Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τη συνεργασία της Τουρκίας στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού,
μέχρι και την οργάνωση κοινών…
περιπολιών μεταξύ της ελληνικής και τουρκικής ακτοφυλακής στο Αιγαίο!
Το εν λόγω εγχείρημα προβάλλεται ως μία νέα και θετική εξέλιξη στο πλαίσιο της επίλυσης των αποκαλούμενων ελληνοτουρκικών διαφορών και της πρόσφατης υπογραφείσας διακήρυξης των Αθηνών.
Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική.
Κατ´ αρχάς, δεν πρόκειται για ένα νέο εγχείρημα. Το ίδιο εγχείρημα επιχειρήθηκε να υλοποιηθεί με πρωτοβουλία του ΝΑΤΟ το 2016, πλην όμως η προσπάθεια δεν ευοδώθηκε καθόσον η Τουρκία δεν επιθυμεί την οποιαδήποτε ανάμειξη διεθνούς παράγοντα στην επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών, για ευνόητους λόγους που εξυπηρετούν την τουρκική αναθεωρητική πολιτική.
Το ερώτημα λοιπόν που ανακύπτει εν προκειμένω είναι αν οι κοινές περιπολίες μεταξύ της ελληνικής και τουρκικής ακτοφυλακής στο Αιγαίο είναι πραγματικά ένα βήμα προόδου και συνεργασίας ή πρόκειται για έναν δούρειο ίππο που εξυπηρετεί το δόγμα της τουρκικής στρατηγικής της «γαλάζιας πατρίδας»;
Η Τουρκία έχει επανειλημμένως αποδείξει ότι υπηρετεί με συνέπεια τους στρατηγικούς στόχους της ως περιφερειακή και αναθεωρητική δύναμη και δράττεται κάθε ευκαιρίας για την προώθηση της «γαλάζιας πατρίδας» λόγω και έργω.
Αυτή η στρατηγική περί «γαλάζιας πατρίδας» εκδηλώνεται έργω από τη δεκαετία του ´80, όταν η Τουρκία εξέδωσε τον υπ.αριθμ. 1988/13559 Κανονισμό με τον οποίο όρισε ότι για περιπτώσεις ναυτικής έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο η ευθύνη της εκτείνεται μέχρι το μέσο του Αιγαίου! Και όχι μόνο.
Το 2020, η Τουρκία ανανέωσε το εν λόγω κανονισμό με νεότερο (3095/2020) επεκτείνοντας την περιοχή ευθύνης της για έρευνα και διάσωση στη Μεσόγειο μέχρι και τον 26ο μεσημβρινό, ο οποίος τέμνει τα νησιά Ρόδο, Κάρπαθο και Κρήτη, παραβιάζοντας έτσι κατάφωρα το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και τη Σύμβαση του Αμβούργου του 1979 που ρυθμίζει τα θέματα ναυτικής έρευνας και διάσωσης.
Και βέβαια αυτή η στρατηγική της Τουρκίας συνεχίζεται ακόμη και σήμερα και μάλιστα μετά την πρόσφατη υπογραφείσα διακήρυξη των Αθηνών, με τον τούρκο πρόεδρο να προβαίνει σε ιδιαίτερα προκλητικές δηλώσεις περί «γαλάζιας πατρίδας», στην ομιλία του πριν λίγες μέρες στην επέτειο ίδρυσης των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών.
Η Τουρκία λοιπόν εκμεταλλεύεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το εγχείρημα των δήθεν κοινών περιπολιών ελληνικής και τουρκικής ακτοφυλακής για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών, προκειμένου να εδραιώσει και πρακτικά την παρουσία της σε ολόκληρο το Αιγαίο και τη Μεσογείο.
Το μεταναστευτικό όμως δεν είναι ελληνικό πρόβλημα αυτό καθαυτό, αντιθέτως είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα και η οποιαδήποτε συνεργασία των ελληνικών υπηρεσιών με την γείτονα απαιτεί ως απαρέγκλιτη προϋπόθεση την ενεργό ανάμειξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της οποίας η Ελλάδα είναι ισότιμο μέλος και αποτελεί την αιχμή του δόρατος στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, που έχουν ως τελικό προορισμό τις κεντρικές και βόρειες ευρωπαϊκές χώρες.
Τούτων δοθέντων λοιπόν δεν δικαιολογείται καμία απολύτως συνεργασία για διεξαγωγή κοινών περιπολιών μεταξύ ελληνικής και τουρκικής ακτοφυλακής, χωρίς τη συμμετοχή και τον συντονισμό της Frontex που αποτελεί τον θεσμικό οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος.
Και πολύ περισσότερο δεν δικαιολογείται καμία απολύτως κοινή περιπολία τουρκικής ακτοφυλακής με το Λιμενικό Σώμα, πέραν του θαλάσσιου χώρου μεταξυ των τουρκικών ακτών και της ελληνικής ακτογραμμής που ορίζεται από τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου και πάντα υπό την αιγίδα και τον συντονισμό της θεσμικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτελεί η Frontex.-
*Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστήμιου, Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας και απόφοιτος των Σχολών Εθνικής Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας.
