ΑΠΟΨΗ: Η αστραπή της ευμάρειας

Η ευμάρεια που πέτυχε στην ιστορική διαδρομή αυτό που ονομάζουμε κοινωνικοπολιτικά Δύση, είναι πρωτοφανής. Δεν έχει προηγούμενο.

Του Λευτέρη Κουσούλη*

Στο μέτωπο της υλικής ύπαρξης ποτέ στο παρελθόν δεν συσσωρεύθηκε τόσος πλούτος και δύναμη, ποτέ οι άνθρωποι δεν συμμετείχαν τόσο μαζικά στα αγαθά της εποχής τους, ποτέ η υλική «γεύση» του κόσμου δεν έφτασε σε τέτοιο βαθμό καθημερινού «εορτασμού».

Ό,τι νοήθηκε στη φαντασία του προηγούμενου χρονικά ανθρώπου, για τον δυτικό άνθρωπο νοήθηκε ως πράξη, βιώθηκε στην πράξη.

Σχεδόν για κάθε επιθυμία υπάρχει ένα «αυτοκίνητο» να τη μεταφέρει με ταχύτητα εκεί που η φαντασία έχει ήδη πετάξει. Οι πρωτόγονες εναποθέσεις –απείρως επαναστατικές– κινητοποιούν τον υπαρκτό κόσμο προς την ολοκλήρωση της υλικής δυνατότητάς του.

Η ενσαρκωμένη φαντασία, ως χειροπιαστή πια αναλώσιμη σάρκα, εγκαταστάθηκε ως αυτονόητο.

Ωσάν να ήταν πάντα έτσι.

Ο χρόνος διαγράφει. Με όλες τις έννοιες. Και οι δοκιμασίες ή οι τραγωδίες που φέρει, τοποθετούνται στο χώρο της εξαίρεσης, του σπάνιου αιφνίδιου.

Στιγμιαία όλα, θα παρέλθουν.

Το υλικό πεδίο και η εύφορη πεδιάδα είναι η οθόνη του κόσμου του. Και εκτοπίζει το διαρκές. Και εγκαθιστά το στιγμιαίο. Μέσα στην καθρεφτιζόμενη στην οθόνη ύπαρξη, το διαρκές βιώνεται ως στιγμιαίο. Το επίκαιρο του βιώματος είναι το αιώνιο της ζωής.

Στο μέτωπο αυτό ζει, στρατευμένη, η δημοσιογραφική εκδοχή του κόσμου. Το παρόν είναι το παν. Το 24ωρο επανερχόμενο, είναι η αέναη ανακύκληση του αιώνιου και αδιατάρακτου χρόνου. Όλα θα τεθούν υπό έλεγχο στον στενό υπό περιγραφή και εκφώνηση χρόνο. Τίποτε δεν υπήρξε, τίποτε δεν θα υπάρξει.

Η προσαρμογή στις ανάγκες του εφήμερου και του επίκαιρου σκοτώνει την ανάγκη του νοήματος. Το γιατί της ύπαρξης. Με διάρκεια η ύπαρξη, το εφήμερο στον αντίποδά της. Δεν χρειάζεται νόημα, το συντελούμενο είναι το νόημα.

Η φθαρτή φύση του θα αναστηθεί την επομένη μέσα από ένα νέο, επίκαιρο, εφήμερο και εξ αρχής θνησιγενές, συντελούμενο. Το νόημα βρίσκεται στον εαυτό του.

Η αυταπάτη αυτή τροφοδοτείται από την υλική ευμάρεια. Την ασφάλεια που τη συνοδεύει, τον εντυπωσιασμό που γεννά, την προσοχή που υφαρπάζει, τη λάμψη που θεοποιεί.

Οπαδός της γραμμικής εξέλιξης, ο δυτικός άνθρωπος απωθεί την υπαρξιακή του ανησυχία, αναπτύσσοντας ταχύτητα στις επίγειες λεωφόρους, αναπαυόμενος στο στρώμα της τεχνικής βεβαιότητας, που για όλα κομίζει ή κυοφορεί ή ήδη επεξεργάζεται στα εργαστήρια μια απάντηση.

