Λίγες μόλις ημέρες πριν ξεκινήσει ο ελληνοτουρκικός πολιτικός διάλογος, η Άγκυρα εμφανίζεται να προωθεί μια ύποπτη ατζέντα, επαναφέροντας με περίεργες μεθοδεύσεις το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών στο προσκήνιο.
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν επιχείρησε μια «ντρίμπλα» στο Κυπριακό, λέγοντας ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια συμφωνία για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών ανάμεσα στην Τουρκία, τα κατεχόμενα και την Κύπρο, στα πρότυπα της συμφωνίας ανάμεσα στο Ισραήλ και τον Λίβανο.
Την περασμένη Τρίτη, σε δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας «Yeni Safak» αναφερόταν ότι «η Ελλάδα σταμάτησε να εξοπλίζει τα νησιά μετά τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν» στη Νέα Υόρκη και ότι θα υπάρξουν και άλλες «θετικές εξελίξεις» έως τη συνεδρίαση της διακυβερνητικής τον Δεκέμβριο. Με δεδομένο ότι η εν λόγω εφημερίδα αποτελεί άτυπο όργανο του κυβερνώντος κόμματος και πως ό,τι γράφεται τελεί υπό κυβερνητική έγκριση, διπλωματικές πηγές στην Αθήνα προβληματίζονταν ως προς τα κίνητρα του δημοσιεύματος και εκτιμούσαν ότι αυτός ήταν ένας έμμεσος τρόπος να παραμείνει το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών στην επικαιρότητα και, ενδεχομένως, να τεθεί και στον πολιτικό διάλογο από την τουρκική πλευρά.
Στην Αθήνα κυβερνητικές πηγές διέψευδαν ως ανυπόστατο το περιεχόμενο του άρθρου της «Yeni Safak». Για το θέμα τοποθετήθηκε μετά από ερώτηση ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης και απέρριψε τις αιτιάσεις της εφημερίδας ως «fake news». Ο υπουργός Μετανάστευσης Δημήτρης Καιρίδης, πάντως, το χαρακτήρισε «προβοκάτσια», υπαινισσόμενος ότι σκόπιμα ετέθη από την τουρκική πλευρά, για να υπάρξει ελληνική αντίδραση και να ανοίξει διάλογος. Το ότι η Τουρκία επιθυμεί να επαναφέρει το ζήτημα στο προσκήνιο το γνωρίζει πολύ καλά το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, οι Τούρκοι διπλωμάτες στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν ως επιχείρημα το ότι η τουρκική πλευρά έχει σταματήσει τις παραβιάσεις και τις υπερπτήσεις και, όπως λένε στους Αμερικανούς συνομιλητές τους, «άρα, δεν υπάρχει λόγος τα νησιά να είναι εξοπλισμένα».
Εξίσου περίεργη και μεθοδευμένη, έτσι ώστε να «αρέσει» στους Αμερικανούς, ήταν η τοποθέτηση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χ. Φιντάν, μετά τη συνάντησή του με τον «υπουργό Εξωτερικών» του ψευδοκράτους Ταχσίν Ερτουγρούλογλου. Ο Τούρκος υπουργός πρότεινε, ανεξαρτήτως των διαπραγματεύσεων για τη λύση, να αξιοποιήσουν και οι δύο πλευρές ισότιμα τις δυνατότητες των ενεργειακών πηγών. «Αυτό είναι εφικτό. Υπάρχουν πρόσφατα παραδείγματα στον κόσμο. Ενα τέτοιο παράδειγμα -και το αναφέρω επειδή είναι στην ανατολική Μεσόγειο- είναι αυτό της συμφωνίας Ισραήλ – Λιβάνου. Γιατί να μην υπάρχει μια παρόμοια συμφωνία στην ανατολική Μεσόγειο, στην Κύπρο;», αναρωτήθηκε ο Χ. Φιντάν.
Η πρόταση αυτή σίγουρα βρίσκει ευήκοα ώτα στις ΗΠΑ (που μεσολάβησαν στη συμφωνία Ισραήλ και Λιβάνου) και επιτυγχάνει -αν υιοθετηθεί- να αναστείλει την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό στο απώτερο μέλλον (κάτι που οι Τούρκοι επιθυμούν, αφού δεν θέλουν να δεχθούν διαπραγματεύσεις αν δεν γίνει αποδεκτό το αίτημα για κυριαρχική ισότητα των Τουρκοκυπρίων), ενώ συνιστά μια έμμεση αναγνώριση της κυριαρχίας των Τουρκοκυπρίων, που θα πρέπει να εκπροσωπηθούν ισότιμα στις επιτροπές που θα αποφασίζουν για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Εξ ου και η Λευκωσία έσπευσε να απορρίψει την πρόταση Φιντάν ως παγίδα.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η Τουρκία φαίνεται ότι θα επιμείνει στο θέμα αυτό, αφού αυτό που την ενδιαφέρει πρωτίστως στη συγκεκριμένη συγκυρία είναι να συμφωνήσει με το Ισραήλ για τη μεταφορά του ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη. Το θέμα φαίνεται ότι συζητήθηκε στην πρόσφατη συνάντηση του Ερντογάν με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου στη Νέα Υόρκη και στις αρχές του μήνα ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ ανακοίνωσε ότι θα επισκεφθεί τον Νοέμβριο το Ισραήλ για να συζητήσει το θέμα αυτό. Για να ποντιστεί, ωστόσο, ο αγωγός που οραματίζονται οι Τούρκοι για τη μεταφορά του φυσικού αερίου, αποτελεί προϋπόθεση η επίλυση του θέματος του καθορισμού των θαλάσσιων ζωνών ανάμεσα σε Κύπρο και Τουρκία, εξ ου και η πρόταση Φιντάν για μια συμφωνία στα πρότυπα Ισραήλ και Λιβάνου. Υπενθυμίζεται πως ούτε ο Λίβανος έχει αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η εμμονή της Τουρκίας σε προκλητικές μεθοδεύσεις και στη λογική των δύο κρατών στην Κύπρο δυσκολεύει και τον ελληνοτουρκικό διάλογο, αφού η Αθήνα δεν εξαιρεί το Κυπριακό από αυτόν τον διάλογο και πιέζει την Τουρκία να συναινέσει σε λύση. Το θέμα, μάλιστα, ετέθη στον Ερντογάν και στη Νέα Υόρκη από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
