύθερες” αντιλήψεις, ωστόσο δεν παρεξέκλινε από την βασική του κοινωνική “αποστολή”, την στήριξη της (παρασιτικής σε μεγάλο βαθμό) αστικής τάξης της χώρας. Ο – πιθανότατα – νέος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ (τις θέσεις του οποίου δεν νομίζω ότι γνωρίζουμε επαρκώς), θα υποτάξει το δικό του πολιτικό DNA στο σκοπό της διαμόρφωσης μιας εναλλακτικής, προοδευτικής πρότασης εξουσίας προς όφελος των πολλών ή θα μεταλλάξει το κόμμα του σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ακολουθήσει τη μοίρα πολλών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων της Ευρώπης που ασπάστηκαν νεοφιλελεύθερες θέσεις και σήμερα έχουν συρρικνωθεί πολιτικά;