Ασφαλής ως τώρα, ταράζεται από την πρώτη μικρή απειλή. Και διασπάται πλήρως η προσοχή του στην πρώτη κρίση. Και αποσυναρμολογείται η οντότητά του και κατακερματίζεται το αμφίβολο είναι του.

Η κρίση είναι μια μη αναμενόμενη διαταραχή. Η τρυφηλή συνείδησή του αιφνιδιάζεται. Αυτή η αιφνιδιασμένη συνείδηση είναι ανήμπορη να συλλάβει τον νέο κόσμο. Αυτή που διάβαζε την ιστορία ως παρελθόν, απειλείται από το παρόν. Ο θεατής-αναγνώστης καλείται να παρατηρήσει τον εαυτό του εκτός οθόνης.

Αν και οπλισμένος με τη σκέψη που κρίνει και δημιουργεί, την πείρα αιώνων που τον έχτισε, αδυνατεί να συλλάβει πλέον τη μεγάλη διάσταση, να πιάσει το νήμα της μακράς τραγικής του ως τώρα πορείας.

Ανήμπορος να διασχίσει το ρεύμα, διαθέτει τον εαυτό του στους κήρυκες της καταστροφής. Από καιρό τον περιμένουν στην επικίνδυνη όχθη. Είναι οι κερδοσκόποι πάνω στην επιμένουσα φαντασία του χαμένου παραδείσου της οθόνης.

Η υλική ευμάρεια ψιθυρίζει στον εαυτό της το ερχόμενο τέλος της στιγμιαίας ύπαρξής της.

Επαναλαμβάνοντας τον κόσμο μηχανικά η δημοσιογραφική γλώσσα είναι η τελευταία που θα μιλήσει για τη βουή του ποταμού. Το επίκαιρο προτιμάει τη θανάσιμη ασφάλεια της από εδώ όχθης. Το πέρασμα απέναντι έχει τον κίνδυνο του αφανισμού και την ελπίδα της σωτηρίας.

Καθώς θαμπώνει η λάμψη της ευμάρειας, η γραμμική εξέλιξη φτάνει στο τέλος της. Μαζί της μια φωταγωγημένη εποχή.

*Ο Λευτέρης Κουσούλης γεννήθηκε στην Ελίκα Λακωνίας το 1952. Γυμνάσιο στη Σπάρτη. Λύκειο στους Μολάους. Σπούδασε στην Πάντειο και στη Γαλλία, την πολιτική και τα φαινόμενα εξουσίας. Από τα φοιτητικά του χρόνια έχει ιδιαίτερα ασχοληθεί με τη μελέτη των μηχανισμών κοινωνικής και πολιτικής επιρροής. Οδηγός του επιστημονικού προβληματισμού του είναι η πρόταση: Μετά την επιστροφή του από τη Γαλλία, εργάστηκε για λίγα χρόνια ως ωρομίσθιος καθηγητής. Από το 1995 και ως σήμερα εργάζεται στο χώρο του στρατηγικού σχεδιασμού και της επικοινωνίας με την εταιρεία «Λέγειν & Πράττειν» (www.legeinandprattein.gr). Είχε τη πρωτοβουλία για την ίδρυση του εκδοτικού οίκου «Το Πέρασμα», που στο σύντομο βίο του εξέδωσε 15 τίτλους. Ο Λευτέρης Κουσούλης, αρθρογραφεί συχνά στον Τύπο καθώς και στο Διαδίκτυο, τόσο για την πολιτική, όσο και για άλλες καθημερινές πλευρές της ύπαρξης. Επιλεγμένα κείμενά του έχουν γίνει αντικείμενο έκδοσης. Μέχρι τώρα έχουν κυκλοφορήσει: